با رشد پرشتاب بازار ارزهای دیجیتال، استیبل‌کوین‌ها به عنوان ابزارهای کلیدی برای ثبات ارزش و پوشش ریسک شناخته می‌شوند. از میان آن‌ها، تتر (USDT) مدت‌ها محبوب‌ترین انتخاب سرمایه‌گذاران بوده است. اما نگرانی‌هایی در مورد شفافیت پشتوانه مالی آن، بسیاری را به فکر استفاده از جایگزین‌های مطمئن‌تر انداخته است. یکی از گزینه‌های جدی، دای (DAI) است. استیبل‌کوینی غیرمتمرکز که مبتنی بر قراردادهای هوشمند عمل می‌کند. در این مقاله، با رویکردی حرفه‌ای به بررسی نحوه خرید و فروش دای، تفاوت‌های آن با تتر، مزایا و ریسک‌های مربوط به آن می‌پردازیم. این راهنما برای سرمایه‌گذارانی تدوین شده است که می‌خواهند با جایگزینی هوشمندانه، ریسک وابستگی به تتر را کاهش دهند. صرافی سرمایکس به عنوان یکی از پلتفرم‌های امن و مورد اعتماد، بستر مناسبی برای معامله دای فراهم کرده است و کاربران می‌توانند از طریق آن به‌راحتی خرید و فروش این دارایی دیجیتال را انجام دهند.
چرا تتر دیگر امن‌ترین گزینه نیست؟
با اینکه تتر یکی از نخستین و پرکاربردترین استیبل‌کوین‌های بازار است، اما همواره چالش‌هایی پیرامون شفافیت ذخایر پشتیبان آن مطرح بوده است. گزارش‌هایی که طی سال‌های گذشته منتشر شده‌اند، بعضاً نشان داده‌اند که بخش قابل‌توجهی از پشتوانه تتر به جای پول نقد، شامل دارایی‌های غیر نقد شونده یا اوراق بدهی کوتاه‌مدت بوده است. این موضوع، در شرایط بحران نقدینگی یا فشار فروش ناگهانی، می‌تواند کاربران تتر را در معرض ریسک جدی قرار دهد. در واقع، اتکا به یک پشتوانه نیمه‌شفاف برای یک ابزار مالی که باید همواره با ارزش ثابت معامله شود، تناقضی است که اعتماد بسیاری از کاربران را کاهش داده است.
افزون بر این، مواجهه تتر با نهادهای نظارتی در آمریکا و سایر کشورها، احتمال ایجاد محدودیت‌هایی در آینده را افزایش داده است. اگرچه تتر توانسته تاکنون در برابر بسیاری از فشارها مقاومت کند، اما تجربه نشان داده است که مقررات ناگهانی و پیش‌بینی‌ناپذیر می‌توانند آینده حتی بزرگ‌ترین پروژه‌ها را تغییر دهند. بنابراین، برای سرمایه‌گذاران بلندمدت یا کسانی که به‌دنبال جایگزینی مطمئن هستند، ضروری است تا گزینه‌هایی نظیر دای را نیز مدنظر قرار دهند تا از ریسک‌های بالقوه ناشی از تمرکز بیش‌ازحد بر تتر بکاهند.
دای (DAI) چیست و چگونه کار می‌کند؟
دای یکی از استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز و مبتنی بر اتریوم است که برخلاف تتر، توسط نهاد متمرکز اداره نمی‌شود. دای حاصل کار سازمان غیرمتمرکز MakerDAO است و به‌وسیله سیستم وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال مانند اتریوم تولید می‌شود. به عبارت دیگر، کاربران با قفل‌کردن دارایی‌هایی مانند ETH یا دیگر توکن‌ها در قراردادهای هوشمند، دای ایجاد می‌کنند. این فرآیند به‌طور کامل شفاف و قابل بررسی در بلاک‌چین انجام می‌شود، که همین موضوع، دای را به گزینه‌ای مطمئن‌تر در زمینه شفافیت تبدیل می‌کند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی دای این است که به‌صورت الگوریتمی پایدار نگه داشته می‌شود. در صورتی که ارزش دای از یک دلار فاصله بگیرد، قراردادهای هوشمند به‌طور خودکار اقدام به سوزاندن یا تولید دای می‌کنند تا قیمت را به نقطه تعادل بازگردانند. همچنین سیستم رای‌گیری در MakerDAO این امکان را به دارندگان توکن MKR می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های مهم مانند نرخ بهره یا نوع وثایق شرکت کنند. همین مکانیزم‌های غیرمتمرکز و مبتنی بر جامعه، موجب شده‌اند که دای در میان استیبل‌کوین‌ها جایگاه ویژه‌ای پیدا کند و اعتماد روزافزونی جلب کند.
