پول مورد استفاده انسان ها از شکل اولیه اش در دوران باستان تا به امروز تغییرات زیادی کرده؛ از صدف‌های حلزونی و استخوان‌ها گرفته تا بیت کوین و پول الکترونیک.
پول همیشه در زندگی انسان ها نقش مهمی داشته است. در گذشته ابتدا دادوستد پایاپای به وجود آمد و سپس به خاطر نیاز موجود، پول ایجاد شد؛ در نهایت نیز مبحث اعتبار شکل گرفت. درک این موضوع بسیار آسان است و منطقی به نظر می‌رسد. چرا که در طول تاریخ، تعاملات بشر همواره بر اساس اعتبار صورت گرفته است. در واقع، پول ابزار مدیریت اعتبار است. در مطلب «تاریخچه‌ی پول؛ پول چرا به وجود آمد و چگونه کار می‌کند؟» بیشتر در مورد پول، و تاریخچه آن توضیح داده شده است.
در دنیای امروز بیت کوین و در کل ارزهای دیجیتال، مفاهیم اقتصادی را متحول و در دنیا جنجال به پا کرده اند. بیت کوین اولین پول دیجیتال تمرکز زدایی شده ای است که در جهت جلوگیری از ایجاد تورم و حفظ ارزش پول و دارایی مردم در طولانی مدت اختراع شده، و البته هویت اصلی سازنده آن، یعنی ساتوشی ناکاموتو همچنان ناشناخته است. در این خصوص مطالعه مطلب «تاریخچه پول ، موقعیت بیت کوین کجاست ؟» به شما توصیه می شود.
پس اگر ماهیت ارزهای دیجیتال از نظرتان عجیب است، پیشنهاد می کنم این مطلب را تا انتها مطالعه کنید، چرا که بر خلاف انتظار خیلی از ما، بیت کوین عجیب ترین پول دنیا نیست.
عجیب الخلقه‌ترین پول‌ها
اگرچه سکه ها، اسکناس های امروزی و کارت های اعتباری با کاربردی گسترده تقریبا در همه جا پذیرفته شده اند، اما هنوز هم در بعضی نقاط دنیا از چیزهای عجیبی به عنوان روشی برای پرداخت استفاده می شود. در ادامه با برخی از این عجایب آشنا خواهید شد:
۱- خشت‌های ساخته شده از برگ چای
برای دوره ای طولانی، از قرن نهم تا بیستم، خشت های ساخته شده از برگ چای فشرده شده به عنوان شکلی از پول در سرزمین هایی مثل ترکمنستان، چین، مغولستان و بعضی از بخش های روسیه کاربردی گسترده داشتند. این خشت ها در اشکال و اندازه های مختلفی ساخته می شدند. به علاوه، کیفیت برگ چای مورد استفاده در خشت ها متفاوت بود و همین مسأله عامل تعیین کننده ی ارزش خشت بود.
۲- ادرار
حتما عجیب به نظر می رسد اما در زندان ها از ادرار به عنوان پول استفاده می شود. زندانیان گهگاه به طور تصادفی تحت آزمایش اعتیاد قرار می گیرند؛ به این ترتیب اگر مواد مخدر مصرف کرده باشند به دردسر خواهند افتاد. به همین دلیل ادرار زندانی هایی که اعتیاد ندارند در عوض خدماتی دیگر مبادله می شود.
۳- شوینده‌های لباس
ظاهرا در بعضی نقاط دنیا شوینده ی لباس معروف تاید به عنوان پول در میان دلالان مواد مخدر استفاده می شود. این ماده ی شوینده بسیار متداول است و فروختن آن کار ساده ای است. به همین دلیل آن را از فروشگاه ها می دزدند تا آن را با مواد مخدر مبادله کنند. برای مثال، در بازار سیاه یک تاید ۴ کیلوگرمی به اندازه ی ۱۰ دلار ماده ی مخدر گل یا کوکایین ارزش دارد.
۴- صلیب کاتانگا
به نظر می رسد این صلیب ها مربوط به دوران باستان هستند اما در حقیقت این اشکال مسی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در بخش هایی از سرزمینی که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد به عنوان پول استفاده می شدند. صلیب های کاتانگا در اندازه های مختلفی ساخته می شدند و هر یک به طور متوسط در حدود ۲۰ سانتیمتر قطر و نزدیک به ۱ کیلوگرم وزن داشتند.
۵- سنگ‌های رای
سنگ های رای احتمالا بزرگ ترین پول استفاده شده در تاریخ هستند. از این سنگ ها در جزیره ی یاپ و در حدود سال ۵۰۰ میلادی استفاده می شد. هر سنگ رای تاریخ خودش را دارد؛ نکته ای که تعیین کننده ی ارزش مادی آن بود. هر چه ساخت و انتقال سنگ دشوارتر بود، ارزش آن بیشتر می شد.
اگرچه پول های امروزی جایگزین این سنگ ها شده اند، اما ساکنان جزیره ی یاپ هنوز از این سنگ ها به عنوان پول در میان خودشان استفاده می کنند.
۶- مارهای لوبی
مردم لوبی از قبایل سرزمین غنا هستند و مارها نقش مهمی در فرهنگ آن ها داشتند. مردم لوبی که به کار کشاورزی مشغول بودند، زمان زیادی را در زمین هایشان سپری می کردند و در آنجا با مارهای زیادی مواجه می شدند. آن ها مارهای آهنینی ساختند که در اصل برای محافظت از خود استفاده می شدند و بعدها به عنوان پول در میان مردم محلی کاربرد پیدا کردند.
۷- دندان دلفین
به سختی می توان باور کرد اما امروزه در بعضی نقاط جزایر سالومون از دندان های دلفین ها به عنوان پول استفاده می شود. طبق تحقیقات، آمار ثبت شده از تعداد دلفین هایی که از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۱۳ به خاطر دندان هایشان کشته شدند بیش از ۱۵۴۰۰ بود.
۸- صدف
احتمالا صدف ها زیباترین شکل پول در این فهرست هستند. پول صدفی روزگاری در همه ی قاره ها از جمله امریکا، آسیا، افریقا و استرالیا رایج بود. باستان شناسان شواهدی پیدا کردند که نشان می دهد دست کم از سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد، از صدف ها به عنوان شیوه ای برای پرداخت استفاده می شد. هنوز هم در بعضی نقاط دورافتاده ی دنیا از صدف به عنوان پول استفاده می شود.
۹- نوک تیر
استفاده از این پول باستانی در مناطق شمالی دریای سیاه رایج بوده و اولین معادل پول در این منطقه شناخته می شود. ارزش نوک تیرها به دلیل مقاومت جنس برنزی آن ها و کاربردشان به عنوان اسلحه بود. این پول ها در اشکال مختلفی ساخته می شدند و در نهایت شکلی شبیه به ماهی و دلفین پیدا کردند.
۱۰- پنیر پارمسان
مردم ایتالیا شیفته ی پنیر هستند. علاقه ی آن ها به پنیر به قدری است که بانک های ایتالیایی پنیر پامزان را به عنوان روشی برای پرداخت می پذیرند. از سال ۱۹۵۳، یک بانک محلی قرص های بزرگ پنیر پارمزان را به عنوان وثیقه ای برای وام های تجاری کوچک قبول می کند.
۱۱- در بطری
در بخش هایی از کشور کامرون، درهای شیشه ی نوشیدنی‌ها که با جایزه همراه هستند به عنوان پول استفاده می شود و به همین دلیل رقابت جدی ای در میان شرکت های تولید کننده ی نوشیدنی وجود دارد.
