نظر مسئولان مختلف در رابطه با ارزهای دیجیتال

با ظهور ارزهای دیجیتال در پهنه ی جهانی ، شاهد رویکرد های مختلفی از جانب کشورها در این زمینه هستیم . سیاست های متفاوتی که تأثیرات چشم گیری در فردای این کشورها خواهد داشت .

ما نیز در این مختصر بر آن شدیم که عقاید و نظرات مسئولین کشورعزیزمان را در این رابطه گرد آوری کنیم تا به چشم اندازی از پذیرش یا عدم پذیرش این ارزها در کشور دست پیدا کنیم .

رئیس کل بانک مرکزی

رئیس کل بانک مرکزی در آبان ۱۳۹۶ در رابطه با مسئله ارزهای دیجیتال گفت : در صدد برقراری امنیت در شبکه هستیم اما نسبت به مبادله ی این ارزها به مردم عزیزمان هشدار می دهیم .

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در آبان ماه ۱۳۹۶ ضمن هشدار به مردم راجع به سپردن پول نزد مؤسسات غیر قانونی ، درباره ی معامله ی ارزهای دیجیتال نیز هشدار داده و افزود در صورتی که مردم به خاطر افت و خیز قیمت ها و یا فریب خوردن توسط کلاهبرداران دچار خسارت  شوند باید به تنهایی زحمت آن را تحمل کنند زیرا هنوز در این حیطه قوانین مورد نیاز لحاظ نشده و نهاد مشخصی برای پی گیری شکایات مردم وجود ندارد .

ناصر حکیمی در جواب به این پرسش که چرا بعضی صرافی ها در این زمینه فعالیت می کنند اظهار داشت : ما هنوز در بانک مرکزی ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمی شناسیم بنابراین بخش نظارتی مسئولیت برخورد با چنین مواردی را بر عهده دارد و ما هم نسبت به این قضیه با بقیه دستگاه ها هماهنگ هستیم .

وی ادامه داد : در حقیقت ارز دیجیتال در دنیای نرم افزاری ورود کرده و ما نمی توانیم برای جلوگیری از آن یک فیلتر سراسری داشته باشیم .

اکنون مردم با توجه به هشدارهای اعلام شده و نبود دیدگاه واضحی در این زمینه ، خود احتیاط مورد نیاز را در نظر گرفته و اجازه ندهند مشکل مؤسسات غیر قانونی دومرتبه بروز کند .

ناصر حکیمی افزود : بانک مرکزی برای راحتی کار فناوران مالی و مشخص کردن سیاست های خود در زمینه ی کسب و کارهای نوظهور مالی اسنادی را در شش قسمت تدارک دیده است و سند دیجیتال ، پنجمین سندی است که در حال تهیه ی آن هستیم . با در نظر گرفتن این موضوع که ارزهای دیجیتال در ماه های گذشته نوسان زیادی داشته اند بر آن شدیم که سند مذکور را هرچه سریع تر کامل نماییم . به این جهت در گام اول ، چارچوب های لازم برای ارزهای دیجیتال را معلوم کرده و پس از آن به این مسئله می پردازیم که اگر نیاز به بومی سازی این ارزها داشته باشیم چگونه باید عمل کنیم .

تا زمانی که سیاست های لازم در زمینه ی این ارزها مشخص نشده است نمی توان استفاده از آن را غیر قانونی و ممنوع کرد .

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در دی ماه ۱۳۹۶ تصریح کرد : سازمان بورس و اوراق بهادار مشغول تحقیق در رابطه با ارز بیت کوین می باشد تا روشن شود که آیا این ارز می تواند به اقتصاد کشور داخل شود یا خیر؟ اما هنوز نتیجه ای در این باره به دست نیامده است و معامله ی آن در کارگذاری ها قانونی نمی باشد .

وزیر ارتباطات

وزیر ارتباطات در بهمن ماه ۱۳۹۶ در همایش بانکداری الکترونیک که برای هفتمین بار برگزار شد از الزامی بودن مطلع کردن مردم و همین طور کسب آگاهی بیشتر مدیران مربوطه ، سخن گفت .

وی ادامه داد : بانکداری الکترونیک و سیستم ارز دیجیتال در کشور ما وضعیت درستی نداشته و نیازمند رسیدگی است . نبود دوراندیشی در این زمینه به مردم خسارت رسانده و ارز ما را از کشور خارج کرده است . همین اتفاقات ما را بر آن می دارد که مطلع کردن مردم را امری مهم تلقی کنیم و از مسئولین بخواهیم در درجه اول آگاهی خود را نسبت به این سیستم بالا برند .

