بیت کوین، رهبر بلامنازع دنیای ارزهای دیجیتال، گاهی رشد و گاهی افت قیمت را تجربه میکند. همراه این افت و خیزهای بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگر که به آنها آلت کوین میگویند، دچار نوساناتی میشوند و سود و زیانهای چشمگیری را به معاملهگران وارد میکنند. به همین دلیل، درک کامل تاثیر بیت کوین بر آلت کوین ها اهمیت زیادی دارد.
در این مقاله برای پاسخ به این سوال که «نوسان قیمت بیت کوین چه اثری بر روند آلت کوینها دارد»، به سراغ مفاهیم پایهای مثل دامیننس بیت کوین و شاخص همبستگی میرویم. سپس تاثیر بیت کوین بر آلت کوینهای معروف را بررسی کرده و نگاهی هم به تاریخچه بازار خواهیم انداخت.
فهرست مقاله
Toggleنقش بیت کوین در بازار کریپتو
بیت کوین (BTC) بیش از یک ارز دیجیتال ساده است؛ این ارز که در قلب اکوسیستم کریپتو قرار دارد، بهعنوان بزرگترین و تأثیرگذارترین دارایی دیجیتال شناخته میشود. جایگاه منحصربهفرد آن را میتوان مانند طلا در نظر گرفت که بسیاری از سرمایهگذاران در زمان عدم اطمینان به آن پناه میبرند.
این نقش بیت کوین بهعنوان اولین و بزرگترین ارز دیجیتال، آن را به دروازه ورود بسیاری از سرمایهگذاران جدید تبدیل کرده است. معمولاً وقتی سرمایهگذاران وارد این فضا میشوند، ابتدا بیت کوین را خریداری میکنند. این موضوع باعث میشود حرکتهای قیمتی بیت کوین، تأثیر عمیقی بر احساسات کلی بازار و جریان سرمایه به سمت سایر ارزهای دیجیتال داشته باشد.
در بازارهای مالی سنتی، شاخصهایی مانند S&P 500 نماینده سلامت کلی بازار هستند. بیت کوین نیز نقش مشابهی را در بازار کریپتو ایفا میکند. این ارز اغلب به عنوان شاخصی برای سلامت و روند کلی بازار ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرد.
دامیننس بیت کوین چیست؟
دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance)، درصدی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال است که به بیت کوین تعلق دارد. این عدد با تقسیم ارزش بازار بیت کوین بر ارزش کل بازار همه ارزهای دیجیتال محاسبه میشود.
بیشتر بخوانید: دامیننس بیت کوین چیست؟
برای مثال، اگر ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال صد میلیارد دلار باشد و ارزش بازار بیت کوین 50 میلیارد دلار، دامیننس بیت کوین برابر با ۵۰ درصد خواهد بود. سلطه بیت کوین یک شاخص مفید برای درک وضعیت کلی بازار ارزهای دیجیتال است و میتواند دیدگاههایی درباره شرایط فعلی بازار ارائه دهد.
ارتباط دامیننس بیت کوین با قیمت آلت کوینها
تحلیل تاریخی نمودار دامیننس بیت کوین، اطلاعات ارزشمندی را در مورد جریان سرمایه در بازار فراهم میکند. زمانی که تسلط یا دامیننس بیت کوین در بازار بالا میرود، معمولاً به این معنی است که سرمایه از آلت کوینها به سمت بیت کوین در حال حرکت است.

این اتفاق اغلب در دورههای بازار خرسی (Bear Market) یا زمانی که بازار با عدم اطمینان روبرو است، رخ میدهد. در این دورهها سرمایهگذاران تمایل دارند داراییهای ریسکیتر (آلت کوینها) را فروخته و به دارایی امنتر (بیت کوین) پناه ببرند.
برعکس، زمانی که دامینننس بیت کوین کاهش مییابد، نشانهای است که سرمایه در حال حرکت از بیت کوین به سمت آلت کوینها است. این پدیده معمولاً در دورههای بازار گاوی (Bull Market) و به ویژه در آلت سیزنها (Altcoin Season) مشاهده میشود.
