بیت کوین یک ارز ذخیره جهانی خواهد شد. خیلی چیزها بر اساس بیت کوین و شبکه لایتنینگ ساخته خواهد شد و بسیاری از مردم حتی نخواهند فهمید که در حال استفاده از بیت کوین و این شبکه هستند.
ارزجو : وال پاندا (Walepanda) یکی از سرمایهداران و تاجران شناخته شده در حوزه ارزهای دیجیتال است و اظهارات او در توییتر بسیار مورد توجه قرار میگیرد. او در این سایت ۲۰۵ هزار دنبال کننده (فالوور) دارد و در شبکههای اجتماعی دیگر نیز به همین میزان دنبال کننده دارد. وال پاندا به تازگی گفته است که بهتر است سرمایهداران ارزهای دیجیتال به خرید و فروش نپردازند زیرا ممکن است ۹۰ درصد آنها سرمایه خود را از دست بدهند. وال پاندا در یک مصاحبه تفصیلی کاملاً توضیح میدهد که از این حرف چه منظوری داشته و چندین سؤال مهم دیگر را نیز در مورد صنعت ارز دیجیتال پاسخ خواهد داد. متن کامل این گفتگو را در ادامه میتوانید مطالعه کنید.
کمی در مورد خودتان گذشتهتان و اینکه چطور به صنعت ارز دیجیتال وارد شدید توضیح دهید شما حتی هویت واقعی خود را نیز فاش نکردهاید و اینکه کجا زندگی میکنید ولی کسانی که بخواهند این چیزها را بفهمند به هر حال راهی برای کشف آن پیدا میکنند.
– موقعی که دانشجو بودم در رشته فناوری اطلاعات مدرکم را گرفتم که هیچگاه واقعاً از آن استفاده نکردم ولی گاهی به درد میخورد مخصوصاً وقتی که میخواهم کدها را بخوانم. من کمپانی بازاریابی آنلاین خودم را آغاز کردم و در سال ۲۰۱۱ در مورد بیت کوین و بلاک چین شنیدم. فکر میکردم یک نوع کلاهبرداری است و آن را نادیده گرفتم هنگامی که در سال ۲۰۱۳ قیمت بیت کوین افزایش پیدا کرد تصمیم گرفتم بررسی بیشتری در مورد آن بکنم و واقعاً جذب آن شدم ولی در ابتدا فقط برایم حکم راهی برای به دست آوردن درآمد بیشتر را داشت.
همچنین بخوانید: خرید ارز دیجیتال ، خرید بیت کوین ، خرید اتریوم ، خرید تتر ، خرید ترون ، خرید شیبا اینو ، خرید پرفکت مانی ، خرید لونا کلاسیک
چرا اسم حساب کاربری توییتر خود را وال پاندا گذاشتید؟
– در سال ۲۰۱۴ پاندا کوین (Pandacoin) وجود داشت. در آن سال من سرمایه زیادی در زمینه بیت کوین نداشتم ولی تعداد زیادی پاندا کوین داشتم فکر کردم که جالب است اسم حساب کاربری توییتر خود را بر اساس آن انتخاب کنم. نکته خوبش این است که همه مردم از پانداها خوششان میآید.
در طول این سالها اتفاقات زیادی در مورد صنعت دیجیتال رخ داده است. برخی از آنها مثبت و برخی دیگر منفی بودهاند کدام یک از این اتفاقات برای شما خاطره انگیز تر بوده است؟
– من شاهد خیلی از اتفاقات بودم فکر میکنم آنچه در ذهن من مانده کلاهبرداری شرکت مینتپال Mintpal بود زیرا دقیقاً یک روز قبل از آنکه اختلاس کنند و ناپدید شوند، من همه پولم را از شرکتشان بیرون کشیدم. این برای من شانس بزرگی بود. البته شایدی مسئولان پی کوین (paycoin) کلاهبرداران بزرگتری بودند ولی تأثیر اختلاس آنها بر بازار بسیار کمتر از مینتپال بود زیرا هنوز به اندازه کافی ارز دیجیتال در بازار موجود نبود. آنها استخراجگر ابری (کلودماینر) میفروختند که همیشه نشانه کلاهبرداری است و سپس سکههای خود را به سرمایهگذاران با قیمت ۲/۵ تا ۵ دلار فروختند و قول دادند که پی کوین قیمت این سکهها را به ۲۰ دلار خواهد رساند. فروش سکههای آنها واقعاً مسخره بود چون مقدار کمی سکه را فروختند که به سرعت خریداری شد و به سرعت هرچه تمامتر افت قیمت پیدا کرد.
