بلاک چین و ارزهای دیجیتال در حال باز کردن جای خود به عنوان صنعتی سودمند در اقصی نقاط جهان هستند. کشورهایی مانند مالتا استقبال گرمی از این پدیده کرده و منافع حاصل از مبادلات تجاری ارزهای دیجیتال برای این دست از کشورهای در حال افزایش است. از سوی دیگر، برخی کشورها مانند چین موضع سفت و سختی در برابر این سیستم جدید مالی به ویژه ارزهای دیجیتال گرفته و استفاده از آنها را غیر قانونی اعلام کرده اند.
در قاره آفریقا هرچند نرخ رشد ارزهای دیجیتال به کندی صورت می پذیرد، اما این دسته از ارزها جایگاه محکمی برای خود دست و پا کرده‌اند. آفریقای جنوبی یکی از بزرگترین اقتصادهای این قاره بوده که پتانسیل پذیرش نقش رهبری اتخاذ و توسعه انقلاب فناوری را در خود دارد. برای درک موضوع بهتر است یک قدم به عقب باز‌گشته و تا تصویر کلی تری از برخی جزئیات تلاش‌هایی که منجر به ایجاد نوآوری و پذیرش این صنعت جدید در آفریقا شد بیندازیم.
مشروعیت
استفاده از ارزهای دیجیتال در آفریقای جنوبی امری قانونی است. هرچند بانک اندوخته آفریقای جنوبی (SARB) بر عملکرد این نوع ارزها نظارت دارد، اما هنوز قانون مشخصی در خصوص ارزهای دیجیتال به تصویب نرسیده است.
بانک اندوخته آفریقای جنوبی هنوز ارزهای دیجیتال را به عنوانی موضوعی مشروع به رسمیت نشناخته است. به هرحال آنها نظر خود در خصوص این ارزها را پیشتر در سال ۲۰۱۴ در اوراق سفید خود منتشر کرده‌اند. بانک اندوخته آفریقای جنوبی در حقیقت بانک مرکزی این کشور محسوب شده و مسئولیت چاپ اسکناس و مدیریت نقدینگی در آفریقای جنوبی را بر عهده دارد.
اما نکته بسیار مهم در این خصوص این است که بانک اندوخته آفریقای جنوبی همچنان ارزهای دیجیتال را به عنوان ارزی مشروع و قانونی به حساب نیاورده و تنها آن را به چشم جایگزینی برای ارز فیات نگاه می کند. در حقیقت، بانک اندوخته آفریقای جنوبی این دست ارزها را تهدیدی علیه «رند» به عنوان پول ملی این کشور به حساب نمی آورد.
مالیات ارزهای دیجیتال
بیت کوین و شماری از ارزهای «آلت کوین» از نیمه دوم سال ۲۰۱۷ به این سو مشمول مقادیر بسیار زیادی مالیات شده‌اند. اما آمارها نشان می دهند آن دسته از سرمایه گذاران بر روی ارزهای دیجیتال که به یکباره برای خرید این ارزها اقدام کردند، یک شبه میلیونر شدند. با افزایش یکباره کاربران ارزهای دیجیتال، تعداد مبادلات این دست از ارزها به یکباره در سرتاسر جهان افزایش یافته و بر تعداد کاربرانی که دیگر متقاضی افتتاح حساب و دریافت توکن‌های بیشتر بودند افزوده شد. این تحولات همگی منجر به کاهش توجهات به مساله مالیات شد.
مرکز خدمات عایدات آفریقای جنوبی (SARS) این موضوع را برای پرداخت کنندگان مالیات مشخص کرد که آنها می بایست بابت مالکیت ارزهای دیجیتال مالیات پرداخت کنند. کمیسر «مارک کینگن» در این خصوص می گوید: نکته مهم این است که شناسایی آن دسته افرادی که به تجارت از طریق ارزهای دیجیتال می پردازند مشخص نیست تا بتوان آنها را ملزم به پرداخت مالیات نمود. اما در این میان البته کسانی نیز حضور دارند که پول خود را بر سر همین مساله باخته‌‌اند. به همین خاطر شناسایی مبادله کنندگان و کاربران این دسته از ارزها بسیار مهم است.
وی که این سخنان را در جریان برگزاری کنفرانس موسسه مستمعین داخلی آفریقای جنوبی مطرح می کرد، افزود: اعلام درآمدهای مربوط به ارزهای دیجیتال از سوی پرداخت کنندگان مالیات و پرداخت مالیات این درآمدها در پایان هر سال مالیاتی وظیفه آنها بوده و این کار نیز انجام شده است. هرگونه سرپیچی از انجام این وظیفه منجر به تحمیل تنبیه قانونی بر این کاربران خواهد شد.