در چنین شرایطی، پس از اینکه بیت کوین رشد قابل توجهی را تجربه کرده، سرمایهگذاران سود خود را از بیت کوین خارج کرده و به سمت آلت کوینها که پتانسیل رشد بالاتری دارند، سرازیر میکنند. این حرکت باعث میشود که قیمت آلت کوینها به طور قابل توجهی افزایش و دامیننس بیت کوین کاهش یابد.
تشخیص آلت سیزن از طریق دامیننس بیت کوین
برای تشخیص آلت سیزنها میتوانید از سایت BlockchainCenter که خیلی ساده و با ارائه یک شاخص، آلت سیزن را مشخص میکند، کمک بگیرید. مقادیر بالای 75 به معنای آلت سیزن و کمتر از 25 هم به معنای بیت کوین سیزن (Bitcoin Season) یا فصل بیت کوین (Bitcoin Season) است.

چرا دامیننس بیت کوین مهم است؟
درک این شاخص برای هر سرمایهگذار حیاتی است، زیرا میتواند به پیشبینی حرکتهای احتمالی در بازار آلت کوینها کمک کند. بهعنوان مثال، اگر بیت کوین در حال رشد بوده اما دامیننس آن به مرور کم شود، میتواند نشانهای از شروع یک آلت سیزن باشد.
برعکس، اگر بیت کوین در حال کاهش و دامیننس آن در حال افزایش باشد، میتواند هشداری برای آلت کوینها و احتمال سقوط بیشتر آنها باشد. بههمیندلیل، نمودار دامیننس بیت کوین برای تحلیلگران و معاملهگران یک ابزار مهم است تا بتوانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و تصمیمات بهتری برای سرمایهگذاری بگیرند.
بیت کوین چگونه روی آلت کوین ها تاثیر میگذارد؟
نوسانات قیمت بیت کوین به طرق مختلفی بر بازار آلت کوینها تأثیر میگذارد. بیایید ببینیم تاثیر بیت کوین بر آلت کوین ها از طریق چه عواملی اعمال میشود؟
همبستگی بیت کوین و آلت کوینها (Correlation)
شاخص همبستگی بیت کوین در بازار ارز دیجیتال به این معناست که حرکت قیمت آلت کوینها چقدر به بیت کوین شباهت دارد. به عبارت دیگر، اگر بیت کوین رشد کند، آلت کوینها چه واکنشی نشان میدهند؟ معمولاً این دو دسته ارزها رفتار مشابهی دارند و همبستگی نسبی بین آنها برقرار است. همبستگی با مقادیری بین 1- الی 1+ (در برخی منابع -100-% الی 100+%) محاسبه میشود.
توجه داشته باشید این موضوع که دامیننس بیت کوین مخالف جهت آلت کوینها حرکت میکند را با همبستگی قیمتی BTC و آلت کوین اشتباه نگیرید.
نوسانپذیری آلت کوینها
با وجود این همبستگی، نوسانپذیری (Volatility) در آلت کوینها معمولاً بیشتر از بیت کوین است. این ویژگی را با اصطلاح شاخص یا ضریب بتا (Beta) در بازارهای مالی میسنجند. در واقع، برای تعیین ضریب بتا برای هر ارز دیجیتال، میتوان بیت کوین را به عنوان مبنای بتای 1 در نظر گرفت و بقیه آلت کوینها را نسبت به آن مقایسه کرد.
هرچه ضریب بتای یک آلت کوین از یک بالاتر باشد، نوسانات شدیدتری نسبت به بیت کوین دارند. در نتیجه، در یک بازار صعودی، رشد آنها بیشتر و در بازار نزولی، افت آنها شدیدتر است.
جریان سرمایه و چرخههای بازار
نوسانات بیت کوین به طور مستقیم بر جریان سرمایه در بازار تأثیر میگذارد. در یک بازار صعودی، پس از اینکه بیت کوین رشد قابل توجهی را تجربه میکند، سرمایهگذاران سود خود را به تدریج از آن خارج کرده و به سمت آلت کوینها هدایت میکنند. این جریان سرمایه باعث شروع آلت سیزن میشود.

در مقابل، در یک بازار نزولی یا در زمانهای عدم اطمینان، سرمایهگذاران از آلت کوینهای پرریسک خارج شده و بهدنبال پناهگاهی امنتر هستند. در این شرایط، سرمایه به سمت بیت کوین بازمیگردد که به آن بیت کوین سیزن میگویند. این جریان دوطرفه سرمایه، دلیل اصلی چرخههای صعودی و نزولی آلت کوینهاست.
