یکی از نگرانیهای تحلیلگران در رابطه با استخراج بیتکوین و ارزهای دیجیتال این است که مراکز استخراج این ارزها بیشازحد برق مصرف میکنند. همچنین روند بررسی و تأیید معاملات ارزهای دیجیتال ممکن است شرایط محیط زیست جهانی را از آنچه هست بدتر کند.
توجیه استخراج بیتکوین و ارزهای دیجیتال
در دسامبر ۲۰۱۷، چند تحلیلگر با انتقاد از مصرف زیاد برق توسط مراکز استخراج بیتکوین و ارزهای دیجیتال روند استخراج را «فاجعهی زیستمحیطی» نامیدند. پیش از این، نشریهی کوینتلگراف گزارش داده بود که استخراج ارزهای دیجیتال احتمالا مصرف برق بیشتری نسبت به خانوارها در سال ۲۰۱۸ خواهند داشت.
اسماری مککارتی (سیاستمدار و عضو حزب Pirate ایسلند و یکی از فعالان حوزهی نوآوری و اطلاعات) اظهار داشت مصرف بیشازحد منابع برای بیتکوین چیزی جز ضرر نیست؛ چرا که کاربرد اصلی بیتکوین «سفتهبازی» است و فقط به منظور انجام معاملات ریسکدار تولید میشود. او میگوید:
ما دهها و شاید صدها مگاوات انرژی برای تولید چیزی صرف میکنیم که وجود خارجی ندارد و هیچ کاربردی به جز سفتهبازی در زندگی واقعی انسان ندارد. بنابراین نمیتواند چیز خوبی باشد.
اگر دوستداران محیطزیست و تحلیلگران کاربرد اصلی بیتکوین و ارزهای دیجیتال دیگر را فقط سفتهبازی میدانند، مصرف این مقدار برق ممکن است غیرقابلقبول باشد. اما کاربرد اصلی بیتکوین واقعا سفتهبازی نیست. بیتکوین در کشورهایی که تعداد بانکها برای دسترسی مردم به خدمات مالی ناکافی است، عملکرد مطلوبی دارد.
به عنوان نمونه، در ونزوئلا ساکنان محلی برای تهیهی غذا، کالاهای مورد نیاز و دارو از خارج از کشور از بیتکوین استفاده میکنند. زیرا پول ملی این کشور (بولیوار ونزوئلا) تقریبا تمام ارزش خود را از دست داده است.
الگوریتم اجماع مبتنی بر اثبات کارِ بیتکوین (proof-of-work)، از توان محاسباتی جهانی برای تأیید تراکنشها و تولید ارزهای دیجیتال جدید از طریق یک سیستم ریاضی استفاده میکند. سیستم اثبات کارِ بیتکوین اجازه نمیدهد که هکرها به پروتکل غیرمتمرکز آن دسترسی پیدا کنند و به این شکل سیستم بیتکوینبلاکچین میتواند تراکنشها را بدون واسطه و به صورت همتا به همتا انجام دهد. بنابراین، بهانه کردن مصرف برق به منظور زیر سؤال بردن ارزهای غیرمتمرکز که تأثیر شگرفی بر اقتصاد جهانی دارند غیرمنطقی است و این نوعی ادعای بیمارگونه است که میگویند کاربرد ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین فقط سفتهبازی است.
سفتهبازی در هر حوزهای که در مراحل اولیهی رشد و پیشرفت است وجود دارد. در ابتدا، سرمایهگذارها قصد دارند روی ارزش و قیمت ارزهای دیجیتال و داراییهای دیجیتال سفتهبازیهایی انجام دهند. اما این سرمایهگذارها با رشد صنعت و بازار مجبور میشوند از توکنها برای کاربردهای سودمندتر و قابلیت تعویضپذیری استفاده کنند.
