در کنار اندیکاتورهایی که وظیفه راحت‌تر کردن فرآیند کلی تحلیل ارز دیجیتال را بر عهده دارند، اندیکاتورهایی نیز وجود دارند که در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال کارایی بسیار زیادی دارند و به پیش‌بینی آینده قیمتی یک دارایی دیجیتال کمک شایانی می‌کنند.
اندیکاتور OBV یا حجم تعادلی یکی از آن شاخص‌ها در بازار ارزهای دیجیتال است که به تشخیص روند یک ارز دیجیتال کمک می‌کند. جذابیت این اندیکاتور در این است که بر خلاف سایر اندیکاتورها که بر اساس قیمت کار می‌کنند، شاخص حجم تعادلی بر اساس حجم معاملات روند یک دارایی را تشخیص می‌دهد. در ادامه درباره این اندیکاتور به طور کامل صحبت خواهیم کرد.
مقدمه‌ای بر اندیکاتور OBV و کاربردهای آن
اندیکاتور حجم تعادلی که با نام On Balance Volume یا OBV نیز شناخته می‌شود، یکی از اندیکاتورهای مهم در تحلیل تکنیکال است که اصلی‌ترین هدف آن، محاسبه‌ی فشار خریدوفروش یک دارایی است. این امر در اندیکاتور حجم تعادلی از طریق تفریق حجم معاملات در زمان‌های کاهش قیمت و جمع‌کردن آن‌ها در زمان‌های افزایش قیمت عملی می‌شود.
این اندیکاتور در سال 1963 میلادی توسط جو گرنویل (Joe Granville) معرفی شد که برای تحلیل بازارهای مالی سنتی به کار می‌رفت و که با ظهور بازار ارزهای دیجیتال، در این بازار جدید نیز مورداستفاده قرار گرفت. این اندیکاتور تغییرات حجم معاملات را دنبال می‌کند تا در نهایت بتواند حرکات قیمتی یک دارایی را در آینده پیش‌بینی کند. در واقع به طور ساده‌تر، این اندیکاتور به تشخیص و پیش‌بینی خط روند یک دارایی در آینده کمک می‌کند.
بیشتر معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال از رابطه‌ی قیمتی یک دارایی و حجم معاملات آن در بازار آگاهی دارند. در بازار ارزهای دیجیتال زمانی که حجم معاملات یک دارایی صعودی شود، به طبع قیمت آن دارایی افزایش پیدا می‌کند و برعکس این قضیه نیز وجود دارد. در صورت کاهش حجم معاملاتی، قیمت دارایی نیز کاهش پیدا می‌کند و روند نزولی به خود می‌گیرد. اندیکاتور حجم تعادلی بر این اساس روند آینده یک ارز دیجیتال را پیش‌بینی می‌کند. همچنین اگر یک دارایی در شرایط حمایت و مقاومت قرار داشته باشد، انتظار می‌رود که اندیکاتور OBV نیز شامل کاهش و افزایش‌های خاصی نباشد. بااین‌حال به طور کلی، مهم‌ترین کاربرد این اندیکاتور در تشخیص روندهای جدید و آینده یک دارایی است.
نحوه محاسبه اندیکاتور OBV
اندیکاتور حجم تعادلی شاخصی مبتنی بر حجم روزانه و یک مجموع متغیر (Running Total) در تحلیل تکنیکال است، به این معنی که حجم تعادلی فعلی بر اساس حجم تعادلی روزها، هفته‌ها یا ماه‌های گذشته محاسبه می‌شود. در خصوص محاسبه‌ی شاخص حجم تعادلی سه قانون ساده وجود دارد که باید هر روز در یک‌زمان مشخص تنظیم شود. این سه قانون به شرح زیر هستند:
- در صورتی که قیمت بسته شدن (Close) یک ارز دیجیتال در آن روز با قیمت بسته شدن دیروز آن یکی باشد، حجم تعادلی یکسان باقی می‌ماند:
۰ + قبلی OBV = OBV
- در صورتی که قیمت بسته شدن امروز بزرگ‌تر از قیمت بسته شدن دیروز باشد، حجم تعادلی برابر با حجم تعادلی روز قبل به‌علاوه حجم امروز است:
حجم معاملات آن دارایی در روز جاری + قبلی OBV = OBV
- در صورتی که قیمت بسته شدن امروز کوچک‌تر از قیمت بسته شدن دیروز باشد، OBV برابر با حجم تعادلی روز قبل منهای حجم امروز است:
حجم معاملات آن دارایی در روز جاری – قبلی OBV = OBV
آموزش تفسیر و استفاده از اندیکاتور OBV
خالق اندیکاتور حجم تعادلی بر این باور بود که تأثیر تغییرات حجم معاملات یک دارایی دیجیتال به‌مرورزمان روی قیمت آن شکل می‌گیرید که دلیل این موضوع از دیدگاه او همراهی سرمایه‌گذاران کلان با گردش مالی یک ارز دیجیتال است. به همین دلیل است که زمانی که این اندیکاتور را روی نمودار قیمتی قرار می‌دهیم، امکان تشخیص روند آینده‌ی آن ارز دیجیتال به وجود می‌آید چرا که زمانی که یک دارایی دیجیتال توسط شرکت‌های بزرگ خریدوفروش می‌شود، ممکن است که تغییرات حجمی آن در همان لحظه مشخص نشوند و در آینده اتفاق بیفتد.