تاثیر بر احساسات بازار و جفتهای معاملاتی
حرکتهای قیمتی بیت کوین به شدت بر احساسات کلی بازار تأثیر میگذارد. رشد ناگهانی بیت کوین میتواند حس «ترس از دست دادن» یا فومو (FOMO) را در بین سرمایهگذاران ایجاد کند، در حالی که کاهش آن باعث ایجاد «ترس، عدم اطمینان، و شک» یا فاد (FUD) میشود. این احساسات به سرعت به بازار آلت کوینها سرایت کرده و باعث نوسانات شدیدتر (به دلیل ضریب بتا) در آنها میگردد.
علاوهبراین، بسیاری از آلت کوینها در صرافیها با جفت معاملاتی BTC معامله میشوند. برای مثال، جفت معاملاتی ETH/BTC نشاندهنده ارزش اتریوم در برابر بیت کوین است. این موضوع وابستگی مستقیم قیمت آلت کوینها را به قیمت بیت کوین بیشتر میکند. به همین دلیل، نوسانات بیت کوین میتواند به صورت مستقیم بر ارزشگذاری این آلت کوینها و معاملات فیوچرز تأثیر بگذارد.
واکنشهای متفاوت آلت کوینها به نوسانات بیت کوین
با اینکه بیشتر آلت کوینها با بیت کوین همبستگی دارند، اما واکنش آنها به نوسانات بیت کوین یکسان نیست. عملکرد آنها به عواملی مانند ارزش بازار، نقدینگی، و فاندامنتال پروژه بستگی دارد. در ادامه، واکنش دستههای مختلف آلت کوینها را بررسی میکنیم.
آلت کوینهای با ارزش بازار بالا
این دسته از آلت کوینها مانند اتریوم، سولانا یا ریپل، معمولاً همبستگی خوبی با بیت کوین دارند. این ارزها دارای نقدینگی بالا و پذیرش گستردهای هستند.
وقتی بیت کوین صعود میکند، این آلت کوینها نیز معمولاً با آن رشد میکنند، اما اغلب نوسانپذیری بیشتری دارند. در بازارهای نزولی نیز افت آنها میتواند شدیدتر از بیت کوین باشد. فاندامنتال قوی و اکوسیستم فعال آنها میتواند در برابر نوسانات بیت کوین تا حدی مقاومت ایجاد کند.
آلت کوینهای با ارزش بازار متوسط و پایین
پروژههای کوچکتر و جدیدتر در این دسته قرار میگیرند. این آلت کوینها نقدینگی کمتری دارند و به شدت به نوسانات بیت کوین حساس هستند. در بازارهای صعودی، زمانی که سرمایه از بیت کوین به سمت آنها سرازیر میشود، پتانسیل رشد انفجاری دارند. اما در بازارهای نزولی، میتوانند افتهای بسیار شدیدتری را تجربه کنند و حتی در معرض ریسک از بین رفتن قرار بگیرند.
گاهی اوقات، اخبار خاص پروژه، مانند یک بهروزرسانی بزرگ یا همکاری جدید، میتواند قیمت آنها را از روند کلی بازار جدا کند. اما در بیشتر موارد، آنها به شدت تحت تأثیر احساسات کلی بازار و حرکتهای بیت کوین قرار دارند.
توکن پلتفرمهای خاص و نوظهور
این دسته شامل توکنهای مربوط به بخشهایی مانند امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT) و بازیهای بلاک چینی (GameFi) است. این توکنها علاوه بر وابستگی به روند کلی بازار بیت کوین، به فاکتورهای اکوسیستمی خاص خود نیز وابسته هستند. به عنوان مثال، یک نوآوری در پلتفرم دیفای میتواند باعث رشد توکنهای مرتبط با آن شود، حتی اگر بیت کوین در حال رکود باشد.
در برخی دورهها، بخشهای نوظهور میتوانند فصلهای فرعی خود را تجربه کنند. در این فازها، سرمایهگذاران به جای توجه به کل بازار، روی یک بخش خاص تمرکز میکنند. با این حال، در دوره افت قیمت شدید بیت کوین، حتی این توکنها نیز معمولاً نمیتوانند در برابر افت کلی مقاومت کنند و عملکرد آنها نیز آسیب میبیند.