دسته بندی ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال به خودی خود مانند دیگر ارزهای رایج جهان در آفریقای جنوبی مشمول مالیات نمی‌شوند و لذا قانون پرداخت مالیات مورد اشاره SARS نیز مشمول این دسته از ارزها نخواهد شد. ارزهای دیجیتال در این کشور نه به رسمیت شناخته می شوند و نه مبادلات آنها در آفریقای جنوبی به عنوان یک پول عادی چندان رواج دارد. بنابراین ارزهای دیجیتال نمی‌توانند توسط SARS به عنوان ارزی که مشمول قانون پرداخت مالیات و یا مالیات حاصل از سود سرمایه است، مطرح شود. به جای آن، ارزهای دیجیتال در آفریقای جنوبی تنها به عنوان سرمایه‌هایی با ماهیت غیر قابل ملموس محسوب می شوند.
البته به لحاظ فنی این امر بدان معنی نیست که کاربران ارزهای دیجیتال در آفریقای جنوبی از چنگال مالیات گریخته‌اند. تمامی آن دسته از کاربران فعال در زمینه تجارت ارزهای دیجیتال قابلیت پرداخت مالیات در هر زمان که منفعتی شامل سرمایه آنها شود خواهند داشت. بدین ترتیب که سرمایه آنها و سود حاصل از آن به واحد پول این کشور محاسبه خواهد شد و آنها بر اساس قانون درآمد ناخالص این کشور موظف به پرداخت این مالیات خواهد بود.
قیمت بیت کوین" width="840" height="500" />
کار‌گروه ویژه بانک اندوخته آفریقای جنوبی در امور سرمایه های دیجیتال
اینطور نیست که بانک SARB چشم خود را به روی سرمایه ای دیجیتال و عواید حاصل از آنها بسته باشد. کار‌گروه ویژه تجارت نوین این بانک مسئول نظارت بر درآمدهای حاصل از ارزهای دیجیتال و انواع دیگر تجارت نوین در آفریقای جنوبی است. هدف از تشکیل این نهاد نظارت بر حفاظت ار دارایی سرمایه‌گذاران بوده و نسبت به تدوین و تعریف قوانین و روش عملکرد در این خصوص مجاز است. این نهاد نظارتی همچنین مسئولیت ایجاد توازن میان ارزهای دیجیتال و توسعه بلاک چین در آفریقای جنوبی با هدف کاهش خطرات وجود در این زمینه را بر عهده دارد.
«بریگت کینگ»، مدیر عملیات بانکی SARB طی بیانیه که در آوریل سال جاری میلادی منتشر شد گفت: وضع مقررات ناگهانی بر ارزهای دیجیتال می تواند عواقب منفی بر ایجاد فشار بر رشد و نوآوری این صنعت داشته باشد. به علاوه، اگر پیش نویس این قوانین بر اساس تکنولوژی موجود تنظیم شده باشد که هنوز در فاز رشد به سر می برد، این تهدید وجود دارد که فناوری این ارزها تا زمان عملیاتی شدن مقررات تنظیم شده رشد کرده و رو به جلو برود. همین امر منجر به منسوخ شدن آن مقررات شده و یا می‌بایست فورا این مقررات را بر اساس آخرین تکنولوژی روز به روز رسانی کرد.
اما جالب اینجا که کار‌گروه مذکور تشکیل شده از شناسایی ارزهای دیجیتال به عنوان ارزهای رسمی سر باز میزند و آنها را در واژه‌شناسی پول دسته بندی نمی کند. یکی از مسئولین این کار‌گروه در خصوص ارزهای دیجیتال گفت: ما می‌خواهیم مطمئن شویم که ارزهای دیجیتال و مبادله آنها همچنان از قوانین آفریقای جنوبی پیروی می کنند.
پروژه خوخا
SARB همچنین چارچوبی مفهومی برای سیستم پرداخت مبتنی بر سیستم بلاک چین معرفی کرده که آن را پروژه خوخا نامیده است. این سیستم بر اساس پلتفرم JPMorgan تنظیم شده و زمینه تجربه واقعی طرف های مشارکت کننده از تکنولوژی بلاک چین در محیطی امن را فراهم ساخته و همچنین فضای انجام معاملات مالی را فراهم ساخته که اطلاعات مربوط به آن کاملا محرمانه خواهد ماند.
اقتصاد آفریقای جنوبی طی یک سال اخیر چالشهای بزرگی را متحمل شده است. رشد ارز دیجیتال فیات نیز طی شش ماهه گذشته روندی نزولی داشته که دلیل آن هم توقف گسترده مبادلات مالی آن بوده است. در نتیجه نگاه بسیاری از مردم آفریقای جنوبی به ارزهای دیجیتال به ویژه بیت کوین دوخته شده است. در‌حالیکه تصویب و تنظیم قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال در آفریقای جنوبی هنوز بحثی زمانبر به حساب می آید، با اینحال تلاش های SARB برای انجام تحقیقات بر روی امکان سنجی تکنولوژی بلاک چین دلگرم کننده به نظر می رسد.
