اندیکاتور فیبوناچی یکی از ابزار‌های محبوب تحلیل تکنیکال است که توسط معامله گران و سرمایه‌گذاران بازار برای شناسایی محدوده‌ها و سطوح قیمتی ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. در حالی که فیبوناچی می‌تواند نقاط حمایت و مقاومت ارزهای دیجیتال را نشان دهد، اما در واقع به عنوان یک مکمل در کنار تحلیل و استراتژی‌های معامله‌گران عمل می‌کند و به آن‌ها این اطمینان خاطر را می‌دهد تا در محدوده‌های بهتری معاملات خود را ثبت کنند.
اندیکاتور فیبوناچی از مدت‌ها پیش در بازار‌های سنتی سهام و فارکس مورد استفاده قرار گرفته است و طی سالیان گذشته با افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال، این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال بازار ارزهای دیجیتال نیز عملکرد بسیار خوبی داشته و استفاده از آن رواج یافته است. در ادامه درباره این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تحلیل تکنیکال و اهمیت آن در بازار ارزهای دیجیتال
چه دید شما در این بازار بلند یا کوتاه مدت باشد، مهم است توانایی تحلیل روند‌های قیمتی و بررسی شرایط بازار را داشته باشید. حتی اگر تریدر نیستید، باید بدانید که چه زمانی قیمت در محدوده مناسبی برای خرید قرار دارد و چه زمانی ممکن است زمان مناسبی برای فروش ایجاد شده باشد. در غیر این صورت، شما به صورت چشم بسته و صرفاً براساس رویا و آرزو به این بازار پرخطر وارد می‌شوید که هر لحظه احتمال ایجاد ضرر‌های غیرقابل جبران در آن وجود دارد.
سرمایه‌گذاران برای کاهش خطرات سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و افزایش احتمال کسب سود، از روش‌های تحلیلی مختلفی استفاده می‌کنند که به دو دسته تکنیکال و فاندامنتال تقسیم می‌شود. در حالی که تحلیل فاندامنتال بر ارزش‌یابی ذاتی پروژه‌ها و ارزهای دیجیتال تمرکز دارد، تحلیل تکنیکال تجزیه و تحلیل روند‌های قیمتی و پیش‌بینی حرکت‌های آینده را امکان‌پذیر می‌کند.
تحلیل تکنیکال، علم مشاهده حرکات‌های تکراری قیمتی و تحلیل نمودار‌ها است که به کمک اندیکاتور و شاخص‌های متنوعی از جمله اندیکاتور فیبوناچی انجام می‌شود.
انواع اندیکاتور فیبوناچی
همان طور که در مقاله بهترین اندیکاتور ارز دیجیتال هم گفتیم، اندیکاتور فیبوناچی به انواع مختلفی از جمله اصلاحی (Retracement)، کمانی (Arcs) و گسترده (Extension) در بازار‌های مالی استفاده می‌شود.
فیبوناچی اصلاحی برای شناسایی و بررسی نقطه‌های برگشت بر نمودار‌های قیمتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فیبوناچی اصلاحی از سطوح درصدی افقی استفاده می‌شود که حمایت‌ها و مقاومت‌ها را نشان می‌دهند و می‌توانند در تجزیه و تحلیل روند‌های قیمتی یک بازه به سرمایه‌گذاران کنند.
فیبوناچی کمانی در شناسایی نقاط حمایت و مقاومت کاربرد دارد و نیم دایره‌ها و قوس‌هایی در نمودار قیمتی رسم می‌کند که براساس قیمت و زمان هستند. هرچه خط پایه طولانی‌تر باشد، قوس‌ها پهن‌تر می‌شوند و هرچه کوتاه‌تر باشند، کمان‌ها نیز باریک‌تر می‌شوند. کمان‌های فیبوناچی معمولاً برای اتصال دو نقطه قیمت مهم مانند نوسان بالا و نوسان پایین استفاده می‌شود. پس از ترسیم یک خط مبنا بین این دو نقطه، قوس‌ها نشان می‌دهند که قیمت می‌تواند به کجا برگردد و از کجا جهش کند.
