مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین به رهبری ایالات متحده می‌توانند قیمت بیت کوین را از طریق هزینه‌های انرژی، تورم و نرخ‌های بهره تغییر دهد. در سال ۲۰۲۲ و شروع درگیری‌های نظامی بین روسیه و اوکراین، قیمت بیت کوین به‌شدت سقوط کرد و سپس ظرف یک ماه، به ۲۷٪ بالاتر از سطوح پیش از حمله رسید. علاوه‌براین، ETFهای اسپات بیت کوین اکنون در مرداد ماه ۱۴۰۴ به‌عنوان معیاری مستقیم برای سنجش احساسات کلان عمل می‌کنند.
حال سؤال این است که نهایی شدن مذاکرات صلح و پایان جنگ چندین ساله روسیه و اوکراین چه تأثیری بر بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال می‌گذارد؟ اکنون سه نتیجه محتمل برای پایان درگیری‌های نظامی روسیه و اوکراین مطرح شده که ریسک‌ها و فرصت‌های متفاوتی را برای بازار کریپتو به‌همراه دارند. در این مطلب، تمام زوایای تأثیر جنگ روسیه و اوکراین بر بازار کریپتو و نتایج احتمالی خاتمه آن را بررسی می‌کنیم.
مرور کلی مذاکرات صلح روسیه و اوکراین
از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ تا امروز در سال ۲۰۲۵، هفت دور مذاکره مستقیم و غیرمستقیم با هدف پایان دادن به جنگ چندین ساله بین این دو کشور برگزار و تماس‌ها و نشست‌های متعدد بین‌المللی با هدف پیشبرد مذاکرات و زمینه‌سازی برای صلح انجام شده است.
برای بیت کوین این تحولات مهم هستند و در سال ۲۰۲۵، قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال به‌شدت تحت تأثیر دو نیرو قرار دارد:
- جریان‌های سرمایه‌گذاری در ETFهای اسپات بیت کوین
- احساس کلی ریسک در بازار
مذاکرات صلح می‌تواند هر دوی این نیروها را هم‌زمان تکان دهد و تأثیر شگرفی بر روند قیمت‌ها بگذارد. در جدول زیر، خلاصه‌ای از این مذاکرات را مشاهده می‌کنید:
| تاریخ | نوع مذاکرات / نشست | نتیجه مهم |
|---|---|---|
| ۲۸ فوریه تا ۳۰ مارس ۲۰۲۲ (۹ اسفند ۱۴۰۰ تا ۱۰ فروردین ۱۴۰۱) | چندین دور گفتگوی مستقیم در بلاروس و استانبول | بدون توافق نهایی |
| ۱۶ مه ۲۰۲۵ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴) | دور اول مذاکرات مستقیم جدید در استانبول | تبادل ۱۰۰۰ اسیر از هر طرف |
| ۲ ژوئن ۲۰۲۵ (۱۲ خرداد ۱۴۰۴) | دور دوم مذاکرات مستقیم در استانبول | تبادل اسرا، بدون آتش‌بس |
| ۱۸ و ۲۰ فوریه ۲۰۲۵ (۳۰ بهمن و ۲ اسفند ۱۴۰۳) | تماس تلفنی ترامپ و پوتین و نشست در ریاض | آغاز مذاکرات رسمی |
| ۱۵ و ۱۶ ژوئن ۲۰۲۴ (۲۵ و ۲۶ خرداد ۱۴۰۳) | نشست بین‌المللی صلح در سوئیس با حضور ۹۲ کشور | بیانیه مشترک صلح، بدون حضور روسیه و اوکراین |
دیدار پوتین و ترامپ در آلاسکا در ۱۵ اوت ۲۰۲۵
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، ایده «تبادل سرزمین» را میان اوکراین و روسیه مطرح کرد و در روز ۱۵ اوت ۲۰۲۵ (۲۴ مرداد ۱۴۰۴)، یک نشست مهم با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در آلاسکا برگزار شد.
در زمان نگارش این مطلب در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴، نتیجه‌ای ملموس از مذاکرات صلح برای پایان جنگ اوکراین حاصل نشده است؛ این ملاقات بدون آتش‌بس یا توافق مشخص خاتمه یافت، اما دو طرف مذاکره، این جلسه را (حداقل از نظر نمادین و دیپلماتیک)، «سازنده» توصیف کردند.
