بعد از اوجگیری چند صد درصدی ارزش ارزهای دیجیتال در اواخر سال ۲۰۱۷، سرعت نفوذ این مفهوم در میان مردم تشدید شد و به جایی رسید که دیگر حکومتها نمیتوانستند آن را نادیده بگیرند. معمولا اولین موضع حکومتها ایجاد ممنوعیت است اما سد ممنوعیت چقدر در مقابل سیالی به نام ارز دیجیتال دوام میآورد؟ و تا زمانی که یک قانون جامع، تصویب و اجرایی شود، چه خطراتی در کمین سرمایههای مردم است؟
به همین منظور ما در این مقاله، قصد داریم تا شما را با چند مورد از تراکنشهای کلاهبردارانه آشنا کنیم.
تقلب در پرداخت چگونه اتفاق می افتد؟
کلاهبرداران هر روز روش های خلاقانه تری به کار میگیرند. این موضوع بدان معناست که هوشیاری مداوم برای محافظت از ارزهای دیجیتال ضروری است.
پلتفرم های گاست (Ghost)، پلتفرم هایی هستند که به جعل صرافی های معتبر میپردازند. پلتفرم های جعلی نیز به ایجاد کاربران جعلی میپردازد تا بتوانند پلتفرم خود را واقعی جلوه دهند. کلون آدرس ها یا همان آدرس های شبیه سازی شده در نگاه اول با همان آدرسی که معمولا وجوه خود را به آن ارسال میکنید یکسان به نظر میرسند. در واقع فرصت های بسیار زیادی در دنیای ارز دیجیتال وجود دارد و میتوان گفت که کلاهبرداری یک تجارت بزرگ است.
اگرچه ICO های ساختگی چندان مانند گذشته رایج نیستند (این روش کلاهبرداری چندسال پیش کنار گذاشته شده است) اما کلاهبرداری های اگزیت (exit scam) همچنان باقی مانده است. در این نوع کلاهبرداری، ارز دیجیتال به عنوان سرمایه برای کسب و کاری جذب میشود که بسیار امیدوارکننده و با سود و بازده بالا به نظر میرسد، اما پس از جذب سرمایه، شرکت مورد نظر بدون هیچ اثری ناپدید میشود. هرچند نشانه های کلاهبرداری این پروژه ها کاملا مشخص است: وایت پیپر آنها از وایت پیپر سایر پروژه ها کپی شده است، نیمی از تیم آنها شناخته شده نمیباشند و سوال سرمایه گذاران بی پاسخ میماند.
سطح بالاتری از بررسی لازم است،زیرا بررسی هویت و اعتبار این افراد در دنیای ارزهای دیجیتال تقریبا غیرممکن است. تمام این موارد بر اعتماد مشتریان و به طور کلی بر پذیرش ارزهای دیجیتال تاثیرگذار هستند. فقط کافی است به گزارش کاربرد بلاک چین در سال ۲۰۱۹ از بنیاد مرتبط با همکاری بین کیف پول ها نگاهی بیاندازید. در این گزارش بیان شده است که فقط ۲۵ درصد از مشتریان ارزهای دیجیتال بسیار راحت و مطمئن بودند به طوری که تراکنش های آنها طبق برنامه انجام شده است. سایر مشتریان بیان کردند که نگران انجام پرداخت مورد نظر بودند.
متداولترین راه های فریب کاربران چیست؟
صرافی ها، کسب و کارها، کیف پول ها و افرادی که هوین واقعی خود را آشکار نمی کنند.
به عنوان مثال، ممکن است صرافی ارز دیجیتالی وجود داشته باشد که به نظر می رسد، نرخ های شگفت انگیز و کارمزدهای بسیار کمی را ارائه می دهد. اما به محض آنکه واریز انجام میدهید، برداشت سرمایه تقریبا غیرممکن میشود. ریسک دیگر این است که در خصوص دارایی خود به پلتفرمی اطمینان کنید که اقدامات امنیتی مناسبی اتخاذ نکرده است. فقط کافی است به صرافی Mt. Gox نگاه کنید. در سال ۲۰۱۴ مقدار بسیار قابل توجه ۸۵۰ هزار بیت کوین در این صرافی از دست رفت و مالباختگان هنوز در تلاشند تا به سرمایه های خود دست پیدا کنند. دقت کافی ضروری است و حتی نقد و بررسی های مثبت که در انجمن های ارز دیجیتال و شبکه های اجتماعی وجود دارند برای بررسی پلتفرم مورد نظر کافی نیست.