درسهایی از الگوهای تاریخی و چرخههای بازار
تاریخچه بازار ارزهای دیجیتال پر از الگوهای تکراری است که به درک تاثیر بیت کوین بر آلت کوین ها کمک میکند. با بررسی این چرخهها و رویدادهای کلیدی، درسهای مهمی برای سرمایهگذاران به دست میآید.
چرخه صعودی ۲۰۱۷: هاوینگ و ظهور آلت سیزن
پس از هاوینگ بیت کوین در ژوئیه ۲۰۱۶ (تیر ۱۳۹۵)، قیمت بیت کوین در طول سال ۲۰۱۷ به شدت افزایش یافت.

در اواخر سال ۲۰۱۷، دامیننس بیت کوین به ۷۰ درصد رسید. این رشد، سرمایه زیادی را به بازار جذب کرد.

از دسامبر ۲۰۱۷ تا ژانویه ۲۰۱۸، جریان سرمایه از بیت کوین خارج شده و وارد آلت کوینها شد. قیمت بسیاری از آلت کوینها مانند اتریوم و ریپل به صورت انفجاری رشد کرد. در این فاز، دامیننس بیت کوین به کمترین سطح تاریخی خود رسید و یک آلت سیزن تاریخی شکل گرفت.

چرخه صعودی ۲۰۲۰-۲۰۲۱: نقش سرمایه نهادی
پس از هاوینگ می ۲۰۲۰، قیمت بیت کوین وارد یک روند صعودی قدرتمند شد. تا اواخر ۲۰۲۰، قیمت بیت کوین به سقف تاریخی خود رسید و دامیننس آن تا حدود ۷۰٪ بالا رفت.
در نیمه اول ۲۰۲۱، با رسیدن قیمت بیت کوین به ۶۰,۰۰۰ دلار، سرمایه به سمت آلت کوینها سرازیر شد. دامیننس بیت کوین تا حدود ۴۰٪ کاهش یافت. این امر باعث شد آلت کوینهای دیفای و NFT مانند سولانا و کاردانو رشد بیسابقهای را تجربه کنند.
بازار خرسی ۲۰۲۲-۲۰۲۳: سلطه دوباره بیت کوین
پس از فروپاشی بازار در سال ۲۰۲۲، قیمت بیت کوین به شدت کاهش یافت. اما با وجود افت قیمت، دامیننس بیت کوین دوباره افزایش یافت. این شاخص تا اواسط ۲۰۲۳ به حدود ۵۰٪ رسید.
این افزایش دامیننس نشاندهنده خروج سرمایه از آلت کوینهای پرریسک و بازگشت آن به بیت کوین بود. در این دوره، بیشتر آلت کوینها در برابر بیت کوین ارزش خود را از دست دادند.
اواخر ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴: سقفهای قیمتی جدید و شروع یک چرخه تازه
با تأیید صندوقهای ETF بیت کوین در اوایل سال ۲۰۲۴، قیمت بیت کوین وارد یک رالی قدرتمند شد. این روند به سقف تاریخی ۷۳,۰۰۰ دلار رسید و دامیننس بیت کوین در ابتدا افزایش یافت.
پس از رسیدن بیت کوین به سقف قیمتی خود، دامیننس آن شروع به کاهش کرد. این اتفاق نشانهای از شروع یک «آلت سیزن» جدید بود که سرمایهگذاران را به سمت پروژههای نوظهور سوق داد.
رویدادهای کلیدی و تأثیر آنها
چند رویداد مهم در بازار وجود دارد که همیشه الگوی نسبتاً یکسانی را ایجاد میکند و باعث رشد یا افت بازار میشود. در ادامه این رویدادها را بررسی میکنیم.
هاوینگ بیت کوین
از نظر تاریخی، هاوینگ بیت کوین که هر چهار سال یکبار رخ میدهد، با چرخههای صعودی بازار همراه است. هاوینگ عرضه بیت کوین را کاهش میدهد و میتواند باعث افزایش قیمت آن در بلندمدت شود. این افزایش قیمت، به طور کلی اعتماد به بازار را افزایش داده و بعد از سیو سود ناشی از رشد بیت کوین، در نهایت به نفع آلت کوینها تمام میشود.