شما خودتان را به عنوان یک سرمایه دار مالی بیت کوین معرفی میکنید. همگی میدانیم بیت کوین به عنوان یک واحد اقتصادی در پروتکلی در حال فعالیت است که هیچگونه قانونگذاری را نمیپذیرد. شما در مورد ناشناس ماندن در شبکه بیت کوین چه نظری دارید به عنوان یک تاجر حتماً با فرایندهای قانونگذاری مختلفی روبهرو شدهاید. نظرتان در این مورد چیست؟
– برای من هم جالب است. گاهی من هم نمیدانم که چه چیزی را باید انتظار داشته باشم و سؤالاتی را از افرادی که از خودم آگاهتر هستند در این مورد میپرسم. نگرانی من این است که قانون گذاریهای سرسختانهای در مورد بیت کوین و یا در مورد اینکه سرمایهتان را از کجا آوردهاید، انجام شود. در حال حاضر نیز صرافیهایی مانند کوین بیس (coinbse) تراکنشهای قبلی شما را مورد بررسی قرار میدهند تا متوجه شوند بیت کوین خود را از کجا آوردهاید. البته من کاملاً ناشناس بودن در این عرصه را مورد تأیید قرار میدهم ولی این مسئله هم ممکن است باعث مشکلاتی شود. برخی از افرادی که من با آنها صحبت کردم معتقد هستند که در صورتی که قصد دارید مقدار زیادی بیت کوین را جا به جا کنید برایتان مشکل ساز نخواهد بود ولی مثلاً اگر بخواهید همین مقدار پول نقد را وارد بانک کنید حتماً باید ثابت کنید که این پول از کجا آمده است.
پس از آنکه صرافی شیپشیفت (shapeshift) برنامه عضویت خود را منتشر کرد برای اشخاصی که میخواهند همچنان حریم خصوصی خود را رعایت کنند چه گزینههایی باقی مانده است؟
– خوب، خیلی از سرمایهداران از شیپ شیفت استفاده نمیکردند. زیرا کار با آن به اندازه کافی آسان نیست، سرعت کمی دارد و کارمزدهای بالایی هم میگیرند. بسیاری از تجار واقعاً مشکلی با کار کردن با سیستم بانکی مرکزی ندارند. آنهایی که با بانکها مشکل دارند نیز از صرافیهای غیرمتمرکزی مانند بیسک Bisq استفاده میکنند که من به آنها صرافیهای عجیب و غریب میگویم. این صرافیها که در خارج از آمریکا یا اروپا قرار دارند و در نتیجه در هیچ مرکزی که مورد تأیید باشد، ثبت نشدهاند.
به تازگی اعلام شده که ممکن است خطر متمرکز سازی بیت کوین وجود داشته باشد زیرا بسیاری از افراد شناخته شده و کمپانیها در حال پیوستن برای استفاده از این ارز دیجیتال هستند. برخی هم میگویند که ممکن است مرکزی رسمی به عنوان نمایندگی بیت کوین معرفی شود. آیا به نظر شما امکانی برای این اتفاقات وجود دارد؟ به عنوان شخصی که از ابتدا بیت کوین را حمایت کردهاید پاسخ شما در ارتباط با این موضوع چیست؟
– هر چیزی ممکن است روزی خراب شود. من نقدها و شکها را درک میکنم. من هم گاهی مشکوک میشوم ولی نشستن و نقد کردن دیگران کار آسانی است. افرادی که در بیت کوین فعالیت میکنند زمان زیادی را بر روی این کار گذاشتهاند. و هیچ ارز دیجیتال جدیدی به زودی نمیتواند جای بیت کوین را بگیرد.