طرح های پونزی به ویژه فاجعه بار است زیرا تعداد قربانیان می تواند بصورت نمایی رشد کند. سرمایه گذاران در این کلاهبرداری ها معمولاً تحت فشار قرار می گیرند تا بتوانند تعداد بیشتری از افراد دیگر را استخدام کنند تا سود آنها افزایش یابد. در حقیقت، این سرمایه گذاران حتی ممکن است در ابتدای کار نیز مقداری سود کسب کنند و باعث شود کسانی که فریب خورده اند کاملا باور کنند که در یک فرصت تجاری واقعی شکست خورده اند. طرح های پونزی معمولاً وقتی که دیگر سرمایه گذار جدیدی وارد پروژه نمیشود، فرو می ریزند.
کیف پول های جعلی ارز دیجیتال نیز روش دیگری هستند. برنامه هایی که خود را کیف پول های رسمی NEO، تتر و متامسک معرفی میکنند، پیش از این در فروشگاه نرم افزار گوگل پلی کشف شده اند. و به نظر می رسد که این برنامه ها صدها بار دانلود و نصب شده اند. این برنامه ها اغلب کلید خصوصی و رمز عبور کیف پول های کاربران را درخواست میکنند. این موارد، اطلاعات شخصی بسیار حساس و مهمی هستند که توسط مجرمان سایبری برای سرقت سرمایه کاربران مورد استفاده قرار میگیرند. سایر نرم افزارهای مخرب با جعل برند کیف پول های معتبر مانند ترزور (Trezor) به فعالیت میپردازند.
همچنین مقالات خبری جعلی و صفحات رسمی در شبکه های اجتماعی وجود دارند که هدف آنها جذب مشتریانی از دنیای ارز دیجیتال است که شاید تجربه و شناخت بسیار کمی از بازار داشته باشند. ما شاهد کلاهبرداری هایی بودi ایم که افراد در آنها مدعی بودند تاییدیه افراد معروفی نظیر ایلان ماسک، کیت وینسلت و ریچارد برانسون را دارند. این موضوع تا جایی پیش رفته است که جان دیمول، میلیاردر هلندی به دلیل از دست رفتن سرمایه ۱٫۹ میلیون دلاری مردم در تبلیغات ارزهای دیجیتالی که در آنها از تصویر وی استفاده شده بود، از فیسبوک شکایت کرد.
خود فیس بوک نیز هدف این کلاهبرداری ها قرار گرفته است، به طوری که صفحات جعلی در این شبکه اجتماعی مدعی هستند که صفحات نهادهای رسمی ارز دیجیتال لیبرا میباشند. این صفحات به کاربران، فرصت خرید این استیبل کوین را با تخفیف های بسیار زیاد ارائه میدهند. این در صورتی است که لیبرا هنوز عرضه نشده است.
آیا می توان تراکنش های ارزهای دیجیتال را پیگیری کرد؟
پس از ارسال پرداخت، می توان تراکنش ها را از طریق بلاک چین ردیابی و تأیید کرد.
به عنوان مثال، از طریق شبکه ای مانند بیت کوین، می توانید شناسه تراکنش ها را جستجو کنید تا میزان پیشرفت یک پرداخت را بررسی کنید. جزئیات ارائه شده شامل کل کارمزدهای پرداخت شده به ماینرها و تعداد تاییدهای دریافت شده برای تراکنش مورد نظر میباشد. در مورد بیت کوین، قبل از آنکه ارز دیجیتال به طور ایمن به مقصد خود برسد، شش تأییدیه لازم است.