تماس تلفنی ترامپ با زلنسکی پس از نشست با پوتین
پس از نشست ترامپ و پوتین در آلاسکا در روز جمعه ۲۴ مرداد ۱۴۰۴، قرار است ترامپ روز دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۴، در کاخ سفید با زلنسکی دیدار کند؛ دیداری که گفته می‌شود دشوار خواهد بود. ترامپ پس از ملاقات با پوتین، اعلام کرد دیگر از آتش‌بس حمایت نمی‌کند و این موضوع را «به عهده رئیس‌جمهور زلنسکی» گذاشت. این موضع برای اوکراین نامطلوب توصیف شده است.
تماس تلفنی مشترک
پس از اجلاس، ترامپ از هواپیمای ریاست‌جمهوری با زلنسکی تماس گرفت. در این تماس، مارکو روبیو (وزیر خارجه آمریکا) و استیو ویتکاف (نماینده کاخ سفید در نشست آلاسکا) نیز حضور داشتند.
ابتدا یک ساعت با زلنسکی صحبت شد و سپس رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، فنلاند، ناتو و کمیسیون اروپا برای نیم‌ساعت به تماس پیوستند. ترامپ در این تماس گفت پوتین خواستار توافق جامع صلح است نه یک آتش‌بس موقت و حتی ادعا کرد روسیه پیشروی‌های بزرگی داشته و می‌تواند کل منطقه دونتسک را تصرف کند. زلنسکی با این اتفاق مخالفت کرد و گفت پوتین واقعیت جبهه‌ها را تحریف می‌کند.
مواضع دو طرف
- ترامپ گفت بهترین راه برای پایان جنگ، توافق صلح مستقیم است، نه آتش‌بس که اغلب پایدار نمی‌ماند.
- زلنسکی اظهار داشت اوکراین آماده است تا با حداکثر تلاش برای صلح کار کند، بر اهمیت نقش آمریکا و اروپا برای تضمین امنیت اوکراین تأکید و از پیشنهاد ترامپ برای نشست سه‌جانبه (اوکراین–آمریکا–روسیه) حمایت کرد.
چشم‌انداز بعدی
ترامپ نوشت که اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، به‌زودی یک اجلاس سه‌جانبه با پوتین و زلنسکی برگزار خواهد شد و این امر می‌تواند «جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد».
روند قیمت بیت کوین در میانه جنگ روسیه و اوکراین
در ساعات ابتدایی آغاز حملات روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰)، بیت کوین با کاهش قیمت ۸ درصدی مواجه شد و به حدود ۳۴,۳۰۰ دلار رسید که پایین‌ترین سطح در بیش از یک ماه بود. طی این حمله نظامی، بازارهای سهام هم سقوط کرده و سرمایه‌گذاران به سمت فروش دارایی‌های پرریسک هجوم بردند.
چهار روز بعد، قیمت بیت کوین ۱۴.۵٪ افزایش یافت و بزرگ‌ترین رشد یک‌روزه طی بیش از یک سال را رقم زد. تا اوایل ماه مارس (اواسط اسفند ۱۴۰۰)، قیمت بیت کوین حتی ۱۲٪ بالاتر قیمت پیش از این حمله معامله شد و تا اواخر مارس (اوایل فروردین ۱۴۰۱) با صعود ۲۷ درصدی به نزدیکی ۴۷,۰۰۰ دلار رسید.
بخشی از این صعود قیمت ناشی از بسته‌شدن پوزیشن‌های شورت و بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران پس از شوک اولیه جنگ بود و بخش دیگر هم به افزایش تقاضا برای استیبل کوین‌هایی مانند تتر و یو‌اس‌دی‌سی، به‌ویژه در کشورهایی با محدودیت ارزی و بانکی مربوط می‌شد. طی این افزایش تقاضای خرید، قیمت این استیبل کوین‌ها برای مدتی به بالای ۱ دلار رسید که بخشی از آن‌ها سپس وارد بازار بیت کوین شد.