دو تا از مشکلات اصلی در این زمینه:
۱- مردم این رویداد را با اتفاق ناگواری که برای بنیاد بیت کوین افتاد مقایسه میکنند. ولی باید بدانیم که افرادی که در زمینه بیت کوین در حال فعالیتند کسانی هستند که مدت طولانی در این زمینه حضور دارند و اگر میخواستند کلاهبرداری کنند تا به حال این کار را انجام داده بودند. تأسیس بنیاد بیت کوین از چند جهت فکر خوبی نبود و از سوی دیگر آنها مقدار زیادی پول را نیز به باد دادند. ما باید در مورد منابع مالی بسیار شفاف عمل کنیم و از آنجایی که دیدهایم یک بنیاد بیت کوین قبلاً با شکست مواجه شده است باید بتوانیم مسائلمان را به تنهایی اداره کنیم.
۲- مردم قدیمیهای صنعت بیت کوین را به شکلی قبول دارند که اگر یکی از آنها حرفی بزنند فکر میکنند این اتفاق حتماً برای بیت کوین خواهد افتاد. ولی باید بدانند که اگر کسی در مصاحبه چیزی میگوید از دیدگاه شخصی خود آن حرف را بیان میکند و لزوماً آن اتفاق برای بیت کوین نخواهد افتاد.
این که تعدادی از مردم کارهای خود را در کنار هم مدیریت کنند فکر بدی نیست. من همیشه اتریوم (Ethereum) را نقد کردم ولی آنها برخی کارهایشان را به درستی انجام میدهند. آنها به دانشگاهها میروند پروژههای درسی و بورسهای تحصیلی ارائه میکنند تا دانشجویان به پروژههای آنها علاقهمند شوند. این مسئله را در دنیای بیت کوین کمتر شاهد هستیم. در مورد بیت کوین بسیاری از افراد به طور همزمان در حال کار بر روی یک مشکل هستند بدون آنکه بدانند شخص دیگری هم در حال بررسی آن مشکل است. اگر بتوان باعث شد که در مورد بیت کوین هم افراد در کنار یکدیگر جمع شده و با هم همکاری کنند بسیار به نفع بیت کوین خواهد بود.
به نظر من بهتر است کسانی که به نقد بیت کوین میپردازند و میگویند که باید شبکهای قویتر داشته باشد تا بتواند در مقابل حملهها بهتر دفاع کند بهتر است در کنار یکدیگر جمع شده و به قویتر شدن این شبکه کمک کنند تا بیت کوین هم بتواند قدرتمندتر به پیش برود. بهتر است به این افراد کمی وقت بدهیم تا بتوانند برنامههای خود را پیش ببرند و بعد آنها را قضاوت کنیم.
ادعاهای زیادی شده در مورد اینکه ارز تتر (Tether) وزارت خزانهداری آمریکا میتواند ریسکهایی را برای بازار ایجاد کند آیا به نظر شما این شایعات حقیقت دارد؟
– بله ولی این شایعات در مورد مواقعی هم که یک صرافی بزرگ هک میشود گفته میشود. از آنجایی که منبع این شایعات کاملاً مشخص نیست من آنها را باور نمیکنم. ولی اگر قانونگذاران به دنبال تتر و حسابهای بانکی تتر باشند ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید.
اگر به طور کلی در مورد استیبل کوین (stablecoin) صحبت کنیم آنها چه نقشی در بازار دارند آیا اصلاً به آنها احتیاجی هست؟
– به آنها احتیاج هست ولی در حال حاضر هر کمپانی در حال ضرب کردن استیبل کوین خود است و این حباب بدی در بازار را ایجاد میکند. در حال حاضر ۱۵ نوع یا بیشتر سکه استیبل وجود دارد و این درست نیست. یک استیبل کوین مانند تتر اگر در چند صرافی مورد استفاده قرار بگیرد مفید است زیرا میتوانید بین صرافیها بدون وجود ریسک فراریت که هنوز هم در مورد بیت کوین وجود دارد، رد و بدلش کنید. یک مزیت دیگر نیز آن است که شما میتوانید استیبل کوین خود را بر روی یک کیف پول سخت افزاری ذخیره کنید.
