در بازار ارز دیجیتال، مفهوم گپ یا شکاف قیمت به فاصله‌ای اشاره دارد که بین قیمت بسته شدن کندل قبلی و قیمت باز شدن کندل جدید وجود دارد. این پدیده مهم در تحلیل تکنیکال، دسته‌بندی‌های متعددی را شامل می‌شود. از جمله انواع گپ‌های قیمت می‌توان به شکاف متداول، فرار، خستگی و شکست اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد و تفاوت‌های این دسته‌بندی‌ها و همه چیز درباره گپ قیمت در ارز دیجیتال پرداخته‌ایم؛ تا پایان همراه ما باشید.
شکاف قیمتی یا گپ چیست؟
در صورتی که به تازگی چارت‌های بازار ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار داده باشید، احتمالاً با تشخیص گپ و شکاف‌های قیمت در آن‌ها آشنا شده‌اید. گپ به معنای اختلاف بین قیمت باز شدن (Open Price) کندل جدید و قیمت بسته شدن (Close Price) کندل قبلی است. این پدیده در تحلیل کندل استیک ژاپنی به نام “پنجره (Window)” نیز شناخته می‌شود.
شکاف‌های قیمت در بازارهای سنتی که در طول هفته به صورت مداوم باز نمی‌باشند، به طور عام بیشتر دیده می‌شوند. با این حال، در بازار کریپتو که تا ساعات طولانی بیست و چهار ساعته فعال است، به دلیل تغییرات سریع قیمت‌ها به دلیل فعالیت تریدرها بر اساس احساسات شخصی و تاثیرگذاری بید و اسک (قیمت خرید و فروش)، ایجاد گپ و شکاف‌های قیمت همچنان میسر است.
مشابه سایر الگوهای بازار، شکاف‌های قیمتی در تایم فریم‌های بزرگتر به وضوح بیشتر و آشکارتر هستند نسبت به بازه‌های زمانی کوچکتر. در بازارهای رمز ارزی، گپ‌ها به صورت نادر دیده می‌شوند، اما هرگاه وجود داشته باشند، می‌توانند اطلاعات قابل توجهی به ما ارائه دهند.
پر شدن گپ به چه معناست؟
یک قاعده عمومی که در مورد انواع شکاف‌های قیمتی در بازار ارز دیجیتال وجود دارد، این است که اغلب این شکاف‌ها تا حد زیادی تکمیل می‌شوند. به عبارت دیگر، انتظار می‌رود که قیمت به وضعیت قبلی خود بازگردد و فضای خالی ایجاد شده را پر کند. به همین دلیل، بسیاری از تریدرها از شکاف‌های قیمت برای حدفرصت‌های معاملاتی بهره می‌برند و آن‌ها را به عنوان یک شانس مطرح می‌کنند. در واقع، بسیاری از استراتژی‌های مرتبط با گپ تریدینگ از تحلیل الگوهای کندل استیک بهره می‌برند.
گپ CME
به طور کلی CME، که مخفف عبارت Chicago Mercantile Exchange می‌باشد، یکی از بزرگترین بازارهای خرید و فروش مشتقات مالی در جهان است. این بازار قراردادهای آتی و گزینه‌های متنوعی را برای انواع دارایی‌ها ارائه می‌دهد، از جمله محصولات کشاورزی، کمیودیتی، و حتی ارزهای دیجیتال. در قراردادهای آتی، مقدار مشخصی از یک دارایی به قیمت و زمان مشخص در آینده معامله می‌شود.
بازار بورس کالای شیکاگو امکان معامله و خرید و فروش بیت کوین را به نسبت به هر منطقه‌ای در دنیا در تمام ساعات شبانه‌روزی فراهم می‌کند. با این وجود، باید توجه داشت که مانند بسیاری از بازارهای سنتی دیگر، این بازار در روزهای آخر هفته و بعضی روزها از طریق CME تعطیل می‌شود. از طرف دیگر، صرافی‌های معمولاً به معاملات در این روزها ادامه می‌دهند. این موقعیت منجر به پدیده‌ای مشهور به نام “گپ قیمت CME” می‌شود.
در نتیجه، هنگام باز شدن بازار بورس کالای شیکاگو بعد از تعطیلی‌ها، ممکن است قیمت بیت کوین تحت تأثیر گپ قیمت CME قرار بگیرد.