چرا قیمت بیت کوین واکنش سینوسی به جنگ نشان می‌دهد؟
در روز آغاز حملات نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، بیت کوین سریعاً به یک «پناهگاه امن» تبدیل نشد و بیشتر شبیه به «سهام یک شرکت فناوری» عمل کرد؛ ابتدا با افت سریع همراه شد و سپس با جهشی پرسرعت‌تر از قبل به بازار بازگشت.
از علل چرایی واکنش‌‌دهی سینوسی بیت کوین به اخبار جنگ شامل موارد زیر است:
۱. حرکت ریسک‌گریزی
در روز حمله، سرمایه‌گذاران برای فروش دارایی‌های پرریسک خود، از جمله سهام شرکت‌های فناوری، اوراق قرضه بازارهای نوظهور و بیت کوین هجوم بردند. به این حرکت، اصطلاحاً «Risk-off» یا «ریسک‌گریزی» می‌گویند؛ مردم خواهان نگهداری پول نقد یا دارایی‌های امن کوتاه‌مدت مانند اوراق خزانه‌داری آمریکا بودند.
در ادامه، دلار آمریکا تقویت شد، شاخص‌های سهام جهانی سقوط کردند و بیت کوین در عرض چند ساعت تقریباً ۸٪ افت کرد. در آن زمان، بیت کوین مشخصاً مورد حمله قرار نگرفته بود، اما افراد با آن مانند دارایی‌های پرنوسان که در زمان عدم قطعیت باید از آن‌ها فرار کرد، رفتار کردند.
۲. بهبود مجدد شرایط بازار
پس از فروکش‌کردن شوک اولیه، معامله‌گران شروع به پرسیدن این سؤال کردند که «این اتفاق برای اقتصاد و بانک‌های مرکزی چه معنایی دارد؟».
در ادامه، قیمت انرژی و مواد غذایی بالا رفت که به‌معنای احتمال بالا باقی‌ماندن نرخ تورم بود. اما این باور هم وجود داشت که بانک‌های مرکزی ممکن است برای جلوگیری از سوق اقتصاد به‌سمت رکود در زمان جنگ، سرعت یا شدت افزایش نرخ بهره را کاهش دهند یا ملایم‌تر کنند.
در حالت کلی، انتظار برای نرخ‌های بهره پایین‌تر معمولاً به دارایی‌های «ریسک‌پذیر» مانند بیت کوین کمک می‌کند. این تغییر در انتظارات همراه با خریدهای مجدد در کف قیمت پس از فروش‌های جمعی، یک بازگشت قدرتمند را ایجاد کرد که باعث صعود ۱۴.۵ درصدی قیمت بیت کوین طی یک روز شد.
۳. افزایش تقاضای محلی برای کریپتو
با آغاز جنگ، مردم در هر دوی روسیه و اوکراین با بی‌ثباتی ارز و مشکلات بانکی مواجه شدند. برای بسیاری، استیبل کوین‌هایی مانند تتر و یو اس دی سی راهی سریع برای حفظ ارزش و جابه‌جایی پول بدون نیاز به بانک‌ها شدند. حتی طی هفته اول جنگ هم این ارزهای دیجیتال با قیمتی بالاتر از سطح ثابت ۱ دلاری‌شان معامله شدند که نشان‌دهنده افزایش تقاضای بیش‌ازحد برای خرید آن‌ها بود.
در ادامه، برخی از این پول‌های تزریقی به بازار استیبل کوین‌ها وارد بیت کوین شد و فشار خرید این ارز دیجیتال و صعود بیشتر قیمت‌ها در اواخر ماه مارس (اوایل فروردین ۱۴۰۱) به سطوح پیش از جنگ را به‌دنبال داشت.
به‌طور خلاصه، مسیر بیت کوین در اوایل سال ۲۰۲۲ نمونه‌ای از رفتار بازار در بحران بود: افت تند هنگام وحشت، بازنگری سریع ریسک‌ها و سپس صعود بیشتر با ورود سرمایه جدید.
