نام اتریوم اغلب در بحث‌ها درباره دنیای ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود. در کنار اتریوم شاید نام «اتر» را هم شنیده باشید. در این گزارش به بررسی تفاوت میان اتریوم و اتر می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که این دو از چه لحاظ با یکدیگر فرق دارند.
ارزجو : اتریوم چیست؟ اتریوم به عبارت ساده یک فناوری است که از بلاک چین بهره می‌گیرد. بلاک چین طی چند سال گذشته شالوده اکثر ارزهای دیجیتال را تشکیل داده است. قبل از آنکه ببینیم چه چیزی اتریوم را منحصربه‌فرد ساخته است، بهتر است به برخی مفاهیم بنیادین مرتبط با بلاک چین بپردازیم.
در دوران امروز که تمرکز بر روی اینترنت قرار دارد، ما انواع اطلاعات (گذرواژه‌ها، داده‌های شخصی، و جزئیات مالی) را بر روی ابرها و سرورهایی ذخیره می‌کنیم که متعلق به ارائه‌دهندگان بزرگ اینگونه خدمات نظیر گوگل و فیس‌بوک هستند. دلایلی برای این امر وجود دارند؛ این شرکت‌ها امکان ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌ها را با هزینه ناچیز میسر می‌سازند و ما را از دردسر میزبانی و زمان کار سیستم نجات می‌دهند.
از سوی دیگر، ذخیره‌سازی داده‌های شخصی بر روی رایانه‌های دیگران موجب می‌شود تا داده‌ها در برابر هک یا دیگر شیوه‌های نفوذ آسیب‌پذیر شوند. این مبنای همان چیزی است که اینترنت «متمرکز» نامیده می‌شود؛ در این نوع اینترنت، افراد به شیوه‌های بیشمار به یکدیگر متصل هستند.
طی سال‌های اخیر یک گرایش اینترنتی غیرمتمرکز شکل گرفته که در قالب آن فناوری‌هایی نظیر بلاک چین به دنبال انشعاب از اینترنت متمرکز اصلی هستند تا امنیت و قابلیت ناشناس ماندن را افزایش دهند.
اتریوم یکی از محصولات این گرایش به سمت غیرمتمرکز سازی است. اتریوم به عبارتی به دنبال بهره‌گیری از بلاک چین ــ یعنی یک سیستم دفتر کل توزیع شده ــ است تا آن را جایگزین طرفین ثالث در اینترنت کند، طرفین ثالثی که عموماً مسئول ذخیره‌سازی داده‌ها و اسناد مالی بوده‌اند. اتریوم از «گره‌هایی» بهره می‌گیرد که توسط افراد داوطلب به اجرا گذاشته می‌شوند و جای سرورها و سیستم‌های ابری متعلق به ارائه‌دهندگان معتبر اینترنت را می‌گیرند.
ایده ورای این سیستم آن است که گره‌ها به یکدیگر متصل شده و یک «رایانه جهانی» را به وجود می‌آورند که یک زیرساخت در اختیار مردم سرتاسر دنیا می‌گذارد. در یک مدل اتریومی ایده‌آل، هیچ کس بر داده‌های شخصی شما کنترل ندارد و بنابراین این داده‌ها کمتر در برابر هک یا از کار افتادن سیستم آسیب‌پذیر هستند.
امکان‌پذیری کاربردهای جدید
اتریوم در کنار متمرکزسازی سرور و وظایف میزبانی همچنین به دنبال آن است تا از یک نوع اپلیکیشن جدید پشتیبانی به عمل بیاورد. این اپلیکیشن‌ها همانند شبکه اتریوم عمل می‌کنند، زیرا آنها نیز غیرمتمرکز هستند و از شبکه جهانی گره‌هایی که اتریوم ارائه می‌دهد استفاده می‌کنند.
بنابراین اتریوم با پیدایش عرضه اولیه سکه (ICO) ارتباط دارد. عرضه اولیه سکه در قالب راه‌اندازی استارت‌آپ و جذب سرمایه جهت پشتیبانی از خدمات و شرکت‌هایی جدیدی که به شبکه اتریوم متصل هستند صورت می‌گیرد.
اتر چیست؟
اگر اتریوم یک نوع سیستم اینترنتی و کاربردی غیرمتمرکز است، پس اتر چیست؟ اتریوم متعلق به هیچ کس نیست، اما همه برنامه‌ها و خدمات مرتبط با این شبکه نیازمند توان محاسباتی هستند و این توان محاسباتی رایگان نیست.