حمایت و مقاومت در نزدیکی گپ‌ها
همان‌طور که می‌دانید، وقتی که یک سهم وارد یک شکاف قیمتی می‌شود، ممکن است تلاش کند تا آن شکاف را پر کند. بنابراین، این نکته مهم است که ورود به یک شکاف قیمتی به عنوان یک مقاومت در نظر گرفته شود و همچنین نقطه پایان شکاف به عنوان یک مقاومت بعدی در نظر گرفته می‌شود. این به دلیل سختی برای بیرون آمدن از یک شکاف است. با این تفسیر، هر زمان که یک سهم وارد یک شکاف قیمتی می‌شود، حداقل دو نقطه به عنوان حمایت و مقاومت در نظر گرفته می‌شوند.
چرا گپ‌های قیمتی ایجاد می‌شوند؟
عدم وجود سطح‌های حمایت و مقاومت مشخص و همچنین اختصاص معاملات به زمان‌های مشخص از جمله عوامل کلیدی هستند که می‌توانند شکاف قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین را ایجاد کند. در ادامه بیشتر به نکات گفته شده می‌پردازیم.
عدم وجود سطوح حمایت و مقاومت
در هنگام انجام معاملات با استفاده از شکاف قیمت، باید توجه داشت که چندین نکته مهم در نظر گرفته شود. مسئله اصلی در اینجا این است که پس از شروع پر کردن گپ توسط دارایی مربوطه (یعنی حرکت قیمت به سمت جایگاه قبلی قبل از ایجاد خلاء)، احتمال توقف آن تقریباً وجود ندارد. این موضوع به دلیل عدم وجود سطوح مشخص حمایت و مقاومت برای دارایی است که به طور معمول به عنوان دلیل اصلی ایجاد گپ در ابتدای این فرآیند در نظر گرفته می‌شود.
بسته بودن معاملات در بورس کالای شیکاگو
گپ‌های قیمتی بیت‌کوین عمدتاً در معاملات فیوچرز این ارز دیجیتال در بازار کالای شیکاگو (cmegroup) یا به اختصار CME مشاهده می‌شوند. شیکاگو مرکزی مهم برای معاملات اوراق آتی و آپشن می‌باشد و یکی از بزرگترین بورس‌های این نوع از معاملات است. در این بازار، انواع دارایی‌ها از جمله کالاها، سهام، ملک، شاخص‌ها، فلزات، آب و هوا، انرژی، محصولات کشاورزی و حتی رمزارزها معامله می‌شوند و تأثیر چشمگیری بر روی بازارهای جهانی دارد.
در مقایسه با بازارهای رمزارزی که به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته فعالیت می‌کنند، بازارهای سنتی نظیر بورس کالای شیکاگو دارای تعطیلات مشخصی هستند. به عنوان مثال، این بازار در دو روز آخر هفته و در تعطیلات رسمی نظیر کریسمس و روز شکرگزاری تعطیل می‌شود. این تعطیلی ها باعث توقف معاملات فیوچرز دارایی‌های مختلف، از جمله بیت‌کوین، می‌شوند. با این حال، معاملات بیت‌کوین در صرافی‌های رمزارزی در طول این دوره‌ها همچنان ادامه دارد. این وضعیت به‌عنوان یکی از دلایل اصلی ایجاد شکاف و گپ CME برای قیمت بیت کوین مورد اشاره قرار می‌گیرد.
مفهوم شکاف قیمتی بالا و پایین چیست؟
در فرآیند آموزش ترید ارز دیجیتال، اصطلاحات شایع “گپ آپ” و “گپ داون” از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. تعریف این اصطلاحات به صورت زیر است:
- گپ آپ (Gap Up): در این حالت، وقتی قیمت یک دارایی باز می‌شود و از سطح قیمت بسته شدن کندل قبلی بالاتر قرار می‌گیرد، به آن “گپ آپ” یا همان “شکاف قیمتی بالا” می‌گویند.
- گپ داون (Gap Down): این حالت در زمانی رخ می‌دهد که قیمت باز شدن دارایی پایین‌تر از قیمت بسته شدن کندل قبلی باشد. این وضعیت به عنوان “گپ داون” یا “شکاف قیمتی پایین” شناخته می‌شود. این نوع گپ معمولا زمانی ایجاد می‌شود که تغییرات قابل توجهی در نگرش و احساسات سرمایه‌گذاران نسبت به دارایی اتفاق می‌افتد.
- پارشال گپ آپ (Partial Gap Up): وقتی قیمت باز شدن دارایی افزایش یافته ولی به اندازه‌ای که بالاتر از سقف قیمت بسته شدن کندل قبلی نباشد، به این شرایط “گپ قیمتی نیمه بالا” می‌گویند.
