سی ان ان در گزارشی تحلیلی نوشت همه درباره ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنند حتی اگر در مورد آن به طور کامل اطلاعاتی نداشته باشند. حتی برخی افراد بر روی آن سرمایه گذاری می‌کنند. پیوستن به این گروه‌ها هر روز آسانتر می‌شود. اپلیکیشنهایی مانند رابین هود (Robin Hood) و کوین بیس (CoinBase) عوامل سرمایه گذاری در بیت کوین هستند. هم این ها و هم تعداد زیاد دیگری از ارزهای دیجیتال با حرکت ماوس و کلیک به دست می‌آیند. حتی بانک‌ها و دلال‌ها هم مشغول این کار هستند.
صرافی ارز دیجیتال سرمایکس: با اینکه برخی افراد ثروتمند می‌شوند برخی دیگر پولی به دست نمی‌آورند. علتش این است که ارزهای دیجیتال بسیار فرّار هستند و جدول ارزش بندی آنها به سرعت برق تغییر می‌کند. ارزش بیت کوین در سال ۲۰۱۷ به میزان ۲۰۰۰ درصد افزایش یافت و به رکورد ۲۰ هزار دلار رسید ولی در نیمه اول سال ۲۰۱۸ ارزش آن پنجاه درصد کاهش یافت. در ماه سپتامبر (شهریور) قیمت بیت کوین به ۶۰۰۰ دلار رسیده بود.
این حرکات چرخ و فلک مانند ارزش قیمت بیت کوین از تغییر ارزش ناگهانی ارزهای دیجیتال ناشی می‌شود. با اینکه ارزش آنها با عرضه و تقاضا ارتباط مستقیم دارد تبلیغات فریبنده نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. پوشش رسانه‌ای می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیر داشته باشد. هر گزارشی در رابطه با هک شدن هر نوع ارز دیجیتال، باعث می‌شود که تغییراتی در قیمت‌ها ایجاد شود. برای مثال، حتی شایعه تغییرات مثبت آیین نامه‌ها، می‌تواند سرمایه گذاران را مطمئن‌تر کرده و میزان قیمت را افزایش دهد.
بی‌قانون بود فضای دیجیتال هم می‌تواند به این عوامل و فاکتورهای نامناسب، دامن بزند. با اینکه کمپانی‌ها برای عرضه خدمات خود با موانع قانونی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، ارائه ارزهای جایگزین بسیار آسانتر است زیرا قوانین دست و پاگیر وجود ندارد. این موجب تسهیل انجام معاملات مبهم توسط کمپانی‌های مشکوکی می‌شود که تأیید نشده‌اند و به هیچکدام از استانداردهای اقتصادی، حسابداری یا اخلاقی دست نیافته‌اند. این مسئله باعث می‌شود که برخی مردم، بگویند هیچ کس واقعاً در ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری گذاری نمی‌کند و فقط آن را محاسبه می‌کنند
نیکلاس ویور یک محقق کهنه‌کار در موسسه علمی کامپیوتری بین المللی می‌گوید: «تنها ارزش این ارزها در این است که یک نفر در آینده، پول بیشتری بابت آنها پرداخت کند.»
هیچکدام از این ها، باعث نمی‌شود که مردم از بیت کوین یا ارزهای همانند آن ناامید شوند. هرکسی که فکری غیر از این دارد، باید تجدید نظر کند. و باز هم تجدید نظر کند.
آیا مایل به انجام این تجارت هستید؟ این ها چیزهایی هستند که باید در این مورد بدانید…
ارز دیجیتال اصلاً چیست؟
ارزهای دیجیتال در واقع پول اینترنتی هستند که از یک فرد به فرد دیگر با اسامی مستعار، جابجا می‌شوند. هیچ واسطه‌ای ماند بانک، نظارت دولتی، و هیچ حق‌الزحمه‌ای در این میان وجود ندارد. در تجارت ارز دیجیتال از رمزنویسی برای اطمینان از امنیت و خصوصی‌سازی هر تراکنش، استفاده می‌شود.
سکه‌های جدید به واسطه تکنیک خاصی به نام ماین کردن (mining) به دست می‌آیند. این کار به پروسه قدرتمند کامپیوتری برای حل معادلات ریاضی نیازمند است. هر معادله‌ای به ۱۰ دقیقه زمان برای حل شدن نیاز دارد و نتیجه آن تولید مقدار معینی از سکه است. مقدار سکه‌ای که تولید می‌شود، ثابت است و فقط ۲۱ میلیون سکه می‌توان تولید کرد. تعداد سکه‌ها برای حل هر مسئله بر اثر مرور زمان تدریجاً کاهش می‌یابد.