اتر راهکاری جهت حل مشکل پرداخت است؛ اتر در واقع یک سند حامل دارایی دیجیتال است (درست مثل اوراق قرضه یا دیگر انواع اوراق بهادار). اتر مانند پول نقد عمل می‌کند، از آن جهت که برای پردازش یا تائید معاملات نیازی به شخص ثالث نیست. با این حال، اتر دقیقاً یک ارز دیجیتال نیست. بنا بر گفته وب‌سایت ethereum.org، آن را در واقع باید به مثابه «سوخت» برای اپلیکیشن‌های موجود بر روی شبکه غیرمتمرکز اتریوم دانست.
این یک شیوه انتزاعی جهت نشان دادن کارکرد اتر است. یک مثال عینی می‌تواند موضوع را روشن‌تر سازد. فرض کنید یک اپلیکیشن بر روی شبکه اتریوم قرار دارد که شما را قادر می‌سازد تا یادداشت‌های ساده را خلق، تعدیل، و حذف کنید. جهت انجام هر یک از این وظایف، اپلیکیشن نیازمند توان پردازش از طریق شبکه است.
جهت تأمین هزینه توان پردازش، هر بار که می‌خواهید یادداشت‌های موجود را تغییر دهید احتمالاً باید یک حق‌العمل جزئی بپردازید. اتر در واقع همان توکنی است که با استفاده از آن حق‌العمل مذکور را می‌پردازید. اتر در واقع «سوخت دیجیتال» است از آن جهت که به شبکه امکان می‌دهد تغییراتی که اعمال نموده‌اید را پردازش کند. اگر اتر را به مثابه سوخت در نظر بگیریم، در آن صورت باید گفت حق‌العمل معاملات اتر بسته به میزان سوخت مورد نیاز جهت انجام خدمات مربوطه فرق می‌کند.
اتر با دیگر ارزهای دیجیتال فرق دارد
هر عمل مشخص بر روی شبکه اتریوم یا یک اپلیکیشن متمرکز نیازمند مقدار متفاوتی توان محاسباتی و زمان است. هرچه که توان و زمان بیشتری مورد نیاز باشد، اقدام مربوطه نیازمند حق‌العمل بالاتری در قالب اتر است. از این لحاظ، اتر با دیگر ارزهای دیجیتال نظیر بیت کوین فرق دارد.
البته تفاوت‌های دیگری نیز میان اتر و دیگر ارزهای دیجیتال وجود دارند. برای نمونه، بسیاری از ارزهای دیجیتال از یک سقف مشخص برخوردارند و حداکثر تعداد توکن یا سکه‌ای که می‌توان استخراج نمود مشخص است. اتر فاقد هرگونه محدودیت از این نوع است. هر سال می‌توان ۱۸ میلیون اتر استخراج نمود. در سال ۲۰۱۴ در قالب یک پویش جهت جذب سرمایه‌گذاری جمعی ۶۰ میلیون اتر توسط کاربران خریداری شد و ۱۲ میلیون اتر دیگر نیز توسط بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) خریداری شد.
بنیاد اتریوم متشکل از مجموعه‌ای از برنامه‌نویسان و تحلیلگران است که در راستای ارتقای شبکه اتریوم و فناوری ورای آن تلاش می‌کنند. هر ۱۲ ثانیه، ۵ توکن اتر به استخراج‌گرانی اختصاص می‌یابد که معاملات بر روی شبکه را راستی آزمایی و تائید می‌کنند. علیرغم تفاوت‌ها، بازار اتر از بسیاری جهات شبیه بازار دیگر ارزهای دیجیتال عمل می‌کند.
با توجه به وجود مجموعه‌های مختلف اتر، به دشواری می‌توان محاسبه کرد که در یک زمان مشخص چه تعداد اتر وجود دارد. آنچه وضعیت را پیچیده‌تر ساخته آن است که برنامه‌نویسان در تلاش هستند تا قواعد خلق اتر را تغییر داده و آن را بر مبنای یک الگوریتم جدید مبتنی بر اثبات سهام (proof-of-stake) استوار سازند (به جای سازوکار قدیمی‌تر اما رایج‌تر اثبات کار (proof-of-work)).