- پارشال گپ داون (Partial Gap Down): در این حالت، قیمت باز شدن جدید زیر قیمت بسته شدن کندل قبلی قرار می‌گیرد، اما به حدی که زیر سطح کف قبلی نیفتد. این وضعیت به نام “پارشال گپ داون” یا “شکاف قیمتی نیمه پایین” شناخته می‌شود.
۴ نوع از گپ قیمت در ارز دیجیتال
اصلی‌ترین نوع از گپ‌های قیمتی عبارت‌اند از:
- گپ متداول (Common Gap)
- گپ شکست (Breakaway Gap)
- گپ فرار (Runaway Gap)
- گپ خستگی (Exhaustion Gap)
توجه داشته باشید که هر نمونه از این گپ‌ها نکات مرتبط به خود را دارا هستند و شما جهت انجام ترید با کمک آنان، باید ضرورتاً بک تست‌گیری را در طولانی مدت انجام داده باشید.
گپ متداول
شکاف قیمتی معمول یا رایج، که به نام‌های گپ ناحیه (Area Gap)، الگو یا پترن (Pattern Gap) و گپ موقت (Temporary Gap) نیز شناخته می‌شود، در مقایسه با گونه‌های دیگر، بیشتر دیده می‌شود. این نوع گپ‌ها به طور مکرر در نمودارها ظاهر می‌شوند و در دسته‌بندی‌های دیگر قرار نمی‌گیرند. اصولاً، گپ معمولی هیچ ارتباط معناداری با وقایع مهم در پرایس اکشن ارزهای دیجیتال ندارد و اغلب در بازارهای بینایی و رنجی دیده می‌شود.
احتمالاً فاصله در یک گپ قیمتی معمولی کمتر از سایر انواع است. همچنین، با توجه به اندازه و مکان آن در پرایس اکشن، تحلیل‌های کمی برای بهره‌برداری از این گونه گپ وجود دارد، اما اطلاعات کمتری درباره نحوه رفتار دارایی پس از آن فراهم می‌کند. با این حال، گپ‌های معمولی به‌طور معمول با سرعت بیشتری نسبت به دیگر نوع‌های شکاف قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال پر می‌شوند.
گپ شکست
شکاف قیمتی Breakaway، که به زبان فارسی به نام‌های شکست، جدایی، هجوم و گسستگی نیز معروف است، زمانی رخ می‌دهد که قیمت یک دارایی به طور قوی و با انرژی از یک ناحیه مشخص جدا می‌شود. در واقع، این نوع شکاف قیمتی در زمانی ایجاد می‌شود که روند قبلی شکسته شده و آغاز یک ترند جدید را نمایان می‌سازد. گپ Breakaway عموماً پس از انتشار اخبار یا اطلاعیه‌های مهم که بر احساسات بازار تأثیر می‌گذارند، رخ می‌دهد.
حتماً باید توجه داشت که این گپ باید با حجم معاملات بالا همراه باشد. زیرا حجم بیشتر نشان‌دهنده تصمیم قاطع تریدرها برای ادامه روند جدید خواهد بود. در فرآیند یادگیری و آموزش تحلیل تکنیکال، لازم است در نظر داشت که این نوع گپ قیمتی، وقتی با الگوهای دیگر نموداری نظیر رنج‌های معاملاتی یا مثلث‌های افزایشی و کاهشی ترکیب می‌شود، به معنای خاصیت بیشتری می‌باشد. از این رو، گپ‌های شکستی که به همراه حجم کم معاملات ایجاد می‌شوند، احتمالاً به بازگشت قیمت به ناحیه پیشین اشاره خواهند داشت.
گپ‌های شکستی عموماً به‌صورت موقت پر نمی‌شوند و علامتی از ادامه روند در همان جهت خود هستند. در صورتی که قیمت به ناحیه گپ بازگردد و آن را تست و حفظ کند، به عنوان حمایت یا مقاومت، ممکن است روند جدیدی آغاز شود.
گپ فرار
شکاف فرار، که به آن شکاف قیمتی ادامه‌دهنده یا اندازه‌گیری نیز اطلاق می‌شود، از میان انواع مختلف گپ قیمت در ارز دیجیتال به وجود می‌آید. این نوع شکاف در طیف الگوهای قیمتی بروز می‌کند و به معنای شروع یک حرکت قوی در جهت خرید یا فروش ارز دیجیتال می‌باشد. گپ‌های اندازه‌گیری به عنوان نمایانگر قدرت روند فعلی مطرح می‌شوند.