سه سناریو برای تأثیر مذاکرات صلح روسیه و اوکراین بر قیمت بیت کوین
به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات صلح روسیه و اوکراین تأثیر زیادی بر قیمت بیت کوین و کل بازار ارزهای دیجیتال خواهد داشت. این تأثیر برگرفته از قیمت انرژی، تورم، نرخ بهره و حتی جریان پولی ورودی یا خروجی است. خلاصه‌ای از سناریوهای احتمالی پایان یا ادامه جنگ روسیه و اوکراین را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| سناریو | تأثیر جهانی | چشم‌انداز بیت کوین | محرک‌های کلیدی | شاخص‌ها |
|---|---|---|---|---|
| آتش‌بس و صلح کامل | کاهش ریسک؛ انرژی ارزان‌تر و تورم پایین‌تر | صعودی؛ کاهش نرخ‌های تورم و بهره و ورود سرمایه به ETFها | انرژی ارزان‌تر، بازدهی پایین‌تر، خرید بیشتر ETFها | دلار ضعیف‌تر، بازدهی پایین‌تر، طلا ثابت، ورود سرمایه به ETFها |
| توافق متزلزل | ادامه تنش‌ها؛ کاهش جزئی قیمت انرژی | حرکت افقی (رنج)؛ نوسان بر اساس اخبار کریپتو | تحریم‌ها، جریان‌های مختلط ETF، هاوینگ | طلا/بیت کوین مختلط، بازدهی ثابت، جریان‌های ETF متغیر |
| شکست مذاکرات و تشدید جنگ | افزایش ریسک؛ سقوط بازارها و خرید دارایی‌های امن | سقوط و سپس بازگشت بیت کوین | تقاضا برای استیبل‌کوین‌ها، تغییر سیاست، خرید دارایی‌های امن | افزایش قیمت استیبل کوین‌ها، تأمین مالی منفی، نوسان بالاتر |
سناریو اول: آتش‌بس واقعی و برنامه صلح شفاف
- بازارهای جهانی نفس راحت می‌کشند.
- قیمت نفت و گاز کاهش می‌یابد، کالاها ارزان‌تر شده و نرخ تورم کمتر می‌شود.
- بانک‌های مرکزی فضای بیشتری برای کاهش نرخ بهره خواهند داشت که اغلب به نفع بیت کوین و بازار کریپتو است.
- سطح ترس کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران بزرگ ممکن است پول بیشتری به ETFهای بیت کوین تزریق کنند.
نتیجه همه این اتفاقات، افزایش قیمت بیت کوین و رشد کلی بازارهای مالی از جمله ارز دیجیتال است.
البته در حالت دیگر، ممکن است تقاضای کمتری از سوی افرادی وجود داشته باشد که برای امنیت سرمایه، پول خود را از مناطق بحران‌زده خارج می‌کنند. بااین‌حال، اثر کلی رسیدن به توافق کامل در پی مذاکرات صلح روسیه و اوکراین، مثبت خواهد بود.
سناریو دوم: توافق متزلزل و ادامه تنش‌ها
- جنگ متوقف می‌شود، اما دنیا احساس «صلح» واقعی نمی‌کند، تحریم‌ها ادامه یافته و روابط سرد باقی می‌مانند.
- قیمت انرژی ممکن است کمی آرام بگیرد، اما بانک‌های مرکزی محتاط باقی می‌مانند.
در این حالت، قیمت بیت کوین بیشتر تحت تأثیر اخبار خاص دنیای کریپتو (مانند جریان سرمایه در ETFها یا روندهایی مشابه پس از هاوینگ اخیر) حرکت خواهد کرد. علاوه‌براین، احتمالاً بیت کوین در یک محدوده باریک گرفتار شود و به‌طور مقطعی، با اخبار خوش‌بینانه جهش کند و درصورت توقف مذاکرات، قیمت آن کاهش یابد. حتی بدون پیشرفت‌های بزرگ، اخبار مداوم مربوط به «مذاکرات صلح» می‌توانند فعالیت معاملاتی را در بازه‌های کوتاه افزایش دهند.
سناریو سوم: شکست مذاکرات و تشدید درگیری‌ها
- بیت کوین احتمالاً همان الگوی ۲۰۲۲ را تکرار می‌کند: سقوط تند همراه با بازار سهام.
