تحلیل تکنیکال و ابزارهای آن در میان معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال از محبوبیت بالایی برخوردار است و بسیاری تلاش می‌کنند تا با یاد گرفتن آن‌ها، بتوانند معاملات پرسود‌تر و بهتری داشته باشند. یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد، اندیکاتور ایچیموکو است که قابلیت ارائه‌ی خطوط حمایت و مقاومت، جهت و قدرت روند را دارد. با استفاده از این اندیکاتور می‌توان به راحتی نقاط مناسب برای خروج و ورود به یک ارز دیجیتال را مشخص کرد. علاقه‌مندان به ایچیموکو اعتقاد دارند که این سیستم به‌تنهایی می‌تواند تا حد زیادی نیازهای یک تریدر را برطرف می‌کند. در این مقاله قصد داریم به آموزش کامل و ساده‌ی اندیکاتور ایچیموکو بپردازیم تا بتوانید به راحتی از این اندیکاتور استفاده کنید.
مقدمه‌ای بر اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو (The Ichimoku Cloud) از مهم‌ترین سیستم‌های معاملاتی امروزی به حساب می‌آید که در بازارهای مالی ارزهای دیجیتال و بورس به طور مداوم مورداستفاده قرار می‌گیرد. این اندیکاتور که اولین بار توسط ژاپنی‌ها ایجاد شد، کارایی بسیار خوبی در قالب‌های زمانی مختلف مانند هفتگی یا دقیقه‌ای دارد. مهم‌ترین کاربرد خطوط ایچیموکو تشخیص مقاومت و حمایت در روند قیمتی ارزهای دیجیتال است.
همچنین این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال خط روند را مشخص، شتاب روند را اندازه‌گیری و سیگنال ورود یا خروج معاملاتی را عرضه می‌کند. به عبارتی ایچیموکو، از معدود اندیکاتور‌هایی است که روند آینده را نیز تا حدود بسیار زیادی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهد و در کل به تنهایی یک اندیکاتور تمام و کمال به حساب می‌آید که شما را از هر اندیکاتور دیگری بی‌نیاز می‌کند.
با تحلیل اجزای اندیکاتور ایچیموکو می‌توان موقعیت‌های مناسب برای خرید یا فروش یک نماد را شناسایی کرد. علاوه بر این، ایچیموکو کاربردهای دیگری نیز دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- بررسی نقاط حمایت و مقاومت
- شناسایی روند نماد
- شناسایی جهت و قدرت روند
- به دست آوردن اطلاعات مهم از نماد در بازه زمانی کوتاه
- مشخص کردن حد ضرر
- شناسایی نقاط برگشت قیمت نماد
معرفی اجزای تشکیل‌دهنده اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو شامل 5 خط است که دو خط از پنج‌خط، ابر ایچیموکو را تشکیل می‌دهند. اجزای اندیکاتور ایچیموکو که دانستن و درک آن‌ها در نحوه‌ی استفاده از اندیکاتور ایچیموکو از اهمیت بالایی برخوردار است به شرح زیر هستند:
- تنکانسن :Tenkan Sen (turning line)تنکان یا تنکانسن که به آن خط برگشت (Turning Line) نیز می‌گویند، یکی از منحنی‌های اندیکاتور ایچیموکو است که از اتصال چندین نقطه به یکدیگر ایجاد شده است. هر نقطه نشان‌دهنده میانگین بیشترین قیمت و کمترین قیمتی است که نماد در ۹ دوره قبلی (مثلاً ساعت، روز یا هفته) به خود دیده است. فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:
۲ / (کمترین قیمت در طی ۹ دوره گذشته + بیشترین قیمت در طی ۹ دوره گذشته) = مقدار تنکانسن در یک نقطه
کیجونسن :Kijun Sen (Standard Line) کیجونسن که به آن خط استاندارد (Standard Line) نیز می‌گویند، یکی از اجزای مهم اندیکاتور ایچیموکو است و همانند تنکانسن محاسبه می‌شود. با این تفاوت که در کیجونسن به‌جای ۹ دوره گذشته، میانگین بیشترین و کمترین قیمت طی ۲۶ روز گذشته در نظر گرفته می‌شود. فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:
۲ / (کمترین قیمت در طی ۲۶ دوره گذشته + بیشترین قیمت در طی ۲۶ دوره گذشته) = مقدار کیجونسن در یک نقطه
- چیکو اسپن :Chikou Span (Lagging Line)چیکو اسپن یکی دیگر از اجزای اندیکاتور ایچیموکو است که با نام «خط با تأخیر» (Lagging Line) نیز شناخته می‌شود. هر نقطه روی این منحنی نشان‌دهنده قیمت بسته شدن نماد در ۲۶ دوره زمانی (مثلاً ساعت، روز یا هفته) بعد است. به‌بیان‌دیگر این نمودار همان نمودار قیمت نماد، با ۲۶ دوره تأخیر است.