در شکاف‌های ادامه‌دهنده، منتظر افزایش حجم معاملات هستیم، اما این معیار در مقایسه با شکاف‌های شکست اهمیت کمتری دارد. گپ‌های فرار در معاملاتی که در فاز تحکیم یا ناحیه ازدحام قرار دارند، به‌وجود نمی‌آیند و با افزایش یا کاهش ناگهانی قیمت اتفاق می‌افتند. شکاف‌های اندازه‌گیری عموماً به مدت قابل‌توجهی یا حتی به‌طور هیچ‌گونه پر نمی‌شوند.
گپ خستگی
شکاف خستگی که به عنوان گپ فرسودگی نیز نامیده می‌شود، به معنای پایان یک روند و شروع یک ترند یا الگوی جدید است. این گونه شکاف‌ها معمولا در انتهای یک الگوی نموداری رخ می‌دهند و نشان‌دهنده آخرین تلاش برای تثبیت یک سقف یا کف قیمتی جدید می‌باشند. در صورتی که قیمت ارز دیجیتال برای مدتی افزایش یابد و سپس با ادامه روند یک شکاف ایجاد شود، این ممکن است نمایانگر پایان ترند باشد.
شکاف‌های خستگی معمولا در نواحی‌ای با افزایش یا کاهش سریع قیمت روی می‌دهند؛ جایی که عموماً حجم معاملات بالا حاکم است و یک الگوی “Blow-off-top” در روند صعودی دیده می‌شود. این الگو به شکل کوهی با قله تیز شباهت دارد و در آن مشاهده می‌شود که قیمت با حجم معاملات زیاد افزایش می‌یابد و سپس به طور شدیدی کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است که این شکاف نشان‌دهنده پایان نهایی یا تغییر جهت روند نیست، بلکه به نزدیکی اتفاق افتادن آن اشاره می‌کند.
شناسایی تفاوت بین گپ خستگی و گپ فرار حتی با وجود حجم بالای معاملات به طور معمول مشکل است و عموماً پس از وقوع شکست روند شناسایی می‌شوند. گپ‌های خستگی معمولاً با پر شدن مواجه می‌شوند.
روش انجام معامله با گپ قیمت
بسیاری از تریدرها از شکاف‌های قیمت به عنوان فرصت‌های معاملاتی استفاده می‌کنند. برای ترید در زمان ایجاد گپ قیمتی، می‌توانید از 3 مورد از بهترین استراتژی های معاملاتی زیر استفاده کنید:
- گرفتن پوزیشن لانگ و شورت: این روش از تعطیلات آخر هفته در بازار سی‌ام‌ای بهره می‌برد. در این زمان، شما می‌توانید با گرفتن پوزیشن لانگ زیر قیمت بسته شدن معاملات فیوچرز بیت کوین یا با گرفتن پوزیشن شورت بالای آن، از شکاف قیمتی بهره‌برداری کنید.
- اسکالپینگ و نوسان گیری: در این روش، شما با ترید خود شکاف قیمت، به دنبال نوسان‌های کوتاه مدت درون خود گپ هستید. برای این کار، تحلیل روندهای شکاف و تغییرات آن در زمان پر شدن را به‌کار می‌برید.
- ترید خلاف جهت دیگران: در این روش، شما به خلاف تریدرهای دیگر معامله می‌کنید. با توجه به این‌که تریدرهای زیادی منتظر پر شدن گپ قیمتی CME هستند، می‌توانید به عنوان معامله‌گر خلاف جهت به عمل آیید. در این روش، شناسایی نقاط استاپ لاس یا حد ضرر افراد دیگر و قراردادن تریدهایتان بر اساس آن اهمیت دارد.
جمع بندی
در این مقاله به انواع گپ قیمت در ارز دیجیتال پرداختیم و نشان دادیم که گپ‌ها به عنوان فواصل میان قیمت باز و بسته شدن کندل‌ها در نمودارها شناخته می‌شوند. گونه‌های مختلف گپ‌ها از جمله متداول، شکست، فرار و خستگی تشریح شدند و می‌توانند اطلاعات مفیدی را در مورد تحولات بازار ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهند. تریدرها می‌توانند با بهره‌گیری از استراتژی‌های مختلف، از این گپ‌ها برای شناسایی روندها و ایجاد فرصت‌های معاملاتی بهره‌برداری کنند