آذری  جهرمی افزود : در آینده ی نزدیک ، بلاک چین دنیا را دچار دگرگونی خواهد کرد . بنابراین اگر ما خود را با این تغییرات وفق نداده و ساختار خود را با آن تطبیق ندهیم بی شک در پهنه ی تکنولوژی و فرهنگ حرفی برای گفتن نخواهیم داشت .

وزیر ارتباطات ادامه داد : ما باید به درستی بدانیم  که آیا لازم است برای ارزهای دیجیتال مورد استفاده خود پشتوانه ای تعریف کنیم یا مثل خیلی از ارزهای دیجیتال نیازی به این پشتوانه نداریم .

در مورد قانون گذاری در این باره نیز باید این موضوع را در ذهن  داشته باشیم که قوانین ما بر مبنای قواعد اسلامی گذاشته شده اند . بر این اساس ما باید حد و مرزهای فقهی را در رابطه با معاملات این ارزها روشن کنیم .

رئیس کل بانک مرکزی نیزدر بهمن ماه سال ۱۳۹۶ در همین همایش تصریح کرد : جهت گیری اساسی ما قرار دادن چارچوب های مشخص برای شناختن بازارهایی است که توانایی نوآوری های بدون محدودیت را دارا می باشد . بانک مرکزی در نظر دارد به جای روش سنتی دادن مجوز ، چارچوب هایی را به وجود آورد که علاوه بر کنترل کردن پول از نوآوری ها در این زمینه استقبال و مراقبت نماید .

ارزهای دیجیتال خطراتی را در بر دارد که باعث می شود بانک مرکزی جنبه ی احتیاط را در خصوص پذیرفتن این ارزها در نظر داشته باشد . اما از توانمندی های بلاک چین در به وجود آوردن اعتماد  نیز نباید غافل ماند .

نماینده مقام معظم رهبری

نماینده مقام معظم رهبری در اسفند ماه ۱۳۹۶ در جلسه ای که پیرامون ارزهای دیجیتال برگزار شد اظهار داشت : باید بتوانیم در برابر اتفاقات نو پیش قدم باشیم و از قافله جا نمانیم . ارزهای دیجیتال نیز که چندی است در بسیاری از کشورها ظهور کرده و تاثیرات فراوانی بر دنیای مجازی و سیستم پول آنها داشته است برای کشور ما هم می تواند پیامد های مثبت و یا منفی در بر داشته باشد بنا بر این اهمیت دارد که کشورمان به دیدگاه واحد و درستی از این ارزها برسد تا بتوانیم فرصت های آن را در اختیار گرفته و وجهه های منفی آن را کنترل کنیم .

سعید جلیلی افزود : مهم است که در رابطه با پدیده هایی که چند بعدی هستند به سرعت به درک درستی برسیم و در زمان مناسب در رابطه با آن ها تصمیم گیری کنیم هر چند که همان چند بعدی بودن ، باعث می شود کار آسان نباشد زیرا باید از همه جهات اقتصادی ، فنی ، سیاسی ، فقهی ، حقوقی و … بررسی شود .

امیدواریم که این چنین نشست هایی با حضور افراد متخصص باعث رسیدن هر چه سریعتر به برنامه ای دقیق در این حوزه شود.

رئیس کل بانک مرکزی

رئیس کل بانک مرکزی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ گفت : بانک مرکزی برای جلوگیری از پولشویی استفاده از ارزهای دیجیتال را غیر قانونی و ممنوع قرار داد .

رئیس پلیس فتای ناجا

رئیس پلیس فتای ناجا درتیر ماه ۱۳۹۷ در رابطه با ارز مجازی که در تلگرام با نام گرام به مردم عرضه می شود گفت: این پول یک خطر بزرگ از ناحیه تلگرام است . از عرضه اولین فاز این پول به مبلغ ۱٫۲ میلیارد دلار تا به حال حدود ۸۱۰ میلیون دلار از آن فروخته شده است و بعضی از خریداران نیز هویت نا معلوم دارند. این پول پشتوانه ای نداشته و اگر به عنوان مثال روزی تلگرام برداشته شود در آن صورت معلوم نیست که چه بر سر این سرمایه گذاری خواهد آمد.

هادیانفر در ادامه سخنانش افزود : دیدگاه دولت در رابطه با ارزهای مجازی روشن است و اگر قرار باشد ارزهای دیجیتالی ساخته شود بانک مرکزی وظیفه دارد برای حفظ سرمایه مردم بر آن کنترل لازم را داشته باشد و اگر غیر ازاین باشد پلیس اجازه به خطر انداختن سرمایه مردم و کلاهبرداری را به عده ای فرصت طلب نخواهد داد .