شبکه لایتنینگ (lightning network) یکی از مهمترین فناوریهایی است که باعث پیشرفت بیت کوین شد و هنوز هم برخی آن را به عنوان نیرویی برای جلو راندن این بازار محسوب میکنند آیا به نظر شما شبکه لایتنینگ میتواند دارای تأثیر مثبتی بر روی قیمت بیت کوین باشد؟
– البته ولی این تأثیر فوری نیست شبکه لایتنینگ به تنهایی شبکهای عالی است ولی آنچه که باعث بهتر شدن این شبکه میشود چیزهای جالبی است که مردم در این شبکه میسازند. هنگامی که به جایی برسیم که کاربران حتی احساس نکنند در حال استفاده از بیت کوین و شبکه لایتنینگ هستند در آن زمان است که ما به هدف خود رسیدهایم.
آیا سیر نزولی نرخ بازار ارز دیجیتال به زودی پایان مییابد؟
– من دوست ندارم چنین پیشبینیهایی را انجام دهم ولی حاضر هستم اگر به زیر قیمت ۴ هزار دلار برسیم، مقدار بیشتری بیت کوین بخرم.
سؤال دیگری که بیشتر مطرح میشود در مورد بورس اوراق بهادار بیت کوین است. آیا بیت کوین واقعاً به چنین بورسی احتیاج دارد؟
– بیت کوین واقعاً به هیچ چیزی احتیاج ندارد البته این بورس میتواند به مقدار زیادی بر روی بیت کوین تأثیر بگذارد و من فکر میکنم این بورس تشکیل میشود. ولی فکر نمیکنم امسال این اتفاق بیافتد. مهمترین اتفاق سال ۲۰۱۸ برای من ایجاد پلتفرم بکت Bakkt است.
بسیاری از تاجران دوست دارند نظر شما را در مورد اینکه کدام پلتفرم را انتخاب کنند بدانند آیا باید از یک پلتفرم غیر متمرکز که امنیت بیشتری دارد استفاده کنند یا بهتر است از مراکزی بهره ببرند که از سیستم متمرکزی استفاده میکنند؟
– من هنوز هم از صرافیهای استفاده میکنم که متمرکز هستند زیرا آنها قابل اعتمادتر هستند و برای کاربر مناسبتر است. البته انتخاب نوع سیستمی که میخواهید از آن استفاده کنید به میزان ارزی که میخواهید مورد نقل و انتقال قرار دهید نیز بستگی دارد. شما مطمئناً نمیخواهید مورد هک قرار بگیرید و هنگامی که از مراکزی با سیستم متمرکز استفاده میکنید، یعنی تمام راهبردهای ایمنی را رعایت کردهاید. البته اگر صرافی که مورد استفاده قرار دادهاید نیز هک شود کاری نمیتوانید انجام دهید ولی حداقل حساب شما هک نمیشود.
شما در کنفرانسی گفته بودید که به تجار توصیه میکنید فعلاً به خرید و فروش نپردازند زیرا ۹۰ درصد آنها پولشان را از دست خواهند داد. اگر آنها بخواهند به خرید و فروش بپردازند به نظر شما چه سهمی از سرمایه خود را در این راه مصرف کنند و چه مقداری از آن را نگه دارند؟
– ۱۰% را برای خرید و فروش اختصاص دهند. شما باید آدم خاصی باشید تا بتوانید به یک تاجر تبدیل شوید. باید بتوانید احساساتتان را نادیده بگیرید و فقط طبق یک برنامه پیش بروید. علت این که من به مردم گفتم فعلاً از خرید و فروش خودداری کنند این است که کسانی که میخواهند این کار را انجام دهند به هر حال کار خود را انجام خواهند داد، ولی آنهایی که در مورد این کار هنوز اطمینان ندارند ممکن است توصیهام را به کار ببرند پس بنابراین اگر در مورد خرید و فروش مطمئن نیستید بهتر است دست نگه دارید چون هنوز برنامه قطعی خود را پایهریزی نکردهاید.