نوع بعدی، فیبوناچی گسترده است که به معامله گران برای تعیین اهداف سود یا میزان ادامه روند قیمتی در صورت شکست مقاومت کمک می‌کند. سطوح فیبوناچی گسترده در شناسایی نقاطی که قیمت ممکن است معکوس شود نیز کاربرد دارد.
هرکدام از فیبوناچی‌ها کاربرد و اهداف مختلفی دارند و انتخاب بهترین اندیکاتور فیبوناچی بستگی به شرایط و نیاز‌های معامله‌گر دارد، اما محبوب‌ترین نوع آن در بازار ارزهای دیجیتال فیبوناچی اصلاحی است که اکثر سرمایه‌گذاران بازار از آن استفاده می‌کنند. در ادامه تمرکز اصلی این مقاله نیز بر روی این نوع از اندیکاتور فیبوناچی است.
اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی چیست؟
فیبوناچی اصلاحی در نمودار‌های قیمتی در واقع خطوطی افقی از حمایت‌ها و مقاومت‌ها است که می‌تواند نشان‌دهنده نقاط تغییرات قیمتی دارایی‌ها باشند.
سطوح فیبوناچی اصلاحی از دنباله فیبوناچی که در طییعت و ریاضیات کاربرد دارند بدست آمده است. این دنباله‌ها به معامله گران در هنگام تجزیه و تحلیل نمودار‌های قیمتی برای تعیین نقاط بازگشت قیمتی کمک می‌کنند.
فیبوناچی اصلاحی این دنباله‌ها را به شکل درصد بیان می‌کند و توسط سرمایه‌گذاران بر روی روند‌های قبلی نمودار‌های قیمتی اعمال می‌شوند که برای بررسی نقطه‌های برگشت کاربرد دارند.
چهار سطح اصلی برای فیبوناچی اصلاحی وجود دارند که احتمال معکوس شدن روند را نشان می‌دهند:
- 23.6 درصد
- 38.2 درصد
- 61.8 درصد
- 78.6 درصد
با ابزار فیبوناچی اصلاحی می‌توانید درصد‌ها را بر روی نمودار‌های قیمتی یک ارز مانند بیت کوین قرار دهید که مشخص می‌کند که روند‌ها در کجا تغییر داده می‌شوند و حرکت بعدی می‌تواند چگونه باشد. در حالی که این اعداد کاملاً تصادفی به نظر می‌رسند، اما اینطور نیست و ریشه در توالی اعدادی دارند که بیش از 700 سال پیش کشف شد.
چه کسی فیبوناچی اصلاحی را ایجاد کرد؟
همانطور که گفته شد، اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی از دنباله اعداد فیبوناچی ایجاد شده است. لئوناردو دا پیزا (Leonardo de Pisa) یا به عبارت دیگر لئوناردو فیبوناچی، ریاضیدان ایتالیایی بود که این دنباله اعداد را در سال 1202 میلادی و در کتاب خود به نام Liber Abaci (کتاب اعداد) مطرح کرد.
دنباله اعداد فیبوناچی (Fibonacci sequence) یا (FS) به شکل زیر است:
0,1,1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144,233,377,610 …
این اعداد با 0 آغاز می‌شوند و تا بی‌نهایت ادامه پیدا می‌کنند. در دنباله اعداد فیبوناچی، هر عدد از جمع دو عدد قبلی به دست می‌آید. به عبارتی، هر عدد 1.618 برابر عدد قبلی خود است که به آن نسبت طلایی نیز گفته می‌شود. از گذشته تا به امروز، از این نسبت در بازار‌های مالی به طور گسترده استفاده شده است.
جالب است بدانید که علاوه بر دنیای ریاضی و اقتصاد، این اعداد در طبیعت نیز کاربرد دارند.
در تصویر آورده شده، می‌توانید مشاهده کنید که هرچه اعداد جلوتر می‌روند نتیجه تقسیم عدد قبلی بر عدد بعدی به 0.6180 نزدیک می‌شود. این نسبت به درصد، 61.8 درصد می‌شود که یکی از سطوح کلیدی فیبوناچی اصلاحی است.
حال اگر هر عدد را تقسیم بر دو عدد بعدی دنباله کنیم، نسبت هر دو عدد به سمت 0.382 می‌رود که به درصد برابر با 38.2 است، درصدی که دومین سطح کلیدی فیبوناچی اصلاحی است.