- در کشورهایی که بیشترین آسیب را از آشوب دیده‌اند، مردم ممکن است برای محافظت از پس‌اندازهای خود به خرید استیبل کوین‌هایی مانند تتر هجوم آورده نو حتی مبالغ بالاتر را برای خرید آن‌ها بپردازند.
- بعدها بخشی از این سرمایه می‌تواند به بازار بیت کوین بازگردد.
چگونه می‌توان اثر مذاکرات صلح بر بیت کوین را پیش‌بینی کرد؟
پایان جنگ و مذاکرات صلح روسیه و اوکراین می‌تواند پیش از آنکه باعث وقوع یک جهش بزرگ قیمتی شود، بیت کوین را به طرق مختلفی تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه، چند سیگنال را بررسی می‌کنیم که می‌توان از آن‌ها برای پیش‌بینی روندهای آتی قیمت بازار کریپتو استفاده کرد:
۱. نرخ‌های بهره و دلار آمریکا
کاهش نرخ بهره به نفع بیت کوین است. بیت کوین بیشترین ارتباط را با نرخ‌های بهره واقعی (نرخ‌ها منهای تورم) و قدرت دلار دارد. اگر مذاکرات صلح باعث کاهش هزینه‌های انرژی و تورم شود، احتمال کاهش نرخ‌های واقعی تورم وجود دارد که از نظر تاریخی، شرایط خوبی را برای بیت کوین رقم می‌زند. از طرفی، دلار ضعیف‌تر نیز اغلب سوخت مضاعفی برای رشد بیت کوین فراهم می‌کند.
۲. ورودی ETFها
ورود سرمایه تازه به ETF های بیت کوین اثر مستقیم مثبتی بر قیمت دارد. در سال ۲۰۲۵، ETFهای اسپات بیت کوین یکی از مسیرهای اصلی ورود سرمایه‌های کلان بوده‌اند. زمانی که این صندوق‌ها ورود سرمایه بیشتری نسبت به خروج ثبت کنند، معمولاً قیمت بیت کوین همان روز رشد می‌کند. فضای آرام‌تر و ریسک‌پذیرتر ناشی از اخبار صلح روسیه و اوکراین می‌تواند جریان‌های ورودی را پس از هفته‌های کند دوباره فعال کند.
۳. تحرکات در بازارهای مشتقه
بازارهای آپشن (اختیار معامله) معمولاً اولین جایی هستند که به ریسک‌های رویدادی مهم واکنش نشان می‌دهند. یک توافق صلح محکم احتمالاً باعث کاهش نوسان و متعادل‌تر شدن هزینه قراردادهای آپشن می‌شود. اگر مذاکرات شکست بخورد، انتظار می‌رود نوسانات افزایش یابد و تریدرها برای خرید ابزارهای پوشش ریسک نزولی، هزینه بیشتری بپردازند.
۴. پرمیوم استیبل کوین‌ها
افزایش قیمت استیبل کوین‌ها به بالای سطح ۱ دلار (که اصولاً باید روی این سطح ثابت بماند) و به آن پریمیوم (Premium) می‌گویند، می‌تواند نشانه آن باشد که مردم در مناطق بی‌ثبات نیاز مبرمی به دارایی‌های دلاری‌مانند دارند. در هفته اول حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، این پرمیوم‌ها به‌طور موقت افزایش یافتند که نشان‌دهنده حرکت سرمایه به سمت دارایی‌های باثبات‌تر بودند.
جمع‌بندی
خاتمه جنگ و رسیدن به صلح واقعی بین روسیه و اوکراین احتمالاً باعث رشد ملایم، اما معنی‌دار قیمت بیت کوین خواهد شد. کاهش هزینه انرژی، میزان تورم را پایین می‌آورد، بانک‌های مرکزی ممکن است نرخ‌ها را سریع‌تر کاهش دهند و سرمایه‌گذاران اعتماد بیشتری برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال پیدا کنند. در مقابل، اگر مذاکرات شکست بخورد، انتظار می‌رود همان الگوی سال ۲۰۲۲ تکرار شود: ابتدا سقوط شدید بازارها و سپس بازگشت تدریجی و حتی سریع‌تر قیمت‌ها به سطوح پیشین و بالاتر.