شما یک بار اشاره کردید که فکر نمیکردید قیمت اتریوم به صفر برسد زیرا در پشت این پروژه مقدار زیادی پول وجود دارد. با اینکه هیچ چیزی برای همیشه دوام نمیآورد و توسعه دهندگان نمیتوانند با مشکلات کنونی مواجه شوند و پروژههای رقیب در حال تولید محصولات مختلف هستند چه بر سر اتریوم خواهد آمد؟ آیا میتواند به عنوان پلتفرم و ارز به کار خود ادامه دهد؟
– اتریوم اصلاً ارز نیست بلکه ابزار فشار برای انجام قراردادهای پلتفرم آنها است. آنها بسیار هوشمندانه پیشرفتهاند بله این پلتفرم ادامه پیدا میکند اگر بتواند با چالشهای خود مواجه شوند ممکن است بسیاری از پروژهها به پلتفرمهای متفاوت نقل مکان کنند ولی باز هم قیمت اتریوم پایین خواهد آمد تا برخی از پروژهها بر روی آن به کار خود ادامه دهند تا زمانی که یک گروه توسعه دهنده در پشت این پلتفرم وجود دارد به کار خود ادامه خواهد داد ولی اگر به داج کوین (Dogecoin) نگاه کنید هیچکس تا به حال پیشرفت قابل ملاحظهای روی این پلتفرم در سه چهار سال اخیر انجام داده است و هنوز هم سرپاست و در حال ادامه کار است حتی جدیداً افزایش قیمت نیز داشته است. پس تا زمانی که شبکه زنده باشد و سکه در لیست صرافیها وجود باشد خرید و فروشهایی هم با آن انجام خواهد شد.
شما یکبار گفتید که سهام اپل را حتی قبل از آن که اولین آیفون را ارائه دهند خریده بودید آیا هنوز هم سهامی در بازارهای قدیمی دارید؟
– این اولین خرید من بود که بسیار هم در آن موفق بودم. ولی دیگر در بازارهای قدیمی به خرید و فروش نمیپردازم زیرا وقتی که وارد بازار ارزهای مجازی میشوید بازارهای قبلی به نظرتان بسیار کسل کننده میآید.
آیا فکر میکنید ایده خوبی است که کمپانیهای ارزهای دیجیتال با استفاده از ابزارهای سنتی افزایش سرمایه به پیش بروند و سهام خود را بفروشند؟ اگر پاسختان مثبت است شما سهام کدام کمپانی را میخرید؟
– بله البته این کار برای محیط بازار نیز مناسب است. زیرا منابع مالی بیشتری را در اختیار توسعه دهندگان قرار میدهد. اینکه سهام کدام کمپانی را میخرم کمی انتخاب مشکلی است. سهام هیچ کدام از کمپانیهای بزرگ را نمیخرم. تمایل دارم سهام کمپانیهای را بخرم که بیشتر بر روی بیت کوین تمرکز کردهاند یا توسط بیت کوین دارانی مانند ترزور (Trezor) اداره میشوند.
اگر کمپانی بیت مین (Bitmain) سهام خود را بفروشد، سهامش را میخرید؟ دو کمپانی بزرگ چینی دیگر کانان Canaan و ایبانگ Ebang چطور؟
مطمئناً هیچ سهامی از بیت مین را نمیخرم. هنوز بررسی خاصی در مورد دو کمپانی دیگر صورت ندادهام، بنابراین نمیتوانم بدون بررسی تصمیم بگیرم.
برخی فعالان صنعت ارز دیجیتال در خبرگزاریها ظاهر شدند و عبارات و پیش بینیهایی را عنوان کردهاند که بر طبق آن معتقدند قیمت سکه به طرز عجیبی کاهش خواهد یافت یا شاهد کاهش قیمت سهام کمپانیهای خاصی خواهیم بود. آیا شما تا به حال در موقعیتی قرار گرفتهاید که مجبور شده باشید اقدامات خود را به خاطر چنین حملات اطلاعاتی کنسل کنید؟
– مطمئناً این کار را نمیکنم از من هم خواسته شده که در چندین برنامه اینچنینی شرکت کنم ولی همیشه مخالفت کردم. من هیچ محصول یا سکهای برای تبلیغ ندارم و نمیخواهم اعتباری در این زمینه کسب کنم و به عقیده من ممکن است بازار سکه دچار سقوط شود ولی هیچ کاری در مورد آن نمیتوانیم انجام دهیم.
همچنین ادعاهایی مطرح شده است که دیگر عرضه اولیه سکه انجام نمیشود. دستهای پشت پردهای در کار است که سکهها را به صورت خصوصی به فروش برسانند. آیا شما با این عبارتها موافق هستید و آیا در این فروشهای خصوصی تا به حال حضور داشتهاید؟
– بله و بله. عرضه اولیه سکه در صورتی که به شکل عمومی انجام شود، در رأس اخبار قرار خواهد گرفت و همیشه با ریسک مواجه است فروش خصوصی میتواند در سایه انجام شود. مثلاً در مورد تلگرام به همین صورت و خصوصی انجام شد. و همه چیز باید به صورت یک راز باقی میماند. من در ماجرای تلگرام حضور نداشتم ولی یکی از دوستانم همیشه میگوید شاید بهتر است ۱۰۰ دلار ازهر کمپانی سهام بخریم تا ببینیم چطور پیش میرود.