در این اندیکاتور به طور کلی، حجم معاملاتی یک دارایی از قیمت آن پیشی می‌گیرد. زمانی که حجم معاملاتی روزهای صعودی از روزهای نزولی بیشتر باشد، اندیکاتور OBV روند افزایشی به خود می‌گیرد و اصطلاحاً در حالت صعودی قرار می‌گیرد. برعکس این قضیه برای روند نزولی اندیکاتور حاکم است که زمانی که حجم روزهای منفی از مثبت بیشتر باشد، اندیکاتور OBV روند نزولی به خود می‌گیرد. در هنگام تفسیر اندیکاتور حجم تعادلی، باید تمام تمرکز خود را به ویژگی‌های خطی نمودار آن که در زیر نمودار قیمتی قرار دارد معطوف کنید. روند خط اندیکاتور را با روند نمودار قیمتی بررسی کنید و در نهایت بر اساس آن اقدام به سرمایه‌گذاری حساب شده کنید.
بررسی واگرایی و نکات مهم برای استفاده از اندیکاتور OBV
زمانی که روند نزولی یک دارایی به پایان خود نزدیک شود، معمولاً واگرایی صعودی رخ می‌دهد. اندیکاتور OBV در این حالت بالاتر می‌رود و موفق به ایجاد یک کف بالاتر می‌شود. برعکس این موضوع واگرایی نزولی است که در پایان روند صعودی رخ می‌دهد. در این حالت اندیکاتور حجم تعادلی پایین‌تر می‌رود یک سقف در خطوط پایین خودش ایجاد می‌کنند؛ بنابراین واگرایی بین اندیکاتور OBV و قیمت یک دارایی را می‌توان به عنوان هشداری برای بازگشت قیمتی یاد کرد. همچنین نکات مهمی برای استفاده از اندیکاتور OBV وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- اندیکاتور OBV مانند تمامی اندیکاتورهای موجود در بازار عاری از خطا نیست و ممکن است سیگنال ارز دیجیتال خریدوفروش غلط به سرمایه‌گذار صادر کند.
- اندیکاتورOBV یک ابزار تحلیلی همه‌کاره نیست و برای بالا بردن درصد صحیح بودن نتیجه نهایی باید از اندیکاتور دیگر نیز استفاده کرد.
- احتمال جعلی بودن تغییرات اندیکاتور OBV وجود دارد چرا که ممکن است شرایطی در بازار به وجود بیاید که منجر به تغییرات ناگهانی در حجم معاملات یک ارز دیجیتال شود که حاصل از اخبار و شایعات بی‌اساس است.
برای اینکه قربانی این خطاهای اندیکاتور نشوید، بهتر است در کنار اندیکاتور حجم تعادلی از سایر اندیکاتورهای مطرح بازار استفاده کنید و همچنین اخبار به‌روز بازار ارزهای دیجیتال را از منابع مطمئن دنبال کنید تا به جعلی یا درست بودن اخبار پی ببرید.
راه‌اندازی و تنظیم اندیکاتور OBV در سایت تریدینگ ویو
برای این کار باید به سایت tradingview مراجعه کنید و پس از باز کردن صفحه معاملاتی آن، روی Indicators که در بالای چارت قرار گرفته است کلیک کنید. در صفحه‌ای که باز می‌شوید کافی است که در قسمت جستجو عبارت OBV را وارد کنید. پس‌ازآن شما باید در قسمت شاخص‌های یافت شده شاخص On Balance Volume را مشاهده کنید. در صورت مشاهده، روی آن کلیک و آن را انتخاب کنید.
پس از انتخاب اندیکاتور حجم تعادلی، خواهید دید که نمودار این شاخص در زیر چارت قیمتی برای شما فعال‌شده که با خط آبی روند آن مشخص شده است. با بردن نشانگر موس روی اندیکاتور که به اختصار در اول آن OBV نوشته شده، گزینه چرخ‌دنده که در واقع تنظیمات (Settings) ما است، نمایش داده می‌شود. می‌توانید تنظیمات این شاخص را از حالت پیش‌فرض به حالت‌های دلخواه تغییر دهید. زمانی که وارد بخش تنظیمات اندیکاتور حجم تعادلی می‌شوید با دو بخش Input و Style روبه‌رو خواهید شد.
در قسمت Input شما می‌توانید تغییرات زیر را اعمال کنید:
- Method: در این قسمت می‌توانید نوع میانگین متحرک را انتخاب کنید که به طور پیش‌فرض روی میانگین متحرک ساده (SMA) ثبت شده است.
- Length: در این قسمت دوره‌ی میانگین متحرک را انتخاب می‌کنید. برای مثال، شما میانگین متحرک ساده را انتخاب کردید و می‌خواهید که اندیکاتور حجم تعادلی در یک دوره‌ی 5 روزه (به طور پیش‌فرض) اقدام به پیش‌بینی روند قیمتی دارایی دیجیتالی موردنظر شما کند.
و در قسمت Styles می‌توانید تغییرات زیر را اعمال کنید:
- OBV: ظاهر و نمایش خط حجم تعادلی را تغییر می‌دهد. با این گزینه می‌توانید رنگ، ضخامت و ظاهر خط OBV را انتخاب کنید.
جمع‌بندی
در میان ابزارهای متنوعی که در دنیای ارزهای دیجیتال برای تحلیل و بررسی دارایی‌های مختلف استفاده می‌شود، اندیکاتور OBV می‌تواند یکی از گزینه‌های مناسب باشد. این اندیکاتور حجم معاملات یک ارز دیجیتال در بازار را موردبررسی قرار می‌دهد تا در آینده بتواند ارزش آن دارایی را محاسبه کند. اکثر تحلیلگران موفق این حوزه سعی دارند تا هنگام بررسی‌های خود، اندیکاتور OBV را میان ابزارهای خود داشته باشند تا بتوانند در کنار سایر اندیکاتورها، روند آینده دارایی موردنظر را بهتر پیش‌بینی کنند.