گفته می‌شود که بیت کوین در سال ۲۰۰۹ به وسیله «ساتوشی ناکاموتو» که هویت او نامشخص است و تا به حال قادر به شناسایی او نبوده‌اند، ابداع شد. ناکاموتو به وسیله رمزشناسی، به کنترل و تولید و ردیابی ارزهای دیجیتال پرداخت و قدرت را از مقامات رسمی و دولتی گرفت.
بیت کوین اولین و مشهورترین ارز دیجیتال است ولی ۱۵۰۰ ارز مشابه دیگر وجود دارد مانند لایت کوین (Lightcoin) و حتی کریپتو کیتیز (Cryptokitties) برای مدتی این ارزها را در گوشه و کنار تاریک و مبهم اینترنت می‌شد یافت جایی که مردم این ارزها را برای معاملات سؤال‌برانگیز و حتی غیرقانونی به کار می‌بردند. قاچاقچیان مواد مخدر، به این ارزها علاقه زیادی داشتند زیرا می‌توانستند آنها را رد و بدل کنند و همچنان نامرئی باقی بمانند و هکرهایی که از سمت آژانس‌های تحت حمایت روسیه پشتیبانی می‌شدند از بیت کوین برای تأثیرگذاری بر روی انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا استفاده کردند.
در سال ۲۰۱۴ وقتی اوور استاک (Overstock) به عنوان اولین خرده فروش آمریکایی شروع به قبول بیت کوین در معاملاتش کرد، همه چیز تغییر کرد. کمپانی‌هایی مانند اکسپدیا و مایکروسافت، از این رویه پیروی کردند. ارزهای دیجیتال، بیش از آنچه انتظار می‌رفت وارد کارهای تجاری شدند و رستورانی مانند استار باکس به دنبال راهی است که مردم با پرداخت بیت کوین بتوانند از خریدن قهوه خود لذت ببرند.
یکی از بزرگ‌ترین تصورات اشتباه در مورد خرید ارز دیجیتال این است که شما به هزاران دلار برای سرمایه‌گذاری احتیاج دارید. این کاملاً اشتباه است زیرا بیت کوین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ زیر ۱۰۰۰ دلار باقی مانده بود. ولی ناگهان با سرعت باورنکردنی شروع به افزایش کرد به طوری که با هر بروزرسانی صفحه گوشی، قیمت آن بالاتر می‌رفت!
این تغییر قیمت شگفت‌انگیز، به مذاق خیلی‌ها خوش نیامد. ولی مانند بسیاری از سهام دیگر، می‌توانید مقداری بیت کوین بخرید تا زیاد وارد بازی‌های ارزهای دیجیتال هم نشده باشید.
بلاک چین (Blockchain) که درباره آن می‌شنویم، چیست؟
بلاک چین یک تکنولوژی است که همه چیز را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به نوعی تخته اصلی معاملات دیجیتال به شمار می‌رود. یک مقایسه ممکن است همه چیز را روشن‌تر کند.
به زمانی فکر کنید که مردم باید از دفترچه چک‌های بانکی خود برای انجام خرید و فروش بهره می‌بردند. حالا تصور کنید که این معاملات بین میلیون‌ها انسان در حال انجام است و فهرست‌های طولانی توسط هزاران کامپیوتر ثبت و ضبط می‌شود. هر کامپیوتر باید تراکنش‌ها را قبل از اینکه ثبت شود مورد بررسی قرار دهد. هر تراکنش تأیید شده با جوهر ثبت می‌شود و قابل پاک کردن نیست. هنگامی که چک‌ها تمام شد، دفترچه دیگری تحویل داده می‌شود و به قبلی الحاق می‌گردد. پس دفترچه‌های زنجیره‌وار ایجاد می‌گردد.
بلاک چین نیز در واقع این‌چنین است. و هر تراکنش، با نام مستعار، ارز دیجیتال را گزینه مناسبی برای افرادی می‌سازد که مایل به تجارت خصوصی هستند.
تا اینجا تکنولوژی بلاک چین برای دنبال کردن تراکنش‌های اقتصادی کاربرد داشته ولی مردم در حال کشف قابلیت‌های آن در بانکداری، ورزش، بهداشت و حتی امنیت غذایی هستند. ولی این ماجرایی جداگانه است.
من می‌خواهم وارد این کار شوم، چطور شروع کنم؟
برای تجارت با ارز دیجیتال به دو چیز احتیاج دارید: صرافی و کیف پول.