ورود سرمایهگذاران نهادی و مسائل قانونی
ورود سرمایهگذاران نهادی به بازار، تأثیر زیادی بر همبستگی دارد. آنها اغلب ابتدا روی بیت کوین سرمایهگذاری میکنند که باعث رشد آن و افزایش دامیننس میشود. همچنین، اخبار رگولاسیون میتواند بر کل بازار تأثیر بگذارد. البته قوانین سختگیرانه میتوانند باعث کاهش قیمتها شوند.
رویدادهای قوی سیاه (Black Swan)
رویدادهای غیرمنتظره مانند ورشکستگیهای بزرگ که با نام قوی سیاه شناخته میشوند، میتوانند باعث سقوط ناگهانی کل بازار شوند. در این شرایط، بیت کوین معمولاً عملکرد بهتری نسبت به آلت کوینها دارد. برای مثال، در زمان سقوط صرافی FTX در نوامبر ۲۰۲۲، آلت کوینها افت شدیدتری را تجربه کردند. این نشان میدهد که بیت کوین در زمان بحران، به عنوان دارایی امنتری نسبت به آلت کوینها عمل میکند.
سؤالات متداول
آیا همیشه وقتی بیت کوین بالا میرود، آلت کوینها هم رشد میکنند؟
خیر، همیشه اینطور نیست. در ابتدای یک چرخه صعودی، سرمایه ابتدا به بیت کوین جذب میشود و آلت کوینها ممکن است عقب بمانند. اما پس از رشد بیت کوین، سرمایه به تدریج به آلت کوینها سرازیر میشود.
چرا در بازار خرسی، آلت کوینها بیشتر از بیت کوین افت میکنند؟
آلت کوینها به دلیل ارزش بازار کمتر و نقدینگی پایینتر، داراییهای پرریسکی محسوب میشوند. در زمان ترس بازار، سرمایهگذاران از این داراییهای پرریسک خارج شده و به سمت بیت کوین به عنوان دارایی امنتر پناه میبرند.
دامیننس بیت کوین به چه معناست و چه کاربردی دارد؟
دامیننس بیت کوین به درصد ارزش بازار بیت کوین نسبت به کل بازار کریپتو اشاره دارد. این شاخص به تریدرها کمک میکند تا بفهمند سرمایه در حال حاضر در بیت کوین متمرکز است یا آلت کوینها؟
آیا ممکن است یک آلت کوین در خلاف جهت بیت کوین حرکت کند؟
بله، این اتفاق ممکن است. اگر یک آلت کوین خبر بسیار مثبتی مانند یک همکاری بزرگ یا بهروزرسانی مهم داشته باشد، ممکن است به صورت موقت در خلاف جهت روند کلی بازار حرکت کند و در برابر نوسانات بیت کوین مقاومت کند.
چه زمانی میتوانیم انتظار آلت سیزن را داشته باشیم؟
آلت سیزن معمولاً زمانی رخ میدهد که بیت کوین پس از یک رشد قابل توجه، تثبیت میشود. در این فاز، دامیننس بیت کوین کاهشی شده و سودهای حاصل از بیت کوین به سمت آلت کوینها هدایت خواهد شد.
جمعبندی
بیت کوین به عنوان رهبر بازار ارزهای دیجیتال، تأثیری انکارناپذیر بر نوسانات آلت کوینها دارد. این تأثیر از طریق مکانیزمهای مختلفی مانند همبستگی، جریان سرمایه و احساسات بازار منتقل میشود. با این حال، همانطور که تاریخچه بازار نشان میدهد، این رابطه ثابت نیست و در چرخههای مختلف تغییر میکند. درک این دینامیک پیچیده، کلید موفقیت در بازار ارز دیجیتال است.
سرمایهگذارانی که الگوهای تاریخی را درک کرده و از آن برای پیشبینی حرکتهای احتمالی آلت کوینها استفاده میکنند، در موقعیت بهتری قرار دارند. بنظر شما بعد از رشد بیت کوین و عبور از سقف تاریخی خود، آلت سیزن بعدی نزدیک است؟