اگر این روش را برای بار سوم به کار ببریم، با تقسیم هر عدد بر سومین عدد بعدی دنباله، نسبت هر دو عدد به سمت 0.236 یا 23.6٪ حرکت می‌کند. این درصد، سومین عدد فیبوناچی اصلاحی است.
78.6% یا 0.786 نیز چهارمین و آخرین سطح است. بنابراین همانطور که گفته شد، درصد‌های فیبوناچی اصلاحی به طور تصادفی انتخاب نشده‌اند و براساس دنباله فیبوناچی بدست آمده‌اند. اما این درصد‌ها چه کاربردی در بازار ارزهای دیجیتال دارند؟
محاسبه و اعمال نسبت فیبوناچی اصلاحی
ابزار فیبوناچی را می‌توانید در سایت‌های مختلفی مانند tradingview پیدا کنید، اکثر سایت‌ها و پلتفرم‌هایی که نمودار‌های قیمتی را در اختیار شما قرار می‌دهند از ابزار‌های فیبوناچی از جمله فیبوناچی اصلاحی نیز پشتیبانی می‌کنند. برای استفاده صحیح از این ابزار، ابتدا به یک روند تکمیل شده نیازمند هستید.
ابزار فیبوناچی اصلاحی در ابتدا طول روند را اندازه گیری می‌کند و سپس آن را به چهار سطح کلیدی تقسیم می‌کند. به مثال زیر توجه کنید:
در این مثال روند صعودی از 250 دلار شروع شده است و با افزایش 100 دلاری به 350 می‌رسد. با قرار دادن ابزار فیبوناچی اصلاحی در بالاترین قیمت تا پایین‌ترین قیمت، 4 سطح 23.6, 38.2, 61.8 و 78.6 درصد را در اندازه این روند که 100 دلار است می‌توانید مشاهده کنید.
در اولین سطح اصلاح، 23.6 درصد که برابر با 23.6 دلار است از بالاترین قیمت روند اصلاح شده است.
100 x 23.6% = $23.6$
$350 – $23.60 = $326.40
سطح دوم اصلاحی در 38.2٪، 38.20 دلار را از بالاترین قیمت روند اصلاح می‌کند.
100 x 38.2% = $38.2$
$311.8 = $38.2 – $350
محاسبات برای سطوح اصلاحی سوم و چهارم مشابه است و از 61.8٪ و 78.6٪ به عنوان ضریب استفاده می‌شود.
پس از انجام این محاسبات، ما چهار منطقه قیمتی بدست می‌آوریم که ممکن است اصلاح روند نزولی متوقف شود و قیمت به یک روند صعودی برگردد. در مثال بالا، موقعیتی را می‌توان تصور کرد که قیمت به طور موقت در سطح 38.2% متوقف می‌شود و سپس به سطح 61.8% سقوط می‌کند، در نهایت قیمت تثبیت می‌شود و به منطقه 38.2 درصدی بازمی‌گردد.
با توجه به اینکه نمونه مثال زده شده بارها در بازار رخ داده است، بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به این محدوده ها توجه دارند و آن‌ها را در تحلیل‌های خود لحاظ می‌کنند.
امروزه اکثر سایت‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی ارزهای دیجیتال از ابزار‌های فیبوناچی استفاده می‌کنند و این محاسبات را به طور خودکار برای شما انجام می‌دهند. بنابراین، تنها کاری که باید انجام دهید این است که نحوه استفاده از ابزار اصلاح فیبوناچی را یاد بگیرید.
نحوه رسم فیبوناچی اصلاحی
امروزه با کمک ابزار‌ها، ترسیم سطوح اصلاح فیبوناچی ساده شده است. در ابتدا باید یک روند را پیدا کنید که مناسب استفاده ابزار فیبوناچی اصلاحی باشد. شناسایی این روند‌ها نیازمند علم و دانش ترید در بازار‌های نوسانی است و استفاده از این ابزار‌ها برای سرمایه‌گذاران مبتدی کاربردی نخواهد داشت.