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در تیر ماه ۱۳۹۷ گفت : ارزهای دیجیتال در کشور ما باید قانون مند شوند . در همین راستا تصمیم بر این شد که قوانینی که باید به دست مجلس به تصویب برسند از طرف نهادها و دستگاه های مربوطه پیشنهاد شوند .

پور ابراهیمی افزود : تا دو هفته ی دیگر پیش نویسی از قوانین با لحاظ کردن مقررات منع

از پول شویی ، جلوگیری از برآورده کردن نیاز پولی تروریسم و واضح ساختن اطلاعات اقتصادی ، ارائه شود .

وی ادامه داد : اگر به این نتیجه برسیم که به تصویب قانون از طرف مجلس نیازمندیم پس از این که طرح در کمیسیون اقتصادی تصویب شود آن را  به مجلس معرفی می کنیم اما اگر نیازی به تصویب قانون نباشد و در زیر مجموعه ی مسئولیت های بانک مرکزی قرار  گیرد طی نامه ای به رئیس جمهور گزارش خواهد شد تا در برنامه کار دولت جای گیرد .

رئیس جمهور

رئیس جمهور در مرداد ماه ۱۳۹۷ به منظور ایجاد سیاست های لازم در برخورد با ارزهای دیجیتال به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات امرکرد نشست مشترکی با بانک مرکزی داشته باشند .

وزیر ارتباطات

وزیر ارتباطات در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ تصریح کرد : تحقیقات و بررسی ها را انجام داده ایم اما شیوه ی برخورد بانک مرکزی با این ارزها تاکنون ممنوع اعلام کردن آنها بوده و علاوه بر آن بانک مرکزی به واسطه ی دادستانی از فعالیت سایت های مبادله کننده این ارز در فضای مجازی جلوگیری نموده است . اما آنچه اکنون در دولت مورد توجه قرار گرفته این است که این ارزها لزوما یک خطر و تهدید به حساب نمی آیند و می توان به آنها به عنوان یک فرصت نگریست .

رئیس سازمان بورس و اوراق بها دار

رئیس سازمان بورس و اوراق بها دار در مرداد ۱۳۹۷ گفت : مسائل مربوط به ارز دیجیتال در حیطه وظایف بانک مرکزی است اما ما برای همکاری آماده هستیم چرا که زیر ساخت های مورد نیاز برای استفاده از این ارزها را در بورس لحاظ کرده ایم و منتظر سایر نهادها هستیم که در این باره چه تصمیمی می گیرند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی

دبیر شورای عالی فضای مجازی  در شهریور ماه ۱۳۹۷ گفت : استخراج ارزهای دیجیتال مورد قبول دولت واقع شده و یک صنعت به حساب می آید .

ابوالحسن فیروز آبادی افزود : ارزهای دیجیتال به سبب راحت کردن بیش از پیش پرداخت ها با استقبال بسیاری از کشورها مواجه شده و یک رویداد بزرگ و نو در زمینه ی فناوری مالی است . با توجه به مهم بودن این موضوع و همین طور پیش بینی هایی مبنی بر بهبود اقتصاد به وسیله ی این ارزدر هنگامه ی تحریم ها دولت بر آن است تا برنامه ای جدی در این زمینه طرح کند به همین علت تحقیقات وسیعی انجام شده و در حال حاضر کشور مشغول عملی کردن سیاست های ابتدایی و کلی است که تکلیف شرکت کنندگان در زمینه این ارزها را مشخص می کند .

وی ادامه داد : بر اساس دستوری که از جانب دولت به ما محول شده مسئله ارزهای دیجیتال و تحقیق و رسیدگی در این زمینه جزء وظایف مهم مرکز ملی فضای مجازی قرار گرفته است . به همین خاطر نشست هایی با نهادهای مربوطه برگزار شد که در نتیجه آن نهادها توانستند هماهنگی لازم را در این مسئله به دست آورند و مفید ترین و مناسب ترین طرح ها را شناسایی کنند .

وی در ادامه گفت : با توجه به تحریم هایی که به ما تحمیل شده و به منظور برقرار کردن تبادلات مالی خود با شرکا و دیگر کشورهای هم پیمان ، به وجود آوردن ارز ملی را در نظر داریم . فعلا در زمینه ی  ماینینگ برنامه مشخصی تعریف نشده است اما به صورت تخصصی مشغول مطالعه و بررسی برنامه استخراج و صرافی ها هستیم و دیدمان نسبت به عملی شدن آنها مثبت می باشد.

معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی

معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی  در شهریور ماه ۱۳۹۷ اظهار داشت : در سال ۱۳۹۲ مرکز ملی فضای مجازی موظف شد به بررسی ارزهای دیجیتال به عنوان یک رویداد جدید و در حال رشد ، بپردازد .

سعید مهدیون ادامه داد طی سال های ۱۳۹۲تا ۱۳۹۴ هیچ اقدام کاربردی از سوی ارگان های مربوطه صورت نگرفت و همچنان تحقیقات پی گیری می شد . اما در میانه های سال ۱۳۹۶ با توجه به اهمیت این سیستم در یاری رساندن به مبادلات مالی در هنگامه ی تحریم ها تعیین سیاست های روشنی برای آن ضروری تر می نمود .

وی افزود : اکنون پیش نویس برنامه رمز ارزها نوشته شده و ما پی گیر آن هستیم .  من بر این عقیده هستم که به زودی شاهد قانونمند شدن این ارزها در کشور خواهیم بود .

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در مهر ماه ۱۳۹۷ گفت : بانک مرکزی به زودی چهار سیاست کلی خود را در زمینه ی ارزهای دیجیتال به استحضار مردم می رساند .

وی افزود : اولین موضوع ، مشخص کردن دیدگاهی جدید در رابطه با ارزهای دیجیتال  می باشد .

با توجه به بررسی های انجام گرفته باید ممنوعیت های سابق را حتما مورد تجدید نظر و واکاوی قرار داد.

ناصر حکیمی در ادامه گفت : دومین موضوع مورد نظر ما گرفتن تصمیماتی است که سیاست کشورمان را در برابر استخراج این ارزها معلوم می کند . استخراجی که بحث آن پیرامون صنعت تعریف می شود .

حکیمی افزود : بعضی از مسئولان به ساختن ارز دیجیتال ملی اصرار دارند به همین جهت شرکت خدمات انفورماتیک نمونه ای آزمایشی را آماده کرده است اما برای استفاده از آن باید موضع کشور در این زمینه مشخص شود . معاون بانک مرکزی به این بحث نیز پرداخت که بسیاری استفاده از ارز دیجیتال را راه حل مناسبی برای رویارویی با مشکلات می دانند اما درباره ی چگونگی عملی شدن آن راه و روشی ارائه نمی دهند .

ناصر حکیمی افزود : ما همیشه به فکر قرار دادن واسطه ای بودیم که هنگام مبادلات بین بانکی ، مبادلات بین اشخاص و نهادها را انجام دهد . بلاک چین به سبب داشتن این توانایی با کنار گذاشتن این واسطه دگرگونی بزرگی در انجام مبادلات رقم میزند .

رئیس سازمان پدافند غیر عامل در آبان ماه ۱۳۹۷ گفت : ارزهای دیجیتال می تواند کمک بزرگی در ایستادن مقابل تحریم ها باشد و همین طور امور بانکی بسیاری را به انجام رساند

ما این توانایی را داریم که به تنهایی یا با مشارکت چند کشور ارز دیجتالی که پشتوانه آن نفت باشد را ایجاد کنیم و در موقعیت های اضطراری از آن بهره ببریم و همچنین این ارز جدید جا نشینی برای سوئیفت به شمار آید .

سردار جلالی افزود : در این صورت برای کنترل ارزهای دیجیتال نیاز به ایجاد بانک مرکزی دیجیتال پیدا خواهد شد که می تواند رقیب بانک مرکزی به حساب آید و شاهد یک چالش جهانی باشیم .

امیدوارم بتوانیم با یک تصمیم درست از فرصت های این نوآوری بهره ببریم و خطراتش را کنترل نماییم .

سردار جلالی درباره سوئیفت گفت : مشکلی که ما در این باره با آن روبرو هستیم مرجع بودن دلار کشور آمریکا است زیرا این کشور با قدرت نمایی به واسطه پول خود این امکان را دارد که تصمیمات کشورها را در حوزه سوئیفت کنترل کرده و در اختیار گیرد به همین خاطر باید نیازمندی به دلار را کم کرده و ارز دیگری را به جای آن قرار دهیم .

وی تصریح کرد : ما می توانیم نرم افزاری مانند سوئیفت را ایجاد کنیم اما مسئله اصلی به نتیجه رسیدن با بقیه کشورها بر سر چگونگی بهره بردن از آن است .

عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس

معصومه آقا پور علیشاهی درآبان ماه ۱۳۹۷ در رابطه با ارز دیجیتال اظهار داشت : برای این که بتوانیم از این ارز استفاده کنیم باید ابتدا زیر ساخت های لازم را در کشور تدارک ببینیم . اکنون به سبب اینکه برنامه های مشخصی برای بهره برداری از این ارزها وجود ندارد نمی توان بحث به کارگیری آن ها را مطرح کرد .

عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس افزود : فعلا بحثی پیرامون استفاده از این ارزها در کمیسیون اقتصادی وجود ندارد زیرا ابتدا باید مسائلی که در حوزه ی منتقل کردن اطلاعات وجود دارد رفع و رجوع شده و مراودات بانکی ما با بانک های دیگر در سراسر دنیا به حالت عادی بازگردد.

علیشاهی ادامه داد : در حال حاضر خرید و فروش این ارزها یک ریسک می باشد و با در نظر گرفتن شرایط ، مجوز دادن به صرافی هایی که به این ارزها می پردازند کار درستی نیست .

ناصر موسوی لارگانی

ناصر موسوی لارگانی در آذر ماه ۱۳۹۷ گفت: برای اینکه بخواهیم از ارزهای دیجیتال استفاده کنیم باید تحقیق و بررسی های گسترده انجام دهیم . عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود : ما نمی توانیم فقط با ارزهای دیجیتال در مقابل تحریم ها بایستیم اما با سنجیدن این ارزها از هر لحاظ ، می توانیم اندازه ی استفاده کردن و کمک گرفتن از آن را معلوم کنیم.

روابط عمومی بانک مرکزی

روابط عمومی بانک مرکزی در اسفند ۱۳۹۸ اعلام کرد : این بانک پیش نویسی در رابطه با سیاست های خود در زمینه ی ارزهای دیجیتال به منظور اطلاع رسانی و به دست آوردن نظرات متخصصان  منتشر کرده است .

طبق اعلام روابط عمومی ، ارزهای دیجیتال در این سند در سه قسمت قرار گرفته اند . ارزهای دیجیتال جهان روا ، ارزهای دیجیتال ملی و ارزهای دیجیتال منطقه ای .

بانک مرکزی وظیفه ی مجوز دادن و همین طور منتشر کردن ارزهای دیجیتال ملی و ارزهای دیجیتال منطقه ای را بر عهده دارد ولی ارزهای جهان روا که امکان دارد در صرافی های قانونی مورد مبادله قرار گیرند ؛ نمی توانند وسیله ی پرداختی در کشور محسوب شوند .

هم چنین توکن ها به پنج بخش تقسیم شده اند . توکن با پشتیبانی طلا و بقیه فلزهای قیمتی ، توکن با پشتیبانی ارز ، توکن با پشتیبانی ریال و توکن با پشتیبانی بقیه دارایی های مشهود و غیر مشهود .

در این سند نسبت به توکن بدون پشتیبان و توکن بقیه ی دارایی های مشهود و غیر مشهود توجه خاص شده است تا سازمان بورس و اوراق بها دار قوانین مرتبط با آن ها را تهیه کند .

غیر از توکن با پشتیبانی ریال ، بقیه ی توکن ها ابزار پرداخت به حساب نمی آیند .

دبیر شورای عالی فضای مجازی

دبیر شورای عالی فضای مجازی در فروردین ماه ۱۳۹۸ طی جلسه ای اظهار داشت : ما اکنون در شرایطی هستیم که اقتصاد کشور با چالش مواجه شده است . ارزهای دیجیتال می توانند کمک خوبی برای سامان دادن به این شرایط باشند . به همین سبب مرکز ملی فضای مجازی اقدام به سیاست گذاری های بزرگی در زمینه ی ارزهای دیجیتال نموده و همه ی نهادهای مربوطه را دعوت به اظهار نظر در این مورد کرده است .

در این جلسه معاون فناوری های نوین بانک مرکزی سندی را در محوریت ارزهای دیجیتال و برنامه ها و سیاست های بانک مرکزی در این حوزه تشریح نمود . سندی که به منظور نظر سنجی در سایت بانک مرکزی قرار گرفته است .

پس از آن به مواردی از جمله موارد زیر پرداخته شد :

• اظهار نظر درباره ی راه های کنترل و نظارت بر ارزهای دیجیتال جهان روا
• ضروری بودن مشخص کردن راه و روش گرفتن جواز برای صرافی ها
• ملزم کردن صرافی ها به اینکه برای پیش گیری از تحریم هایی که احتمال دارد اعمال شود ؛ کیف پول خصوصی داشته باشند
• ضرورت به وجود آمدن هماهنگی هرچه بیشتر در سندها
• دشواری های احتمالی توکن هایی که به وسیله ی ico ارائه شده اند به خاطر غیر قانونی بودن پرداخت با آنها .