صرافی برای تبدیل ارز رایج کشورتان، مثلاً دلار آمریکا، به ارز دیجیتال. مثل بورس نیویورک که ارز را به سهام یا دیگر اوراق بهادار تبدیل می‌کند. کیف پول ارز دیجیتال جایی است که شما ارز دیجیتال خود را جمع آوری می‌کنید و به شما اجازه می‌دهد تا ارز را دریافت یا عرضه نمایید.
دو نوع اصلی کیف پول وجود دارد: نرم افزاری و سخت افزاری. کیف پول نرم افزاری بر روی یک اپلیکیشن یا وسیله نصب شده و برای معاملات فعال کاربرد دارد. کیف پول سخت افزاری مانند کیف پول لجر وسایل ذخیره سازی فیزیکی هستند که برای نگهداری ارز دیجیتال در مدت طولانی به کار می‌روند و بیشتر شبیه به گاوصندوق است. حقیقت در مورد کیف پول سخت افزاری آن است که با اینکه بسیار امن هستند برای افرادی که به دنبال انجام معاملات سریع در حد چند ساعت یا چند روز هستند، مناسب نمی‌باشند.
برخی کمپانی‌ها کیف‌های پول یا مبادله ارز را لحاظ کرده‌اند. برخی مانند کوین بیس – بزرگ‌ترین بورس مبادله ارز دیجیتال در ایالات متحده – هر دو را عرضه می‌کنند. دن رومرو، مدیرکل تولیدکنندگان کوین بیس می‌گوید: «به تصور ما این بهترین راه برای ورود افراد جدید به اکوسیستم است، یک مسیر ورود ساده.»
ولی قبل از اینکه سرمایه‌گذاری بزرگی انجام دهید، باید به یاد داشته باشید که ارز دیجیتال یک فناوری جدید است. به آرامی پیش بروید. رومرو هشدار می‌دهد: «نباید همه زندگیتان را بر روی آن سرمایه گذاری کنید.»
باید به خاطر داشته باشید که وقتی تراکنشی را انجام دادید، نمی‌توانید آن را فسخ کنید. کاملاً مطمئن باشید که پول را برای فرد یا موسسه درست می‌فرستید. اشتباهات قابل جبران نیستند. و هیچ بیمه‌ای هم در این زمینه وجود ندارد. اگر کسی کیف پول شما را هک کرده و بیت کوین شما را بدزدد، بدشانسی آورده‌اید. برخی مؤسسات مانند کوین بیس، فقط در سطح کمپانی‌های بزرگ، بیمه‌هایی را اختصاص می‌دهند.
معاملات با استفاده از کلیدهای عمومی و خصوصی انجام می‌شوند. یک کلید عمومی مانند آدرس ایمیل است و کلید اختصاصی مانند رمز برای آن ایمیل عمل می‌کند. اگر آدرس کسی را داشته باشید می‌توانید برایش ایمیل بفرستید ولی نمی‌توانید بدون رمز با داخل ایمیل راه پیدا کنید.
ارز دیجیتال به همین شکل کار می‌کند. به وسیله کلید عمومی خودتان ارز نقل و انتقال می‌دهید ولی باید کلید خصوصی را نزد خود نگه دارید وگرنه یک نفر دیگر ارز شما را صاحب می‌شود.
چه مشکلاتی ممکن است پیش بیاید؟
بزرگ‌ترین مشکل همان چیزی است که آن را در چشم برخی سرمایه گذاران بسیار جذاب ساخته است: کمبود مقررات و عدم تمرکز که باعث می‌شود خریداران و فروشندگان به درجه‌ای از خصوصی‌سازی برسند که در معاملات سنتی، آن را تجربه نمی‌کردند.
ولی این به آن معناست که نظارت کم و امنیت محدودی وجود دارد و سرمایه شما به طور عظیمی در معرض خطر است. همین باعث شده بسیاری از بانک‌های مرکزی در مورد استفاده از ارز دیجیتال هشدار دهند و وارن بافت نیز گفته شاید بیت کوین مانند مرگ موش باشد!
حتی با اینکه گلدن ساکس Golden Sachs (یکی از مؤسسات مالی چندملیتی در آمریکا) اعلام کرده بود که در ماه می بخش تجارت بیت کوین خود را راه اندازی می‌کند در حال حاضر در این مورد اطمینانی وجود ندارد. در گزارش اقتصادی نیمسال آن، ذکر شده که ارز دیجیتال در مرکز توجه قرار ندارد زیرا برای انجام معاملات، بسیار بی ثبات است.
سرمایه گذاری همیشه با ریسک همراه بوده ولی در حال حاضر دنیای ارز دیجیتال بیشتر شبیه به غرب وحشی است تا بازار سهام. هرکسی که فکر می‌کند باید در این بازار وارد شود بهتر است به خوبی فکر کرده و شاید تجدید نظر کند.
