بیت چت (Bitchat) یک برنامه پیام‌رسان غیرمتمرکز همتابه‌همتای جدید است که جک دورسی (Jack Dorsey)، مدیرعامل سابق توییتر و مدیر جدید شرکت بلاک (Block)، وایت پیپر و نسخه بتای آن را به‌تازگی منتشر کرده است. پیام‌رسان غیرمتمرکز بیتچت از بلوتوث و شبکه مش (Mesh) برای برقراری ارتباطات رمزگذاری‌شده و بدون نیاز به اینترنت استفاده می‌کند.
بیت چت چیست؟
بیت چت یک پیام‌رسان غیرمتمرکز همتابه‌همتاست که بدون نیاز به اینترنت و از طریق بلوتوث و شبکه مش کار می‌کند. جک دورسی در جولای ۲۰۲۵ (تیر ۱۴۰۴) در توییتر خود از انتشار وایت پیپر این برنامه خبر داد.
به استناد وایت پیپر Bitchat، این برنامه بر بستر شبکه‌های مش بلوتوث کم‌مصرف (Bluetooth Low Energy) یا BLE کار می‌کند. این ویژگی به این اپلیکیشن اجازه می‌دهد که ارتباط رمزنگاری‌شده و زودگذر را بدون وابستگی به زیرساخت اینترنت برای کاربران فراهم سازد. بنابراین، برنامه Bitchat در برابر قطع شبکه و سانسور مقاوم است.
سازنده اپلیکیشن بیتچت کیست؟
جک دورسی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل سابق توییتر، سازنده پیام‌رسان غیرمتمرکز Bitchat است. او درباه ساخت این برنامه گفته است که آخر هفته خود را صرف یادگیری درباره «شبکه‌های مش بلوتوث، رله‌ها، مدل‌های ذخیره و ارسال، مدل‌های رمزنگاری پیام و چند موضوع دیگر» کرده است.
به گفته آقای دورسی، این سیستم «چت مش بلوتوث» حال و هوای IRC یا همان Internet Relay Chat (چت رله اینترنتی) را دارد و به روزهای نخست سیستم‌های پیام‌رسان مبتنی بر وب در اواخر دهه ۱۹۹۰ شباهت دارد.
بیشتر بخوانید: اثرگذاران دنیای ارزهای دیجیتال را بشناسید
ویژگی‌های برنامه بیت چت
بیت چت به‌عنوان یک اپلیکیشن پیام‌رسان جدید، ویژگی‌های بسیار جذابی دارد که باعث جلب‌توجه علاقه‌مندان به حریم خصوصی و مقابله با دخالت دولت‌ها در سانسور و قطع ارتباطات شده است. در این قسمت، ویژگی‌های مهم برنامه Bitchat را بررسی می‌کنیم.
حریم خصوصی و تمرکززدایی کامل
شبکه Bitchat کاملاً غیرمتمرکز است و به هیچ زیرساخت خاص و سرور مرکزی، حساب کاربری، آدرس ایمیل یا شماره تلفن برای ثبت‌نام نیاز ندارد.
پیام‌رسانی زودگذر و رمزگذاری سرتاسری
بیتچت دارای قابلیت «پیام‌رسانی زودگذر (Ephemeral Messaging)» است؛ به این معنا که پیام‌ها به‌طور پیش‌فرض فقط در حافظه دستگاه وجود دارند و در پایگاه‌داده مرکزی ذخیره نمی‌شوند. علاوه‌براین، قابلیت رمزنگاری سرتاسری (End-to-End Encryption) به‌عنوان یک لایه امنیتی اضافی برای این اپلیکیشن در نظر گرفته شده است.
شبکه مش‌سازی
اپلیکیشن‌های پیام‌رسان محبوب فعلی مانند واتساپ و مسنجر (Messenger) توسط غول‌های شبکه‌های اجتماعی مانند متا (فیسبوک سابق) اداره می‌شوند. این شرکت‌های، متمرکز و سودمحور هستند که داده‌های شخصی و محتوای پیام‌ها را به‌عنوان محصول استفاده می‌کنند.
در مقابل، شبکه‌سازی مش در برنامه بیت چت، امکان انتقال خودکار پیام‌ها به‌صورت چندمرحله‌ای را فراهم می‌کند. در این برنامه، امکان ساخت چت‌روم‌های مختلف از طریق ایجاد چت‌های دارای هشتگ و محافظت رمز عبور قابل راه‌اندازی است.
سیستم ذخیره و ارسال
سیستم «ذخیره و ارسال (store-and-forward)» اپلیکیشن بیت چت نیز پیام‌ها را برای کاربرانی که آفلاین هستند، تا مدت‌زمان مشخصی در حافظه نگه می‌دارد.
بیت چت چگونه کار می‌کند؟
برنامه بیتچت به اینترنت نیازی ندارد و با اتصال بلوتوث، پیام‌ها را انتقال می‌دهد. اجزای سازنده و نحوه ارتباط آن‌ها در این برنامه به‌صورت زیر است:
رله‌های بلوتوث برای جهش پیام‌ها
در سیستم رله برنامه Bitchat، هر دستگاه هم‌زمان نقش کلاینت و محیط جانبی (پریفرال) را ایفا کرده و یک شبکه مش خودسازمان‌ده (Self-organizing Mesh) را ایجاد می‌کند که در آن، پیام‌ها می‌توانند بین دستگاه‌ها جهش کنند تا به کاربران دوردست برسند. این سیستم از برد ۳۰ متری بلوتوث پشتیبانی کرده و نودهای پل‌زن (Bridge Nodes)، خوشه‌های جداگانه را به یکدیگر متصل می‌کنند.
رمزنگاری پیام‌ها
پیام‌ها بسته به این که خصوصی، گروهی (در اتاق) یا عمومی (پخش‌شده) باشند، رمزنگاری شده و پیام‌های بزرگ به بخش‌های کوچک‌تر ۵۰۰ بایتی تقسیم می‌شوند.
البته برنامه‌هایی هم وجود دارد که در آینده، ارسال پیام در بیت چت را از طریق وای‌فای امکان‌پذیر کند تا پهنای باند برای پیام‌های حجیم افزایش یابد.
کاربردهای برنامه پیام‌رسان Bitchat
این سیستم در موارد متعددی از جمله کنفرانس‌ها، اعتراضات، مناطق بحران‌زده یا هر موقعیتی که زیرساخت اینترنت در دسترس یا قابل‌اعتماد نباشد، کاربرد دارد.
با معرفی بیت چت، اکنون پیام‌رسانی امن و خصوصی بدون زیرساخت متمرکز امکان‌پذیر شده است. در قسمت نتیجه‌گیری وایت پیپر این پروژه آمده است که:
با ترکیب شبکه‌سازی مش بلوتوث، رمزنگاری سرتاسری و پروتکل‌های حفظ حریم خصوصی، بیتچت ارتباطی مقاوم را فراهم می‌کند که صرف‌نظر از دسترسی به اینترنت، افراد در همه جا به آن دسترسی خواهند داشت.
جمع‌بندی
پیام‌رسان غیرمتمرکز بیت چت، امکان برقراری ارتباط بدون نیاز به اینترنت و از طریق بلوتوث را برای همه افراد در سراسر جهان فراهم کرده است. نسخه بتای این برنامه در جولای ۲۰۲۵ (تیر ۱۴۰۴) منتشر شده است و انتظار می‌رود در آینده، ویژگی‌های بیشتری به آن اضافه شود.
