اقتصاددانها و مشاوران مالی غالب به نظر عزم خود را جزم کردهاند تا مردم را از ارزهای دیجیتال بر حذر دارند. آنها میگویند ارزهای دیجیتال بسیار «پرتلاطم» هستند و تنها در راستای اهداف «غیرقانونی» استفاده میشوند و اینکه بازار کریپتو صرفاً یک «حباب» است.
ارزجو : با این وجود، جدای از اینکه بیت کوین خودش را به عنوان یک ارز دیجیتال بازگشتپذیر در برابر تلاطمهای اخیر بازار اثبات نموده است، یک دلیل دیگر نیز وجود دارد که به واسطه آن مشاوران شاید در آینده نزدیک ارزهای دیجیتال را توصیه کنند.
دلیل مذکور آن است که رباتهای مشاور به طور فزایندهای دارند جای مشاوران واقعی را میگیرند. به تازگی، مؤسسات مالی و شرکتهای فعال در آمریکا و اروپا استفاده از این مشاوران الگوریتممحور را آغاز نمودهاند و با توجه به آنکه این مشاوران فاقد جهتگیری و احساسات هستند، استفاده فزاینده از آنها تلویحاً به معنای افزایش احتمال انتخاب آزادانهتر ارزهای دیجیتال از طرف مشتریان است.
با این حال، اگرچه این پیشبینی از لحاظ نظری باورپذیر است، اما هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته است. اکثر رباتهای مشاور به گونهای برنامهنویسی نشدهاند که ارزهای دیجیتال را نیز در میان طیف داراییهای قرار دهند که قادرند به سبدهای سرمایهگذاری بیفزایند. تا وقتی که ارزهای دیجیتال جزو سرمایهگذاریهای غیرقانونمند و «جایگزین» تلقی میشوند، وضعیت به همین منوال خواهد بود.
ظهور ماشینها
رباتهای مشاور رشد رشکبرانگیزی در میان سرمایهگذاران کوچکتر ــ به ویژه افراد متعلق به نسل هزاره [متولدین سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰] ــ تجربه کردهاند. این سرمایهگذاران قادر به پرداخت حقالعمل بالاتر مشاوران مالی انسانی نیستند. برای مثال، شرکت مشاوره رباتی مانیفارم (MoneyFarm) که مقر آن در ایتالیا و انگلیس قرار دارد شاهد رشد ۲۸۱ درصدی مشتریان خود در سال ۲۰۱۷ بود و تعداد مشتریانش به ۳۰۰۰۰ نفر افزایش پیدا کرد.
به طور کلی، مشتریانی که از اینگونه خدمات مشاوره رباتی بهره میگیرند یک حقالعمل ماهانه ثابت و (نسبتاً) ناچیز یا درصدی از رقم موجود در حساب سالانه خود (مثلاً بین ۱۵/۰ تا ۱ درصد) میپردازند.
شیوه کار رباتهای مشاور اصولاً ساده است: مشتریان به مجموعهای از سؤالات که در راستای ارزیابی «وضعیت ریسک» آنها است پاسخ میدهند و سپس مشاور ــ که اساساً یک الگوریتم است ــ با توجه به پاسخها مجموعهای از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای قابل عرضه در بورس را جهت سرمایهگذاری برای آنها انتخاب میکند. انتخاب سرمایهگذاری توسط این مشاوران بر مبنای تئوری سبد سهام مدرن انجام میگیرد. این بدان معناست که آنها یک مجموعه غیرهمبسته از گروههای دارایی را انتخاب میکنند تا بدین طریق در برابر ریسکهای موجود تنوع ایجاد کنند.
علاوه بر اینکه استارتآپها مشاوران رباتی در اختیار مشتریان میگذارند، تعداد مؤسسات مالی و بانکهای بزرگی که اینگونه مشاوران را به مشتریان «بزرگ» عرضه میکنند نیز افزایش یافته است. برای مثال، در سوئد بانک نوردیا (Nordea) 6000 موقعیت شغلی دائمی خود را تعدیل نموده و مشغول اتوماتیکسازی فرآیند مدیریت دارایی خویش (و خدمات دیگر) است. بسیاری از بانکهای دیگر در گوشه و کنار دنیا نیز در قالب اقدامات مشابه از این امر تبعیت کردهاند.
به عبارت دیگر، رباتهای مشاور احتمالاً طی سالهای آینده از محبوبیت بیشتری برخوردار میشوند و، به گفته اریک جانسن (Eric Jansen) رئیس ارشد اجرایی شرکت مدیریت ثروت آسپنکراس (AspenCross Wealth Management)، این رباتها آمارهای دموگرافیکی جدیدی را در فرآیند سرمایهگذاری دخالت خواهند داد.
جانسن در ماه ژوئیه در این باره نوشت: «رباتهای مشاور به واسطه حقالعمل پایین، آستانه هزینهای پایین، و سهولت استفاده، یک گزینه عالی برای سرمایهگذاران تازهکار به شمار میروند. اگر ۲۵۰۰۰ دلار یا کمتر جهت سرمایهگذاری در اختیار دارید، در آن صورت رباتهای مشاور شاید یک گزینه عالی برای شروع باشند.»