به عنوان مثال، دو روند تکمیل شده را در تصویر زیر می‌توانید مشاهده کنید:
در ادامه باید از بخش ابزار‌های نمودار پلتفرم مورد استفاده، Fibonacci retracement را پیدا و انتخاب کنید. این ابزار در بسیاری از نرم‌افزار‌های نمودارگیری از جمله تریدینگ ویو در دسترس است.
پس از انتخاب ابزار، شروع روند را کلیک کرده (1) و سپس پایان روند (2) را کلیک کنید.
حال، سطوح قابل نمایش ابزار را بر روی 23.6%، 38.2%، 61.8% و 78.6% تنظیم کنید. در نهایت مشاهده می‌کنید که سطوح اصلاح فیبوناچی در نمودار قیمتی ظاهر می‌شود. معامله گران به کمک این سطوح می‌توانند تا نقاط معکوس شدن قیمت را در اصلاحات بعدی شناسایی کنند.
آموزش استفاده از اندیکاتور فیبوناچی در معاملات ارزهای دیجیتال
اندیکاتور فیبوناچی را به سادگی می‌توان استفاده کرد که می‌تواند در شناسایی روند‌ها و سطوح مقاومت، حمایت و بازگشت کاربرد داشته و مؤثر باشد. استفاده از این اندیکاتور 4 مرحله کلی دارد:
مرحله 1: ابتدا یک روند کامل شده را پیدا کنید. این ابزار می‌تواند برای هر دو روند صعودی یا نزولی اعمال شود. فیبوناچی همچنین می‌تواند برای تمام تایم فریم‌های نمودار اعمال شود و محدودیتی وجود ندارد. بنابراین زمان مناسب استفاده از اندیکاتور فیبوناچی، وقتی است که یک روند تکمیل شده و تغییرات قیمتی کند می‌شود، در این زمان با کمک این اندیکاتور می‌شود تصمیمات بهتری در حرکات بعدی قیمت گرفت.
مرحله 2: خطوط فیبوناچی را در جهت روند تکمیل شده رسم کنید. در فیبوناچی اصلاحی، برای یک روند صعودی کامل، این به معنای رسم اصلاح فیبوناچی از چپ به راست در جهت صعودی است. برای یک روند نزولی کامل، الگو را از چپ به راست بکشید و در انتهای روند نزولی آن را کامل کنید.
مرحله 3: حال صبر کنید تا قیمت نزدیک به سطح کلیدی معکوس شود.
مرحله 4: در نهایت به کمک سطوح مشخص شده می‌توانید تصمیمات بعدی معاملاتی خود را بگیرید. به عنوان مثال، با فیبوناچی اصلاحی و در زمان اصلاح روند صعودی یا نزولی، می‌توانید در نزدیکی یکی از چهار سطح فیبوناچی اصلاحی کلیدی معامله خود را انجام دهید و از تغییر روند نفع ببرید.
جمع‌بندی
اندیکاتور فیبوناچی مزایای بسیاری دارد و می‌تواند به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های بهتر معاملاتی کمک کند. اما لازم به ذکر است که این اندیکاتور به تنهایی منجر به ثبت معاملات پرسود نمی‌شود و معامله گران نیازمند استفاده از آن به عنوان یک مکمل هستند، در نتیجه این اندیکاتور در اکثر زمان‌ها به عنوان تأییدیه یا رد تحلیل‌های انجام شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اندیکاتور فیبوناچی پیچیدگی‌های خود را دارد و در حالی که در این مقاله سعی شد تا به صورت کلی و با کمترین پیچیدگی شرح داده شود، اما طبیعی است که مقاله‌های آموزشی پیرامون اندیکاتور‌ها و تحلیل تکنیکال پیچیدگی‌های خود را دارند و با توجه به اینکه بسیاری از سرمایه‌گذاران مبتدی با چنین عبارت‌ها و یا نحوه استفاده از آن‌ها آشنا نیستند، مطالعه این مقاله برای برخی دشوار خواهد بود.
به همین دلیل در صورتی که سؤالی یا به راهنمایی بیشتری پیرامون ماهیت و استفاده از اندیکاتور فیبوناچی نیاز دارید، در قسمت نظرات پاسخگوی شما هستیم.