تفاوت‌های ساختاری بین تتر و دای
تتر یک استیبل‌کوین متمرکز است که توسط شرکت Tether Ltd مدیریت می‌شود. این شرکت ادعا می‌کند به‌ازای هر واحد USDT که در بازار عرضه می‌شود، یک دلار یا معادل آن را در ذخایر خود نگه می‌دارد. اما همان‌طور که اشاره شد، شفافیت این ذخایر محل بحث است. در مقابل، دای کاملا غیرمتمرکز بوده و از طریق قراردادهای هوشمند و بدون دخالت مستقیم یک نهاد متمرکز ایجاد می‌شود. تفاوت اصلی این دو در ساختار مدیریتی، شفافیت عملکرد، و نحوه حفظ ارزش پایدار نهفته است.
علاوه بر ساختار مدیریتی، نوع پشتوانه نیز تفاوت اساسی دارد. تتر به‌صورت سنتی ادعا می‌کند پشتوانه نقدی دارد، در حالی‌که دای با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال مانند ETH، WBTC و سایر توکن‌های تایید شده تولید می‌شود. این مسئله باعث شده که دای انعطاف‌پذیرتر و کم‌ریسک‌تر در برابر فشارهای سیاسی یا نظارتی باشد. هرچند استفاده از دارایی‌های پرنوسان به‌عنوان وثیقه، ممکن است چالش‌هایی مانند لیکویید شدن دارایی‌ها را به همراه داشته باشد، اما شفافیت سیستم دای موجب شده تا این نگرانی‌ها با ابزارهای مدیریتی مهار شوند.
مزایای استفاده از دای در برابر تتر
یکی از مهم‌ترین مزایای دای نسبت به تتر، شفافیت کامل آن است. از آنجا که فرآیند تولید، مدیریت و نگهداری دای به‌طور کامل بر بستر بلاک‌چین و توسط قراردادهای هوشمند انجام می‌شود، کاربران در هر زمان می‌توانند وضعیت وثایق، میزان دای در گردش، و نرخ وثیقه‌گذاری را مشاهده و بررسی کنند. این سطح از شفافیت، به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران محتاط و کاربران سازمانی که نیاز به گزارش‌های دقیق دارند، اهمیت بالایی دارد. در مقابل، ساختار متمرکز تتر و نبود گزارش‌های ممیزی مداوم، فضایی از تردید را پیرامون این استیبل‌کوین ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، ویژگی غیرمتمرکز دای موجب می‌شود که این استیبل‌کوین در برابر خطرات نظارتی یا مداخلات سیاسی کمتر آسیب‌پذیر باشد. نهادهای نظارتی می‌توانند به‌راحتی دارایی‌های متمرکز مانند تتر را مسدود یا مصادره کنند، در حالی‌که این امکان در دای به دلیل نبود نهاد کنترل‌کننده متمرکز وجود ندارد. همچنین، انعطاف در استفاده از دارایی‌های متنوع به‌عنوان وثیقه، دای را به ابزاری تطبیق‌پذیر در شرایط بازارهای مختلف تبدیل می‌کند. همین موارد باعث شده تا بسیاری از تحلیل‌گران دای را جایگزینی بلندمدت و پایدارتر برای تتر بدانند.
چگونه با خرید دای ریسک استیبل‌کوین‌ها را پوشش دهیم؟
خرید دای می‌تواند یک استراتژی هوشمندانه برای کاهش تمرکز سرمایه بر تتر و تقسیم ریسک در میان چند استیبل‌کوین باشد. کاربران می‌توانند بخشی از دارایی‌های خود را که به‌طور سنتی در تتر نگهداری می‌کردند، به دای تبدیل کنند و از این طریق خود را از مخاطرات متمرکز بودن ذخایر تتر محفوظ بدارند. چنین استراتژی‌ای به‌ویژه در مواقع بحران‌های نقدینگی یا مشکلات حقوقی برای شرکت‌های متمرکز، اهمیت بالاتری پیدا می‌کند. تنوع در میان استیبل‌کوین‌ها همان‌قدر ضروری است که تنوع در میان ارزهای دیجیتال معمولی.