- سنکو اِی :Senkou Span A (1st Leading Line) هر نقطه روی منحنی سنکو اِی (سنکو A) نشان‌دهنده‌ی میانگین مقدار تنکانسن و کیجونسن در ۲۶ دوره‌ی زمانی قبل است. به‌بیان‌دیگر، اگر میانگین تنکانسن و کیجونسن امروز را محاسبه کنید، مقدار آن نشان‌دهنده‌ی مقدار سنکو A در ۲۶ روز بعد خواهد بود.
- سنکو بی :SENKOU SPAN B (“2nd leading line”) هر نقطه روی منحنی سنکو بی (سنکو B) نشان‌دهنده‌ی میانگین بیشترین و کمترین قیمتی است که نماد در بازه زمانی ۷۸ دوره قبل تا ۲۶ دوره قبل به خود دیده است. به‌بیان‌دیگر اگر میانگین بیشترین و کمترین قیمت ۵۲ دوره گذشته را محاسبه کنید، مقدار سنکو B در ۲۶ دوره بعد را به دست می‌آید.
ابر کومو در اندیکاتور ایچیموکو چیست؟
ابر کومو، یکی از مهم‌ترین اجزای اندیکاتور ایچیموکو است. منظور از ابر کومو، ناحیه یا همان فضای ایجاد شده‌ای است که بین 2 خط سنکو A و سنکو B شکل می‌گیرد. در صورتی که سنکو A بالاتر از سنکو B قرار گیرد، ابر کومو به رنگ سبز و اگر سنکو B بالاتر از سنکو A قرار گیرد، ابر کومو به رنگ قرمز نمایش داده می‌شود. در تحلیل تکنیکال، کومو را به عنوان ناحیه حمایتی و مقاومتی معتبر می‌شناسیم.
تحلیل ابر کومو چندان دشوار نیست. هنگامی که خط تنکانسن بالای خط کیجونسن قرار بگیرد و به طور هم‌زمان هر دوی آن‌ها در بالای ابر کومو واقع شوند، نشانی از صعودی شدن روند آن ارز دیجیتال است که به آن را سیگنال خرید تلقی می‌کنیم. هنگامی که خط کیجونسن بالای خط تنکانسن قرار بگیرد و به طور هم‌زمان هر دوی آن‌ها در پایین ابر کومو واقع شوند، نشانی از نزولی شدن روند آن ارز دیجیتال است که آن را سیگنال فروش تلقی می‌کنیم. هنگامی که قیمت در داخل و میانه‌ی ابر کومو قرار بگیرد، موقعیتی برای خرید یا فروش آن ارز دیجیتال نباید اتخاذ شود چرا که قیمت در این حالت ایستا به شمار می‌رود.
نحوه استفاده از اندیکاتور ایچیموکو
اکنون که با تمامی اجزای اندیکاتور ایچیموکو آشنا شده‌اید، آمادگی تحلیل اجزای این اندیکاتور و استفاده از آن را دارید. در ادامه این مقاله شما با نحوه تحلیل قیمتی، تعیین سیگنال دهی ارز دیجیتال، خواندن نمودار و در نهایت نکات کلیدی در استفاده از اندیکاتور ایچیموکو روبه‌رو خواهید شد. همانند اجزای اندیکاتور ایچیموکو، سیگنال‌های خریدوفروش نیز به دسته‌بندی‌های مختلف تقسیم می‌شوند:
تعیین سیگنال ایچیموکو؛ با تحلیل عبور تنکانسن از کیجونسن
به طور ساده که در تصاویر مشخص شده است، زمانی که خط آبی (تنکانسن) خط قرمز (کیچونسن) را به سمت بالا قطع کند، خط تنکانسن به عنوان حمایت کوتاه‌مدت عمل خواهد کرد و سیگنال خرید ایچیموکو ایجاد می‌شود. بالعکس، زمانی که خط آبی (تنکانسن)، خط قرمز (کیجونسن) را به سمت پایین قطع کند، خط تنکانسن به عنوان مقاومت کوتاه‌مدت عمل خواهد کرد و سیگنال فروش صادر می‌شود.