آیا مصرف برق یک مشکل است؟ اگر اینطور است احتمالا بازار قادر است آن را حل کند
بدیهی است که این مشکل وجود دارد. هزینههای برق بخش قابلتوجهی از هزینههای عملیاتی مراکز استخراج ارزهای دیجیتال را تشکیل میدهد. به همین دلیل، استخراجکنندگانِ ارزهای دیجیتال تلاش میکنند هزینههای عملیاتی را تا حد امکان کاهش دهند و حاشیهی سود آن را با استفاده از منابع ارزانقیمت برق به حداکثر برسانند.
در مناطقی مانند شمالشرقی چین، پرو و شیلی ذخیرهی برق تولیدشده از منابع تجدیدپذیر آنقدر فراوان است که در این مناطق برق به طور رایگان توزیع میشود. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶ در شیلی انرژی خورشیدی تولیدشده به حدی زیاد بود که بخش عمدهای از آن به صورت رایگان توزیع شد. از آن پس تا کنون، دولت شیلی تأسیسات خورشیدی بیشتری را احداث کرده است و درصدد ایجاد زیرساختهایی به منظور تأمین برق کل کشور بدون هزینههای اضافی است.
بیتردید به حداقل رساندن مصرف برق از منابع گران و تجدیدناپذیر به نفع استخراجکنندگان است. دقیقا به همین دلیل است که بسیاری از ماینرها به مناطقی مانند شمالشرقی چین، شیلی، نروژ و ایسلند نقلمکان کردهاند تا هم از منابع تجدیدپذیر و ارزان برق بهرهمند شوند و هم اینکه از آبوهوای سرد این مناطق برای خنک نگهداشتن تجهیرات خود به طور طبیعی استفاده کنند.
کشورهایی که برای استخراج بیتکوین مناسبتر هستند
بر اساس گزارش NEA (سازمان ملی انرژی ایسلند)، تقریبا ۱۰۰ درصد انرژی و برق این کشور از منابع تجدیدپذیر تولید میشود. برق آبی و انرژی زمینگرمایی ۹۹/۸ درصد از برق ایسلند را تأمین میکند. در نروژ که یکی دیگر از کشورهای محبوب ماینرهاست، ۹۵ درصد از برق کل تولیدشده در این کشور از انرژی آب به دست میآید. در هر دو کشور، برق مصرفی خانوارها و تأسیسات تقریبا به طور کامل از انرژیهای پاک و تجدیدپذیر تولید میشود.
بنابراین، نقلمکان کردن ماینرها به کشورهایی مانند ایسلند و نروژ به نفع آنها تمام میشود. در این مناطق برق ارزانتر است و هزینههای عملیاتی به میزان قابلتوجهی کاهش مییابد. به همین دلیل آنها همیشه در جستجوی مناطقی هستند که منابع تجدیدپذیر انرژی در آنها فراوان باشد. اگر ماینرها از برق اضافی که در مناطق مملو از منابع انرژی تجدیدپذیر برق وجود دارد استفاده کنند، هم در هزینههای آنها صرفهجویی میشود و هم طرفداران محیطزیست دیگر مشکلی نخواهند داشت.
یوهان اسنوری سیگوربرگسون سخنگوی HS Orka (یکی از شرکتهای تولید انرژی در ایسلند) در مصاحبهای اعلام کرد که اگر تمام تجهیزات مراکز استخراج ارزهای دیجیتال به طور دائم در ایسلند مستقر شوند، این منطقه انرژی کافی برای پشتیبانی از این مراکز را نخواهد داشت. وی افزود:
اگر تمام این پروژهها تحقق یابند، ما انرژی کافی برای آنها نخواهیم داشت. پدیدهای که در حال حاضر مشاهده میکنیم، با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است و من فکر میکنم به دلیل مصرف بیشازحد انرژی توسط پایگاههای داده است.
هیچ دلیلی برای باور نکردن چنین موضوعی وجود ندارد. اما بهتر است چگونگی عملکرد اقتصاد بازار را هم فراموش نکنیم. اگر انرژی به دلیل کاهش ذخایر در ایسلند گران شود، ماینرها ناگزیر به مناطقی با ذخایر برق ارزانتر نقلمکان خواهند کرد.