علاوه بر آن، دای به کاربران این امکان را می‌دهد که وارد اکوسیستم دیفای شوند و از امکاناتی مانند استیکینگ، وام‌دهی و فارمینگ استفاده کنند. با وجود اینکه تتر نیز در این فضا کاربردهایی دارد، اما محدودیت‌های مربوط به ریسک اعتباری و تمرکز مدیریتی، کارایی آن را در شرایط خاص کاهش می‌دهد. به‌همین دلیل، کسانی که به‌دنبال استفاده کاربردی از استیبل‌کوین‌ها هستند، می‌توانند با افزودن دای به سبد خود، هم از امنیت بیشتر بهره‌مند شوند و هم قابلیت استفاده از ابزارهای دیفای را داشته باشند.
مراحل خرید دای از صرافی‌های معتبر
برای خرید دای، نخست باید یک حساب کاربری در صرافی ارز دیجیتال معتبر ایجاد کرد. پس از تکمیل مراحل احراز هویت، کاربر می‌تواند با واریز ریال یا سایر ارزهای دیجیتال، موجودی خود را افزایش دهد. بسیاری از صرافی‌ها از جمله صرافی‌های داخلی، امکان خرید مستقیم دای را با ریال فراهم کرده‌اند. پس از انتخاب مقدار دای موردنظر، معامله انجام و دای به کیف پول کاربر واریز می‌شود. نکته مهم در این فرآیند، انتخاب پلتفرمی امن با نقدینگی بالا و کارمزد مناسب است.
پس از خرید، توصیه می‌شود که دای به کیف پول شخصی منتقل شود، مگر آنکه کاربر قصد داشته باشد بلافاصله از آن در معاملات یا پلتفرم‌های مالی استفاده کند. کیف پول‌هایی مانند متامسک، ترزور یا لجر از دای پشتیبانی می‌کنند و امنیت بالایی را برای نگهداری این دارایی فراهم می‌کنند. همچنین کاربران باید توجه داشته باشند که آدرس کیف پول خود را به‌دقت وارد کنند و از ذخیره عبارات بازیابی به‌صورت امن مطمئن شوند تا دارایی‌هایشان در معرض خطر هک یا سرقت قرار نگیرد.
نحوه فروش دای و نقد کردن دارایی
فروش دای نیز همانند خرید آن، فرآیندی ساده دارد. کاربران می‌توانند دای خود را به صرافی انتقال داده و آن را به ریال، دلار تتر یا سایر رمزارزها تبدیل کنند. بسته به شرایط بازار و صرافی انتخاب‌شده، ممکن است کارمزدهایی در این فرآیند لحاظ شود، بنابراین آگاهی از نرخ تبدیل و هزینه‌های جانبی پیش از انجام معامله ضروری است. برخی از پلتفرم‌ها امکان فروش مستقیم دای به کارت بانکی را نیز فراهم کرده‌اند که برای کاربران ایرانی مزیتی مهم به شمار می‌رود.
همچنین کاربران می‌توانند دای خود را در پلتفرم‌های دیفای بفروشند یا آن را در استخرهای نقدینگی قرار دهند تا ضمن حفظ مالکیت، از کارمزدهای تراکنش سود کسب کنند. این روش‌ها برای کاربرانی که آشنایی کافی با قراردادهای هوشمند و کیف پول‌های غیرمتمرکز دارند، بسیار سودمند است. در هر صورت، انتخاب زمان مناسب برای فروش و تحلیل شرایط بازار نقش مهمی در کسب بیشترین بازدهی از تبدیل دای دارد، به‌ویژه در مواقع نوسان یا بحران در بازارهای مالی.
استراتژی‌های استفاده ترکیبی از دای و تتر
ترکیب دای و تتر در سبد دارایی‌ها می‌تواند استراتژی موثری برای تقسیم ریسک باشد. به‌جای اتکا کامل به یکی از این استیبل‌کوین‌ها، سرمایه‌گذار می‌تواند بخشی از دارایی را در تتر برای نقدشوندگی بالا و بخشی را در دای برای امنیت بیشتر نگهداری کند. این ترکیب می‌تواند باعث ایجاد تعادل بین دسترسی سریع به نقدینگی و محافظت در برابر ریسک‌های مربوط به تمرکز و شفافیت شود. همچنین در زمان‌هایی که یکی از این دارایی‌ها دچار بی‌ثباتی می‌شود، بخش دیگر می‌تواند از سبد محافظت کند.