بسیاری از ارزهای دیجیتال مهم دیگر نظیر اتریوم و لایت کوین دارای بلاک چین مخصوص خود هستند که میتوان از طریق این بلاک چین ها تراکنش را تائید کرد. پرداخت های شامل توکن های ERC-20 که نوع رایجی از ارز دیجیتال هستند نیز از طریق بلاک چین اتریوم تأیید می شوند.
دولت های جهانی نیز در حال حاضر علاقه مند به پیگیری ارزهای دیجیتال هستند. همانطور که کوین تلگراف در ماه اوت گزارش داد، ۱۵ حوزه قضایی در سرتاسر جهان که کشورهای عضو گروه G-7 نیز شامل آنها هستند می خواهند داده های شخصی افرادی را که چنین تراکنش هایی انجام می دهند جمع آوری و توزیع کنند. هدف آنها از چنین کاری، منع استفاده از ارزهای دیجیتال در فعالیت های غیرقانونی، یعنی پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. پیش بینی می شود که اقدامات مفصل تری در این زمینه در سال ۲۰۲۰ رونمایی شود.
چگونه می توان از تقلب در پرداخت جلوگیری کرد؟
معرفی اقدامات تأیید بهتر می تواند راه حلی برای محافظت از مشتریان باشد.
آمازون و eBay غالباً به عنوان نمونه های خوبی در مورد نحوه انجام تراکنش ها در سیستم اقتصادی بزرگتر مورد توجه قرار می گیرند. این سایت ها اغلب بر اساس فعالیت های گذشته خریداران و فروشندگان، بررسی های بی طرفی را ارائه می دهند، بدین معنی که پیدا کردن افراد معتبر برای مصرف کنندگان راحت تر است. در صورت پیش نرفتن تراکنش طبق برنامه نیز اقداماتی جهت محافظت از هر دو طرف تراکنش در نظر گرفته شده است.
بازار دارای چندین معامله کننده به اسم کووریت (Kuverit) در تلاش است تا چنین روشی را بر روی ارزهای دیجیتال و ارزهای سنتی به طور یکسان اجرا کند. این شرکت ادعا می کند که در حال ایجاد اولین پلتفرم همتا به همتا در جهان است که برای محافظت از مشتریان در برابر ضررهای مالی تراکنش های تقلبی طراحی شده است، به این معنی که این کاربران میتوانند به پول خود دست یابند. کاربران از طریق زیرساخت های این پلتفرم قادر خواهند بود تا اعتبار فردی که میخواهند با او معامله کنند را بررسی کرده و امتیاز او را که بر اساس بررسی های تایید هویت محاسبه شده است را مشاهده کنند.
تراکنش هایی تا سقف ۵۰۰۰ دلار را می توان با استفاده از ضامن تضمین کرد که کارمزد را پرداخت میکند تا دو طرف تراکنش از دریافت سرمایههای خود اطمینان حاصل کنند. تراکنش هایی بزرگتر از این مقدار، از طریق “استخر همکاری” محافظت میشوند. استخر همکاری جایی است که ریسک موجود بین چندین ضامن پخش میشود. این ویژگی برای کسب و کارها و افرادی که معاملات بزرگتری انجام می دهند مناسب تر است. اگر مشکلی پیش بیاید، مدارک پشتیبانی کننده در اختیار رای دهندگان و حسابرس هایی که به بررسی تراکنش و برطرف کردن مشکلات و اختلافات میپردازند قرار میگیرد. ایده استخرهای محافظت نیز سپر محافظتی مالی برای رویدادهایی ارائه میدهد که تضمین ناپذیر هستند.
کووریت در خصوص تریلیون ها دلاری که هر ساله در کلاهبرداری ها از بین میرود، عنوان می کند که هدف آنها کاهش اضطراب مشتریان، کمک به ایجاد اعتماد در جامعه و کاهش استرس، عدم قطعیت و دلهرهای است که صنعت ارز دیجیتال در تلاش برای حذف آن به منظور پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال است.