تعیین سیگنال ایچیموکو؛ با تحلیل عبور سنکوها از یکدیگر
به طور خلاصه، سیگنال خرید در سنکوها زمانی محسوب می‌شود که سنکو A، سنکو B را به سمت بالا قطع کند. بالعکس، سیگنال فروش در سنکوها زمانی محسوب می‌شود که سنکو A، سنکو B را به سمت پایین قطع کند. همچنین باید به این نکته توجه داشت که اگر در روند صعودی، شیب ابر کومو به سمت بالا باشد، نشان‌دهنده قدرت سهم در جهت صعود است.
همان‌طور که گفته شد، ناحیه‌ی میان سنکو A و سنکو B، ابر کومو را تشکیل می‌دهد؛ یعنی زمانی که سنکوها از یکدیگر فاصله بگیرند، ابر تشکیل می‌شود. هرچه سنکوها از یکدیگر بیشتر فاصله بگیرند، ابر نیز پهن‌تر شده و هر چه سنکوها به یکدیگر نزدیک‌تر شوند، از پهنای ابر کومو کاسته می‌شود. هر یک از این موارد تحلیل مربوط به خود را دارد که به شرح زیر هستند:
- ابر صعودی: به شرایطی گفته می‌شود که سنکو A بالا و سنکو B پایین باشد. در این حالت رنگ فضای بین آن‌ها و در واقع رنگ ابر، سبز خواهد بود. برای مثال در تصویر زیر ابر صعودی مشخص شده است.
- ابر نزولی: به شرایطی گفته می‌شود که سنکو A پایین و سنکو B بالا باشد. در این حالت رنگ فضای بین آن‌ها و در واقع رنگ ابر، قرمز خواهد بود. برای مثال در تصویر زیر ابر نزولی مشخص شده است.
تعیین سیگنال ایچیموکو؛ با تحلیل عبور چیکو اسپن از نمودار قیمتی
به طور خلاصه، سیگنال خرید در عبور چیکو اسپن از نمودار قیمتی زمانی است که چیکو اسپن، نمودار قیمت را به سمت بالا قطع کند و سیگنال فروش در عبور چیکو اسپن از نمودار قیمتی زمانی است که چیکو اسپن، نمودار قیمت را به سمت پایین قطع کند. به‌بیان‌دیگر، زمانی که در اندیکاتور ایچیموکو منحنی چیکو اسپن از نمودار قیمت به سمت بالا عبور کند، یک سیگنال خرید برای ارز دیجیتال در نظر گرفته می‌شود. بالعکس این مسئله نیز صادق است، زمانی که چیکو از بالا به نمودار قیمتی برخورد کرده و به سمت پایین قطع شود، سیگنال فروش در نظر گرفته می‌شود.
یک نکته بسیار مهم که در مورد تحلیل چیکو اسپن باید به آن دقت شود و در سایت towardsdatascience نیز به آن اشاره شده است، این است که چه زمانی که چیکو اسپن بالای نمودار قیمت است و چه زمانی که پایین آن است، اگر فاصله آن از نمودار قیمت زیاد باشد، نشان‌دهنده بالا بودن ریسک سرمایه‌گذاری در آن ارز دیجیتال و افزایش یا کاهش بیش‌ازحد قیمت آن در مدت اندک است. با این تفاسیر، با توجه به نمودار زیر می‌بینیم که چیکو اسپن هنگامی که از پایین به نمودار قیمت برخورد کرده، سیگنال خرید ایچیموکو و زمانی که از بالا به نمودار قیمتی نفوذ کرده، سیگنال فروش ایجاد کرده است.