آیا هیچ آیندهای برای توکنهای امنیتی که در فروش سهام واگذار میشوند میبینید؟ اساساً صحبت ما در مورد فرمت جدیدی از عرضه اولیه سکه نیست بلکه پروژهای از فروش توکنها برای گسترش قابلیت تبدیل به پول است. آیا پتانسیل واقعی برای سرمایه گذاری واقعی به این وسیله وجود دارد؟
بله مطمئنم آیندهای برای توکنهای امنیتی وجود دارد و من فکر میکنم به زودی نتیجه آنها را خواهیم دید. پتانسیل سرمایه گذاری خوبی در این توکنها وجود دارد ولی لزومی ندارد که برای همه چیز توکن ایجاد کنیم.
نظر شما در مورد توکنهای محلی که به وسیله برخی از صرافیها تولید میشود چیست. اساساً میتوان آنها را در هر زمان به خرید و فروش رساند؟ آیا این مثال دیگری از رکود بازار نیست؟
من فکر نمیکنم که این نشانهای از رکود بازار باشد و در واقع استراتژی جالبی هم است. مشکل اصلی در این باره این است که این کار در واقع یک مورد امنیتی است. اگر آن صرافی بر اساس قواعد و برنامه خاصی این کار را انجام دهد هیچ مشکلی به وجود نمیآید. چرا باید دارندگان توکن را از یک سرمایه گسترده دور نگه داشت؟ پتانسیل زیادی در این کار نهفته است. یکی از مشکلاتی که این توکنهای محلی در صرافیهای جدید با آن روبهرو هستند، آن است که مشخص نیست با پشتیبانی چه سرمایهای تولید میشوند.
به تازگی افرادی مانند برایان بیشاپ و چند متخصص صنعتی دیگر در مورد برخی ارزهای دیجیتال هشدار دادهاند. آنها مخصوصاً در مورد پلتفرم پرداخت ارز دیجیتال جدید بکت (Bakkt) که در ماه نوامبر عرضه میشود هشدار دادهاند و گفتهاند که قوانین ناکارآمد در مورد نحوه اجرای پروژه بیت کوین میتواند به این فناوری آسیب برساند. آیا شما با این حرف آنها موافق هستید؟ آیا بکت میتواند تجارت موفقی را راه اندازی کند؟
-شما هیچگاه نمیتوانید همه را راضی نگه دارید من مطمئنم که قانونگذاران در مورد ریسکهای احتمالی آگاه هستند. من هیچ مشکلی در مورد این مسئله و حضور بکت در کنار بیت کوین نمیبینم. ولی حدس میزنم باید صبر کنیم و ببینیم که شرایط چطور پیش میرود.
شما آینده بیت کوین را در بلندمدت چگونه میبینید و توصیه شما برای کسانی که میخواهد به این فضا وارد شوند چیست؟
بیت کوین یک ارز ذخیره جهانی خواهد شد. خیلی چیزها بر اساس بیت کوین و شبکه لایتنینگ ساخته خواهد شد و بسیاری از مردم حتی نخواهد فهمید که در حال استفاده از بیت کوین و این شبکه هستند.
برای کسانی که میخواهند به این حوزه وارد شوند باید بگویم که ممکن است با آلت کوین (altcoin) بتوانید به سود کوتاه مدت برسید ولی اگر میخواهید به صورت فعال به تجارت بپردازید آلت کوین برایتان مناسب نخواهد بود. به خرید و فروش نپردازید. اطلاعاتتان را در مورد بیت کوین بالا ببرید. به کنفرانسها بروید تا ببینید که کارکرد بیت کوین واقعاً چگونه است و چه انسانهای جالبی در حال ساختن آن هستند ولی به کنفرانسهایی که فقط به عرضه اولیه سکه میپردازد نروید و به ایدههای احمقانه آنها بهایی ندهید.