علاوه بر نگهداری ساده، استفاده ترکیبی از دای و تتر در فعالیت‌های دیفای نیز کاربرد دارد. به‌عنوان مثال، کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری هم‌زمان این دو دارایی در استخرهای نقدینگی، درآمد غیرفعال کسب کنند. همچنین، برخی پلتفرم‌های وام‌دهی اجازه استفاده از هر دو دارایی به‌عنوان وثیقه را می‌دهند که می‌تواند انعطاف بیشتری در برنامه‌ریزی مالی ایجاد کند. مهم آن است که کاربران با شناخت کامل از ریسک‌ها و مزایای هر دارایی، تصمیمات خود را بر پایه تحلیل و تنوع اتخاذ کنند.
نکات امنیتی در نگهداری دای
اگرچه دای به دلیل ساختار غیرمتمرکز خود از بسیاری از ریسک‌های سیستمی مصون است، اما نگهداری آن در کیف پول‌های دیجیتال همچنان نیازمند رعایت نکات امنیتی جدی است. یکی از مهم‌ترین اصول، استفاده از کیف پول‌هایی با امنیت بالا و قابلیت پشتیبان‌گیری دقیق است. کاربران باید از کیف پول‌هایی بهره‌گیرند که کلیدهای خصوصی در اختیار خودشان باقی بماند و از نگهداری دارایی در کیف پول‌های صرافی به‌طور بلندمدت پرهیز کنند. همچنین ذخیره آفلاین عبارات بازیابی در چند مکان امن از هک و از دست رفتن دارایی جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، کاربران باید مراقب حملات فیشینگ، لینک‌های جعلی و افزونه‌های مخرب مرورگر باشند. برای اطمینان از امنیت معاملات، استفاده از وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های رسمی و بررسی دقیق URLها الزامی است. فعال‌سازی تایید دو مرحله‌ای و بررسی مجوزهای دسترسی در کیف پول‌های متصل به وب‌سایت‌ها نیز از جمله اقدامات ضروری برای محافظت از دارایی‌های دیجیتال است. امنیت دای، همانند سایر رمزارزها، تا حد زیادی به رعایت احتیاط و آموزش صحیح توسط کاربر وابسته است.
آینده دای در بازار استیبل‌کوین‌ها
دای به‌عنوان نخستین استیبل‌کوین غیرمتمرکز موفق، جایگاه ویژه‌ای در بازار ارزهای دیجیتال یافته است و پیش‌بینی می‌شود که این جایگاه در سال‌های آینده تقویت شود. در حالی که پروژه‌های زیادی در حال توسعه استیبل‌کوین‌های جدید هستند، دای به لطف جامعه فعال، فناوری شفاف و سابقه موفق، همچنان یکی از گزینه‌های اصلی برای سرمایه‌گذاران و کاربران پلتفرم‌های دیفای باقی خواهد ماند. گسترش کاربردهای دای در حوزه‌های مختلف مانند وام‌دهی، پرداخت‌ها، بیمه غیرمتمرکز و توکنایز کردن دارایی‌ها، نشان‌دهنده ظرفیت بالای این پروژه در آینده است.
از سوی دیگر، افزایش فشارهای نظارتی بر پروژه‌های متمرکز مانند تتر و USDC می‌تواند به رشد بیشتر دای کمک کند. کاربران و نهادهای مالی، به‌ویژه در مناطق فاقد ثبات اقتصادی یا دارای محدودیت‌های نظارتی، به‌دنبال راهکارهایی هستند که از وابستگی به سیستم‌های سنتی رهایی یابند. دای با ساختار غیرمتمرکز و مبتنی بر جامعه، دقیقاً پاسخی به این نیاز است. اگر MakerDAO بتواند کارایی، پایداری و امنیت خود را حفظ کند، آینده‌ای روشن برای دای قابل تصور خواهد بود.
نتیجه‌گیری
در دنیای پر نوسان و پیچیده رمزارزها، انتخاب هوشمندانه استیبل‌کوین یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک به‌شمار می‌آید. تتر با وجود گستردگی استفاده، به‌دلیل چالش‌های نظارتی و شفافیتی، دیگر تنها گزینه مطمئن نیست. در این میان، دای با ساختار غیرمتمرکز، وثیقه‌گذاری شفاف و جامعه‌ای پویا، به‌عنوان یک جایگزین قدرتمند برای پوشش ریسک تتر مطرح است. در این مقاله به تفاوت‌ها، مزایا، روش‌های خرید و فروش، و نکات امنیتی دای پرداختیم. برای سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال ثبات در کنار انعطاف‌پذیری هستند، ترکیب دای و سایر استیبل‌کوین‌ها می‌تواند پاسخی مناسب باشد. صرافی سرمایکس با ارائه خدمات خرید و فروش دای، فرصت خوبی برای ورود امن به این حوزه فراهم کرده است.