نکاتی در خصوص اندیکاتور ایچیموکو که باید به آن‌ها توجه داشته باشید
- زمانی که ابرهای کومو به سمت هم همگرا شوند، قدرت صعودی بالا خواهد بود.
- زمانی که تنکانسن، کیجونسن را با قدرت و به صورت شیب‌دار قطع کند، حرکت سهم در همان جهت پرقدرت خواهد بود.
- زمانی که ابر صعودی باشد، قدرت سهم بیشتر در حالت صعودی و زمانی که ابر نزولی باشد، قدرت سهم در حالت نزولی بیشتر است.
- هرگاه کیجونسن از نمودار قیمتی زیاد فاصله بگیرد، نشان می‌دهد که ریسک سهم زیاد شده و احتمال اصلاح وجود دارد.
- هنگامی‌که کیجونسن یا ابر به‌صورت افقی است، بهترین نقطه برای حمایت یا مقاومت سهم است.
- بهترین نقطه ورود زمانی است که تنکانسن از کیجونسن عبور کرده و سهم بالای ابر باشد.
- بهترین نقطه خروج این است که تنکانسن از کیجونسن به سمت پایین عبور کرده و پایین ابر باشد.
- در خریدوفروش توسط ایچیموکو بهتر است که به‌صورت پله‌ای و با دریافت سیگنال‌های مختلفی که این سیستم معاملاتی به ما می‌دهد برخورد کنیم.
جمع‌بندی
اندیکاتور ایچیموکو یکی از پرکاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است که سرمایه‌گذاران برای تشخیص روند پیشرو در بازار ارزهای دیجیتال و سایر بازارهای سرمایه‌گذاری از آن استفاده می‌کنند. به‌طورکلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتور‌ها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتور‌ها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل‌اعتمادتر و کم ریسک تر شود. اندیکاتور ایچیموکو اگرچه بسیار کامل و دقیق به نظر می‌رسد، اما همچنان جای خطا دارد و یک تحلیلگر حرفه‌ای باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز استفاده و آن‌ها را در تحلیل خود لحاظ کند.
سؤالات متداول:
آیا امکان اینکه قیمت نزولی، اما ابر کومو صعودی باشد وجود دارد؟
بله. روند بلندمدت قیمت ارز دیجیتال موردنظر ممکن است صعودی باشد، ولی در کوتاه‌مدت نزول کند؛ بنابراین اگر سنکوها هر دو صعودی باشند یا نزولی، نمی‌توان نتیجه گرفت که قیمت سهم در حال رشد یا افت است.
چرا بین نقطه برخورد و چیکو اسپن 26 دوره فاصله وجود دارد؟
هر نقطه روی چیکو اسپن نشان‌دهنده‌ی قیمت بسته شدن نمودار در ۲۶ دوره زمانی (مثلاً ساعت، روز یا هفته) بعد است. به‌بیان‌دیگر، این نمودار قیمتی همان نمودار قیمتی ارز دیجیتال، با ۲۶ دوره تأخیر است؛ بنابراین آخرین نقطه چیکو اسپن همواره ۲۶ دوره عقب‌تر از آخرین نقطه قیمت است. به همین دلیل هنگامی که چیکو اسپن به نمودار قیمت نفوذ کرده و ما تصمیم به خرید یا فروش آن ارز دیجیتال می‌گیریم، در واقع در ۲۶ دوره بعد از نقطه برخورد، عمل خرید یا فروش را انجام داده‌ایم.
اندیکاتور ایچیموکو چه قابلیت‌هایی دارد؟
این اندیکاتور قابلیت ارائه خطوط حمایت و مقاومت، جهت و قدرت روند را دارد. همچنین با استفاده از ایچیموکو می‌توان نقاط مناسب برای ورود یا خروج از ارز دیجیتال موردنظر را مشخص کرد.
فاصله گرفتن زیاد کیجونسن از نمودار قیمتی نشانگر چیست؟
هرگاه کیجونسن از نمودار قیمتی زیاد فاصله بگیرد، نشان می‌دهد که ریسک ارز دیجیتال موردنظر زیاد شده و احتمال کاهش قیمت وجود دارد.
