همچنین بخوانید: ۲۰ ارز دیجیتال محبوب
بیت کوین سیستمی غیرمتمرکز است که بر مبنای یک نرمافزار منبع باز ایجاد شده است. شبکه پرداخت بیت کوین فاقد هرگونه خزانه مرکزی است و مدیر واحدی ندارد. اقتصاددانان بر این باورند که اقتصاد نیز همانند بیت کوین به سمت غیرمتمرکز شدن و همتا شدن پیش میرود و آینده معاملات را تغییر خواهد داد.
صرافی سرمایکس : اقتصاد مبتنی بر معاملات همتا به همتا طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی یافته است. شرکتهایی نظیر اوبر (Uber) و ایربیانبی (Airbnb) سرمایهگذاران را جذب خود کردهاند و ارزش معاملات آنها به چند میلیارد دلار بالغ میشود. آنها همچنین موفق شدهاند نهادهای تنظیم مقررات را سردرگم سازند.
اما بنا بر گفته حداقل یک سرمایهگذار برجسته، اوبر و ایرابیانبی، اگرچه تحول به وجود آوردهاند اما آنها صرفاً یک جنبش بزرگتر را آغاز کردهاند که به واسطه دنیای به هم متصلی که در آن زندگی میکنیم تقویت میشود. در نگاه این سرمایهگذار نسبت به آینده، تقریباً همه کسبوکارها در سطح همتا به همتا و کاملاً غیرمتمرکز به فعالیت خواهند پرداخت.
فرد ویلسون سرمایهگذار شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر یونیون اسکوئر ونچرز (Union Square Ventures) واقع در نیویورک در اوایل ماه جاری در اجلاس اقتصاد مشارکتی، همتا به همتا، و اشتراکی که به میزبانی مرکز نوآوریهای کارآفرینانه برکلی (Berkeley Entrepreneurship Center for Innovation) در مدرسه تجارت استرن دانشگاه نیویورک برگزار شد اظهار داشت: «به قمار بدون کازینو فکر کنید. به معامله سهام بدون وجود بازار بورس فکر کنید. به معامله املاک بدون استفاده از سند فکر کنید. به انجام معامله بدون وجود مراکز تهاتر فکر کنید. این دنیایی است که داریم به سمتش حرکت میکنیم.»
شرکتها در فضای امروزی مبتنی بر معاملات همتا به همتا هنوز از یک اسکلت هرمی جمعی برخوردارند که از آنها پشتیبانی به عمل میآورد و یک عصب مرکزی دارند که در بازارهای آنها ریشه دوانیده است. برای مثال، پرسنل ایربیانبی زیرساخت اینترنتی بازار اجاره آپارتمان را اداره میکنند و پرسنل اوبر نیز یک اپلیکیشن وب محور را اداره میکنند که به رانندگان و مسافران امکان میدهد تا به کمک تلفنهای همراه هوشمند خود به یکدیگر متصل شوند.
اما طی ۱۰ سال آینده، همچنان که مردم از طریق فناوریهای جیبی خود بیش از پیش به یکدیگر متصل میشوند و فناوری نیز تکامل مییابد، به باور ویلسون اقتصاد همتا به همتا بدون نیاز به یک حاکمیت متمرکز رشد و شکوفایی پیدا خواهد کرد. او در این باره میگوید: «شبکههای همتا قویترین شبکهها برای همگان هستند ــ این بدان معناست که هر کسی در سیستم یک همنوع به شمار میرود و هیچگونه سلسله مراتبی در سیستم وجود ندارد.»
به گفته ویلسون، بیت کوین در حال حاضر بیش از هر سیستم غیرمتمرکز دیگری به رسمیت شناخته شده است. این ارز دیجیتال بر مبنای یک نرمافزار منبع باز ایجاد شده است. شبکه پرداخت بیت کوین فاقد هرگونه خزانه مرکزی است و مدیر واحدی ندارد. برعکس، بیت کوین بر پایه آن چیزی شکل گرفته که معماری بلاک چین نامیده میشود و یک دفتر کل عمومی دیجیتال برای همه معاملات در درون سیستم قلمداد میشود. پیشبینی ویلسون این است که فناوری مذکور پیامدهای گستردهای فراتر از بیت کوین به همراه خواهد داشت.
او میگوید: «اقتصاد اشتراکی نهایی یک اقتصاد اشتراکی بدون واسطه است و بدون کسانی که حقالعمل میگیرند. هنگامی که کسانی میتوانند شما را به سمت آنچه که میخواهید سوق دهند و ۱۰۰ درصد ارزش دلاری معامله مربوطه را محقق سازند و در ازای آن به کسی چیزی پرداخت نکنند، چنین چیزی یک سیستم واقعاً توزیع یافته است. هنگامی که به سیستمی میاندیشید که واقعاً خودگردان است، در آن صورت نیازی به نهادهای تنظیم مقررات ندارید. نهادهای تنظیم مقررات هنگامی که شاهد ظهور سیستمهایی باشند که نیازی به تنظیم مقررات ندارند چه کار خواهند کرد؟»
هنگام وارد شدن به اقتصادی که تعامل در آن به صورت همتا به همتا بدون وجود یک محور متمرکز قدرت صورت میگیرد، ما در قالب جامعه مجبور خواهیم بود با برخی سیستمهای اعتقادی نسبتاً بنیادین مقابله کنیم که شاید دیگر اهمیت و کاربردی نداشته باشند.
ویلسون در این راستا این سؤالات را مطرح میکند: «مدل مالکیت مناسب برای آن نوع سیستم کدام است؟ آیا این یک سیستم شرکتی است یا از نوع دیگری است؟ سرمایهداری در آن سیستم چه نقشی ایفا میکند؟ آیا سرمایهگذاران خطرپذیر در چنین سیستمی حضور خواهند داشت؟ دولت چه نقشی دارد؟ نقش سرمایهداری چیست؟ شرکتها از چه نقشی برخوردارند؟ فکر میکنم اینها سؤالاتی هستند که طی ۱۰ یا ۱۵ یا ۲۰ سال آینده باید با آنها دست و پنجه نرم کنیم.»