رباتهای مشاور کجا هستند؟
البته رباتهای مشاور با اینکه از لحاظ نظری عالی به نظر میرسند، اما هنوز وارد دنیای ارزهای دیجیتال نشدهاند. مایکل ملینگوف (Michael Mellinghoff) مدیرعامل شرکت تحقیقات بازاری تکفلوئنس (Techfluence) در مصاحبه با وبسایت Cryptonews.com گفته است: «تا آنجا که میدانیم در حال حاضر هیچکدام از مدیران مجوزدار داراییهای دیجیتال، خدمات سرمایهگذاری کریپتو ارائه نمیدهد. با این حال، یک شرکت مشاوره رباتی آلمانی قرار بود ارزهای دیجیتال را نیز در سرمایهگذاریهای خود بگنجاند، اما شرکت مذکور در سال ۲۰۱۷ ورشکست شد. شرکت مشاوره رباتی آمریکایی هدجبل (Hedgeable) سرمایهگذاری بر روی بیت کوین پیشنهاد میداد، اما اخیراً تصمیم گرفت کسبوکار رباتی خود را متوقف سازد و الگوی کسبوکار خود را به سمت رابطهای برنامهنویسی کاربردی ثروت در یک شرکت جدید سوق دهد.»
ملینگوف بیان میدارد که برخی پلتفرمهای جدید فناوری مالی هستند که سرمایهگذاری خودکار بر روی ارزهای دیجیتال را امکانپذیر میسازند. در این رابطه میتوان شرکتهای خدماتی کرامبس (Crumbs) و هانسل (Hansel) واقع در آمریکا را مثال زد که با پولی که از خریدهای صورت گرفته توسط کاربران باقی مانده ارزهای دیجیتال برای آنها خریداری میکنند. با این حال، این شرکتها را به معنای واقعی کلمه نمیتوان رباتهای مشاور نامید و ملینگوف معتقد است تا زمانی که فعالیتها در حوزه ارزهای دیجیتال سروسامان نگیرند، مشاوران الگوریتمی توصیهکننده ارزهای دیجیتال در این زمینه فعالیت نخواهند کرد.
او در این رابطه میگوید: «من فکر میکنم دارندگان مجوز تنها زمانی قادر خواهند بود سرمایهگذاری بر روی ارزهای کریپتو را به مشتریان خود عرضه کنند که دنیای ارزهای دیجیتال به سمت کسب مجوز حرکت کند. این امر در مورد هر دوی مشاوران انسانی و رباتهای مشاور مصداق دارد.»
سازگاری بیشتر با کریپتو؟
جدای از این دوراندیشیها، ملینگوف معتقد است هنگامی که رباتهای مشاور سازگار با ارزهای دیجیتال رواج بیشتری یابند، این رباتها شاید در نهایت بیش از همتایان انسانی خود ارزهای دیجیتال را توصیه کنند. او میگوید: «از آنجا که تقاضا برای ارزهای کریپتو به نظر عمدتاً از سمت افراد متعلق به نسل هزاره است و رباتها نیز اغلب به سراغ این گروه میروند، من انتظار دارم رباتهای مشاور زودتر از مشاوران انسانی سرمایهگذاری بر روی ارزهای دیجیتال را عرضه کنند.»
نایجل گرین ــ رئیس ارشد اجرایی شرکت مشاوره مالی دِوِر گروپ (deVere Group) ــ یکی دیگر از کارشناسان سرمایهگذاری است که معتقد است رباتهای مشاور دیر یا زود ارزهای دیجیتال را توصیه خواهند کرد، هرچند ارزیابی وی خوشبینانهتر از ارزیابی ملینگوف است.
او در گفتگو با وبسایت Cryptonews.com میگوید: «ارزهای دیجیتال ناگزیر توسط رباتهای مشاور در سبد سرمایهگذاری سرمایهگذاران گنجانیده خواهند شد.»
با این حال، خوشبینی گرین بدان معناست که به زعم وی، تمایل رباتهای مشاور نسبت به سرمایهگذاری بر روی ارزهای کریپتو از حد معمول فراتر نیست، زیرا ارزهای دیجیتال به اندازه کافی رایج خواهند بود و توجه مشاوران انسانی و همچنین مشاوران الگوریتممحور را جلب خواهند کرد.
او میگوید: «اظهارنظر در این باره آسان نیست از آن جهت که متغیرهای بسیاری مطرح هستند. با این حال، روند موجود نشان میدهد که احتمال بیشتری وجود دارد که مشاوران انسانی و رباتهای مشاور هر دو سرمایهگذاری بر روی ارزهای دیجیتال را توصیه کنند. این بدان خاطر است که تقاضا برای ارزهای دیجیتال جهانی در دنیای دیجیتالسازی شده و جهانیسازی شده افزایش خواهد یافت.»